M. H. Ahmedov, M. R. Shermatov

Turkiston fotmanchig‘i, turkiston xorom kaltakesagi – Gymnodactylus 

fedstchenkoi Strauch.  

Boshqa fotmanchig„lar kabi oyoqlari ajoyib tuzilgan (changalbarmoqlar ham 

deyiladi). Ular devor, daraxt, jar kabi tik yerlarda, hatto oyna betida ham yura oladi 

(ko„plarining 

barmoqlari 

ostida 

yopishqoq  so„rg„ichlar  bor).  Shuning 

uchun 

bularni 

changalbarmoqli 

kaltakesak  deb  aytiladi.  Ulardagi  tana 

umurtqalarining  amfitsel  tuzilganligi 

hozirgi  kaltakesaklar  ichida  eng  sodda 

tuzilganligini 

ko„rsatadi.  Ko„zlarida 

qovoqlar rivojlanmagan. Turkiston fotmanchig„i shahrimizda odam turadigan eski 

va  yangi  binolarda  ko„plab  uchraydi.  Qishlash  joylari,  mavsumiy  faolligi,  yil 

aktivligi  bo„z  fotmanchigiga  o„xshaydi.  Fotmanchiqlar  oilasiga  kiradigan 

kaltakesaklar  haqida  har  xil  afsona  va  uydirmalar  to„qilgan.  Bu  kaltakesak 

turlaridan  O„zbekistonda  odam  juda  jirkanadi,  undan  qochishga  harakat  qiladi. 

---

 

13 

Kaltakesak siydigi tegsa, odam pes bo„lib qolar emish deyishadi. Bunday gaplarni 

noto„g„riligi  fanda  isbotlangan.  Bular  ham  kechki  hasharotlar  bilan  ovqatlanishi 

bilan faqat foyda keltiradi xolos.