Bədən çəkisinə dair tövsiyə
► Bədən çəkisinin azaldılması artıq bədən çəkisi və piylənməsi olan
pasiyentlərə tövsiyə olunur, çünki bu, AT səviyyəsinə və
dislipidemiyaya müsbət təsir göstərməklə, ÜDX-nin inkişaf
etməsi riskini azalda bilər (A)
172,181
Bədən çəkisi və ÜDX riski
Piylənmə ÜDX riski amillərinə və ümumiyyətlə ÜDX risklərinə
təsir edir.
Artıq bədən çəkisinin potensial kardio-vaskulyar təsirləri
aşağıdakılardır:
► insulinə qarşı rezistentliyinin artması (qlükozaya tolerantlığın
pozulması, II tip ŞD)
► AT-nin artması
► sistemli iltihabın güclənməsi və protrombotik vəziyyətin inkişaf
etməsi
► albuminuriya
► dislipidemiya (ümumi XS, ASLP, qeyri-YSLP xolesterin, TQ,
apolipoprotein B və ÇASLP-nin artması və XS-YSLP və
apolipoprotein A
I
-nın azalması)
► ürək-damar
və
beyin-damar pozuntuları
(endoteliumun
disfunksiyası,
ürək
çatışmazlığı,
ÜİX,
qulaqcıqların
fibrilyasiyası, sol mədəciyin həndəsi quruluşunun pozulması,
sistolik və diastolik disfunksiya, simpatikotoniya)
BKİ (çəki (kq)/boy (m)
2
) bədən çəkisinin kateqoriyalara
bölünməsi üçün geniş istifadə olunur, çünki BKİ-nin artması ÜDX
riski ilə sıx əlaqəlidir. Böyüklərdə artıq BKİ bu göstərici
25-29,9 kq/m
2
arasında olan hallarda, piylənmə diaqnozu isə
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
40
BKİ >30 kq/m
2
olduqda müəyyən edilir. Ürək-damar riskinin
müəyyən edilməsində piy toxumasının regional paylanması bədənin
ümumi çəkisindən daha böyük əhəmiyyətə malikdir. Bel ölçüsünün
bud ölçüsünə nisbəti BKİ ilə müqayisədə Mİ-nin daha etibarlı
göstəricisidir
181
.
Bel ölçüsü ayaqüstü vəziyyətdə qabırğaların aşağı kənarı ilə ön
qalça sümüyünün ön üst kənarı arasında olan məsafənin ortasında
döşəməyə parallel olaraq götürülməlidir. Ən geniş yayılmış hədd
göstəriciləri ÜST tərəfindən tövsiyə olunan göstəricilərdir
179
. Bu
göstəricilər əsasında iki növ müdaxilə müəyyən edilir:
► tədbirlərin birinci səviyyəsi – bel ölçüsü ≥94 sm olan kişilərə və
≥80 sm olan qadınlara bədən çəkisinin artırılmasına məsləhət
görülmür
► tədbirlərin ikinci səviyyəsi – bel ölçüsü ≥102 sm olan kişilərə və
≥88 sm olan qadınlarda bədən çəkisinin azaldılması tövsiyə edilir
Dostları ilə paylaş: |