1. Klassik modernist təfsir Bu təfsir janrı ilk dəfə Hindistan və Misirdə ortaya çıxmışdır.
Hindis tandakı nümayaəndələri Seyyid Əhməd Xan (vəfatı-1316/
1898) və Seyyid Əmir Əlidir (vəfatı-1347/1928). Misirdəki təmsilçi-
lərə gəldikdə bunlar da Cəmaləddin Əfqani (vəfatı-1315/1897), Mə-
həmməd Abduh (vəfatı-1323/1905) və Məhəmməd Əbu Zeyddir.
Həm Hindistan, həm də Misir modernistləri, pozitivizmin tə-
siri altında qalaraq peyğəmbərlərin möcüzələrini, mələk və cin
ki mi təcrübə sahəsinə girməyən gözəgörünməz varlıqları ya təvil
et miş, ya da inkar etmişər. Məsələn, Seyyid Əhməd Xan merac
ha disəsinin həqiqət olmadığını söyləmiş, Bəqərə surəsinin 260-cı
ayəsində bəhs olunan hissələrə ayrılmış ölü quşalrın Hz. İbrahimin
çağırmasıyla dirilmələrini qəbul etməmişdir. Misir modernist təfsir
məktəbinə mənsub olan Məhəmməd Əbu Zeyd də “Davuda dağları ve quşalrı boyun əydirdik, onunla birlikdə təsbeh edirdilər”
293
ayəsindəki
“təsbeh edirdilər” ifadəsini, müharibədə istifadə etdiyi silahları dağ-
293 Ənbiya, 21/79.
