Inson va tuproq” kitobi- “Jayron” ekologik markazi

Qand-
Qandim-(Calligonum) torondoshlar oilsiga mansub buta.uning O`bekistonda 74 ta turi uchraydi.ular cho`lning qumli joylarida o`sadi. Qandimning xalq xo`jaligidagi ahamiyati juda katta. Ular manzarali va asalchil o`simlik hisoblanadi. Qandimning yashil novdalari va mevasida oshlovchi modda bor. U sanoatda keng foydalaniladi,qumlarni mustahkamlash uchun ishlatiladi va molar uchun yaxsh ozuqa bo`ladi.
Qarag`ay-(Pinus silvestris) qarag`aydoshlar oilasiga mansub doimo yashil o`imlik. Qarag`ayning 100 ga yaqin turi bor. Uning bo`yi 20 – 40 m gacha o`sadi. , diametric esa 80 – 100 sm keladi. Uning O`zbekistonda 4 ta turi uchraydi. Ko`pincha o`rmonlarda o`sadi. Qarag`ay urug`idan ko`payadi. Uning yog`ochidan qurilishda keng foydalaniladi. Qarag`ay manzarali daraxt sifatida ekiladi.
Qarg`ajiyda-
Qarg`a-qarg`asimonlar oilasiga mansub qush. Uning 2 turi: kulrang qarg`a va qora qarg`a vavjud. Baʼzan 1 turning 2 kenja turi sifatida qaraladi. Uzunligi o`rtacha 47 sm. Kulrang qarg`a pati kulrang va qora, qora qarg`aniki — faqat qora bo`ladi. Qora qarg`a Yevropa va Osiyo g`arbida va Shimoliy Amerikada, kulrang qarg`a Yevrosiyoning boshqa hududlari va Shimoliy Afrikada tarqalgan. O`rmonlar, xiyobonlar, baʼzan qamishzorlarda uya quradi. Kulrang qarg`a har xil muhitga moslana olishi va murakkab xulq-atvori tufayli shaharlarda ko`p uchraydi. Ayrim joylarda o`rdaklar va boshqalar qushlar uyasidagi tuxumlari va bolalarini yeb, birmuncha ziyon yetkazadi.
Qarnobcho`l-
Qarshi cho`li-
Qarshi magistral kanali- Qarshi choʻliga qurilgan irrigatsiya inshooti. Kanal Amudaryodan Pulizindon burnidan boshlanib shimoliy tomonga Tallimarjon suv omboritacha oqib boradi (bosh mashina qismi 80 km cha), u yerdan kanalning oʻzioqar qismi boshlanadi, Qarshi magistral kanalidan Qarshi choʻlining quyi zonasini sugʻorish uchun Shoʻrsoy tarmogʻi, yuqori zonasini sugʻorish uchun Mirishkor tarmogʻi suv oladi. Kanalning 1-navbati qurilishi 1965-yilda boshlanib, 1973-yilda nihoyasiga yetdi. Uzunligi 290 km. Kanalning asosiy vazifasi Amudaryo suvini Qarshi choʻlidagi qurgʻoqchil, asosan, gʻoʻza ekiladigan maydonlarga yetkazib berish. Nishon, Qarshi, Gʻuzor, Koson va boshqalar tumanlarda 200 ming gektardan ziyod yer shu kanal orqali sugʻoriladi.
Qarshi shahri- viloyatidagi shahar bo`lib, 1926-yilda tashkil etilgan va 1943-yildan boshlab viloyat markazi hisoblanadi. Qashqadaryo vohasining markazida, Qashqadaryo boʻyida, xalqaro temir yo'l va avtomobil yoʻllari kesishgan joyda joylashgan. Maydoni 7,5 ming gektardan iborat. U turli davrlarda Bolo, Nashebolo, Naxshab, Nasaf, nomlari bilan yuritilib, 14-asrdan Qarshi deb atala boshlagan.