Dərs vəSAİTİ ba k I elmi redaktor

 
Şəkil 32

---

27 
3.2
 
Düz xətt və çevrənin çevrə qövsü vasitəsi ilə qoşulması. 
Çevrə qövsü bir tərəfdən düz xətlə, digər tərəfdən çevrə ilə görüşdüyü üçün, düz 
xəttə verilən radiusda paralel xətt keçiririk. Digər tərəf xarici çevrə qoşulması 
olduğu üçün radiusları toplayıb, alınan radiuslu qövs keçiririk. Bu qövslə paralel 
keçirilən xəttin kəsişmə nöqtəsi qovuşan qövsün mərkəzi olur. Həmin mərkəzdən 
veriləndüz xəttə perpendikulyar endiririk. Digər tərəfdən qövsün mərkəzini verilən 
çevrənin mərkəzi ilə birləşdirib, qoşulma nöqtələrini təyin edirik və qoşulmanı 
qururuq (şəkil 33).
Şəkil 33
Məsələ 1. Verilmiş həndəsi fiqurun qoşulma mərkəzlərini və qoşulma 
nöqtələrin yerini təyin edib iki çevrə və çevrə ilə düz xətt arasındakı qoşulmanı 
qurun (şəkil 34). 
Şəkil 34 

---

28 
Digər tərəfi R10 radiuslu qövs olduğu verilən fiqurda R15 radiuslu iki eyni 
çevrə R12 radiuslu xarici çevrə ilə qovuşduğu üçün bu radiusları toplayıb 
(R15+R12 = R27) alınan cəmlə qovslər çəkilir. Bu qovslərin kəsişdiyi nöqtəni 
verilən R15 radiuslu çevrələrin mərkəzi ilə birləşdiririk. Qoşulma mərkəzi və 
qoşulma nöqtələri tapılmış olur. Çevrə ilə düz xətt arasındakı qoşulmada isə R15 
radiusu ilə R10 radiusunu toplayırıq (R15+R10 = R25) və qovs çəkirik. Digər 
tərəfdən verilən düz xəttə 10mm məsafədə paralel xətt keçirib qoşulma mərkəzini 
tapırıq. Bu mərkəzi birtərəfdən R15 çevrəsinin mərkəzi ilə birləşdiririk, digər 
tərəfdən isə həmin mərkəzdən düz xəttə perpendikulyar endirib qöşulma 
nöqtələrini tapıb və qoşulmanı yerinə yetiririk. 
Aşağıdaki qrafiklərdə qoşulmaları tədbik etməklə tələbələrə sərbəst çalışmaların 
yerinə yetirilməsi üçün həndəsi fiqurlar verilmişdir.