Element atomlarida elektronlarning energetikpog`onalar va pogonachalarga taqsimlanishi mavzusini o`qitish metodikasi

n va l orasidagi bog`lanish 1- jadval 

n (pog`onalar)  1 

2 

3 

4 

5 

6 

l 

(pog`onachalar) 

0  0  1  0  1  2  0  1  2  3  0  1  2  3  4  0  1  2  3  4  5 

Harflar orqali 

belgilanishi 

s  s  p  s  p  d  s  p  d  f  s  p  d  f  g  s  p  d  f  g  h 

n va l ning 

birgalikda 

yozilishi 

1s  2s 2p 3s 3p  3d  4s  4p  4d  4f  5s 5p 5d  5f  5g  6s  6p  6d  6f  6g  6h 

 

Bu jadvalda atomlardagi oltita elektron pog`onalar strukturasi keltirilgan. 

 

---

 

19 

  

Bosh  kvant  sonlari  turli  bo`lgan  s  -  pog`onachaga  tegishli  elektron 

orbitallarning  ko`rinishi  markazi  yadroda  joylashgan  konsentrik  sfera  shaklida           

(6- rasm, a, b) bo`lib, bosh kvant sonning qiymati ortib borgan sari unga taalluqli 

bo`lgan  s-pog`onachaning  kulami  ham  ortib  boradi,  ya’ni  elektron  buluti  zichligi 

maksimal  bo`lgan  fazo  chegarasi  yadrodan  uzoqlashib  boradi.  Pog`onani  tashkil 

etuvchi pog`onachalar elektron orbitallar deb yuritiladi. Orbital kvant sonning turli 

raqamli qiymatlari uchun turli shakldagi orbitallar taalluqli.  

7 va 8- rasmda s-, 3 xil fazoviy xolatdagi p-orbitallar va 5 xil fazoviy xolatdagi 

d-orbitallar shakllari keltirilgan.