www. kokanduni.uz barcha uchun birday tо‘liq va sifatli amalga oshirilishining о‘ziga xos va samarali yо‘llaridan
biri sifatida talqin etilmoqda [4,3].
Makta
bgacha inklyuziv ta’lim
-
imkoniyati cheklangan bolalarning sifatli ta’lim
olishlariga, keyinchalik atrofdagilar bilan erkin muloqotda bо‘lishlariga, ijtimoiy muhit
talablariga javob bera olishiga, kundalik-
maishiy ehtiyojlarini qondirish kо‘nikmalarining
shakllanishiga, shuningdek, ijtimoiy hayotga oson moslashishlariga zamin yaratadi [5,64].
Inklyuziv maktabgacha ta’limning ijtimoiy mohiyati quyidagilarda namoyon bо‘ladi:
- jamiyatda inklyu
ziya tamoyillarini, inklyuziv ta’limning ahamiyati va imkoniyatl
ari
borasida jamoatchilikda tо‘g‘ri tasavvurlarni va xayrihohlikni shakllantirishda;
-
jamiyatda imkoniyati cheklangan bolalarga nisbatan tо‘g‘ri munosabatlarni
shakllantirishda, ularning о‘zi
ga xos xususiyatlarini betakrorlik sifatida qabul qilish, shu
or
qali turli kamsitilishlar va cheklashlar, ishonchsizlik va boshqa shu kabi noо‘rin
munosabatlarning oldini olishda;
-
bolalikdan boshlab sog‘lom bolalarda imkoniyati cheklangan bolalarga nisba
tan
bag‘rikenglik tuyg‘ularini shakllantirishda, о‘zaro ahillik,
hamjihatlik va jamoa bо‘lib yashash
va mehnat qilish fazilatlarini tarbiyalashda;
-
о‘z navbatida imkoniyati cheklangan bolalarda о‘ziga va atrofdagilarga ishonchni,
mehrni va ijobiy munosaba
tlarni tarbiyalashda, shuningdek, yashab turgan joyiga, о‘zi
man
sub bо‘lgan xalqqa nisbatan muhabbat va sadoqatni shakllantirish
da, jamiyatda
umum’etirof etilgan odob
-ahloq va xulq-
atvor qoidalari, ezgu an’ana va qadriyatlarni ongli
tushunishga va amalga q
ilishga о‘rgatishda;
-
о‘z qobiliyati va iqtidorini ongli anglas
h va rivojlantirib borishga ichki ruhiy rag
‘batni
uyg‘otish, boshqalar bilan teng harakat qilish, kelajakda oila va jamiyatning ongli va faol
a’zosiga aylanishi uchun zarur kо‘nikma va bilimla
rni shakllantirishda.
Shu о‘rinda alohida ta’kidlash joizki, inklyuziv maktabgacha ta’lim korreksion
mak
tabgacha ta’limdan bevosita kо‘proq bolaning ijtimoiylashuviga va ijtimoiy moslashuviga
beradigan e’tibori bilan ajralib turadi. Inklyuziv maktabgacha ta’lim bola uchun muhim
bо‘lgan davolash, reabilitatsiya, korreksiya kabi tibbiy va ta’lim xizmatlarini kо‘rsatadi. Lekin
bolani
ng ijtimoiy moslashuvi va ijtimoiylashuvi bilan bog‘liq о‘quv
-tarbiyaviy dasturlarni
amalga oshirishi esa, uning nafaqat ta’lim, balki kengroq vazifalarga ega bо‘lgan ijtimoiy
institut sifatida maqomini belgilaydi.
Bir sо‘z bilan aytganda, yurtimizda