Kitab Elxan muellim indd

Ermənistanın Azərbaycana qarşı silahlı təcavüzü və işğalın ağır nəticələri
16
www.elkhan-suleymanov.az
tərəfdən,  erməni  xalqı  öz  müqəddəratını  indiki  Ermənistan 
Respublikası  çərçivəsində  təyin  edib.  Üçüncü  tərəfdən,  öz 
müqəddəratını təyin etmək hüququndan ərazidə məskunlaşmış 
əhalinin hər hansı bir hissəsi deyil, hamısı istifadə edə bilər. Eyni 
zamanda, xalqların öz müqəddəratını təyin etmək hüququnun 
həyata keçirilməsi və bu hüquqa hörmət  prinsipindən suveren 
və  müstəqil  dövlətin  ərazi  bütövlüyünü,  yaxud  siyasi  birliyi-
ni tamamilə və ya qismən pozan, ya da parçalayan hər hansı 
əməllərə icazə kimi istifadə olunmamalıdır. Bundan əlavə, xalq-
ların  bərabərlik  hüquqları  və  öz  müqəddəratını  təyin  etmək 
prinsipi  həmin  ərazidə  hər  hansı  ayrı-seçkiliyə  yol  vermədən 
legitim  hakimiyyət  tərəfindən  təqdim  olunur.  Nəhayət,  öz 
müqəddəratını təyin etmək prinsipi heç də  ayrılmaq və mövcud 
dövlətin  ərazisini  parçalamaq  hüququna  malik  olmaq  demək 
deyil.  Beynəlxalq  sənədlərə  uyğun  olaraq,  öz  müqəddəratını 
təyin  etmək  hüququnun  həyata  keçirilməsi  beynəlxalq  hüqu-
qun  digər  əsas  prinsiplərinə,  başlıcası  isə  dövlətin  ərazi  bü-
tövlüyü prinsipinə riayət olunmasını tələb edir [8], [9]. Yuxa-
rıda qeyd edilənlər göstərir ki, erməni tərəfinin Azərbaycanın 
Dağlıq Qarabağ regionu və ətraf rayonlarda baş verən silahlı 
toqquşmaları,  Azərbaycan  ərazisinin  silah  gücü  ilə  parçalan-
masını,  azərbaycanlılara  qarşı  etnik  təmizləmə  siyasətinin 
həyata  keçirilməsini  bu  ərazilərdə  məskunlaşmış  ermənilərin 
öz  müqəddəratını  təyin  etmək  kimi  qiymətləndirmə  cəhdləri 
beynəlxalq hüququn əsas prinsiplərinə ziddir və həqiqəti əks 
etdirmir. 
Əksinə, çoxsaylı faktlar sübut edir ki, Ermənistan təcavüzkar 
ölkədir və Azərbaycanın 20% ərazisini məhz bu ölkənin silah-
lı  qüvvələri  işğal  etmişdir.  Misal  üçün  Human  Rights  Watch 
beynəlxalq  təşkilatının  1994-cü  ildə  hazırladığı  “Dağlıq  Qa-
rabağda  münaqişənin  yeddi  ili”  adlı  məruzəsində  göstərilir 
ki, əldə edilmiş faktlar Ermənistanın münaqişə tərəfi olduğu-
nu sübuta yetirir. Məruzədə çoxsaylı müşahidələr və sübutlar 
əsasında  nəticə  çıxarılır  ki,  Ermənistan  silahlı  qüvvələrinin 
Azərbaycan  ərazilərində  olması  hüquqi  nöqteyi-nəzərdən  bu 

---