M. L. Tursunxodjayev Tashkent davlat texnika universiteli

la
b
 
ch
iq
a
ri
sh
 
va
 
so
tu
v
n
in
g
 
a
so
si
y
 
va
zif
al
a
ri
ni
ng
 
tu
r
k
u
m
la
n
is
h
i
?3
0
U
1
cd
cr
3
и
■8
T3
2Q
•-3
V3
c3
JZ
О
■R
Ъ
•с

X!
.*5
’5
се
<и
>>
;>
5
g>
о
3
O
S Л 
ТЗ >
л г q
1 I S
э>
■8
J
3
-s
се
пЗ
д х:
3
О §
^
cr Ё
се сЗ S 
I О ч
г -
.23
О § Й 
Х> _Р • п
jao
О
э*
■ g a -
° 3 "5
3 .2 'С
Й *ч Л 
й > •-
S S -g
е
£• й
О
l i
„ 
л
л с
So
о 3
~г“ СЛ
§
 
-в
Я оо
£
с
f
Т5
•8 3
In Ic
.2 3
-С д
C J 
■ —
I I
£ 1
с
J3
хЗ "5
5 3
I ^
«Р Ьн
w 2L
■- 3
Л CJ
*
г£>
-С Л
сг
£ <4
f
тз
се 
-~L
Sf х!
сз .£ 
> -*
о
х>
л
i30
•а
я
я
с
о
в
о
-Ж
с
;е
се
>>
’S
о
Е
ей
•a g

I
С
‘сл
ей
X)
3
GO
3
х>
N
£ 5
I
Р
-*
о
С >»
:е
с:
<
о
ы
О
х>
I
>-
а*
ЬО
§
X
о
гД
2
2
g?
•а
1
се
>
се
00
N
153

---

9
.2
-j
a
d
va
ln
in
g
 
da
vom
i
154

---

Ishlatilishidan qo'shim cha foyda keltiruvchi zamonaviy axborot 
texnoiogiyalarini ishga solishga ketgan xarajatlam ing o ‘rn in i 
to ld irg an holda uiardan foydalanish natijasida iqtisod qilingan 
mablag‘ amalda uch taraf - ishlab chiqaruvchi, yetkazib beruvchi 
va tra n sp o rt kom paniyasi o lrtasid a m a ’lu m b ir n isb atlard a 
(proporsiyalarda) boiinadi.
M oddiy-texriika ta ’m inoti tizim in i axborot xizm ati bilan 
ta ’minlash uchun quyidagi to ‘qqizta elem ent mavjud bo‘lishi kerak:
1) ta ’m inot predm eti turi;
2) m iqdor yoki hajm;
3) ta ’m inot predm etining kelib chiqishi;
4) uning joylashuvi;
5) joylashuv punktiga yetib kelish vaqti;
6) joylashuv punktidan jo 'n ash vaqti;
7) jo ‘natish (transportirovka) tizimi;
8) jo ‘natish (transportirovka) vaqti;
9) zaxiralash.
Sanab o'tilgan m a’lum ot guruhlari har bir joylashtirish o ‘rnini 
va tashilayotgan obyekt uchun tuziladi. Shu maqsadda axborotni 
o ‘qish va uzatish punktlari har bir joyda o ‘m atiladi.
Korxonaning sotuv faoliyatini axborot bilan qo‘llash uchun 
avtomatlashtirilgan axborot tuzilmalarining xotirasida saqlanayotgan 
quyidagi axborotning asosiy turlarini ishga solish kerak:
1) sotuv bozori tarixi (jum ladan hududlar bo'yicha tahlil ham ), 
sotish operatsiyalari turlari;
2) bozor va sotuv istiqbollari;
3) raqobat: tarix, holat, istiqbollar;
4) bozordagi ulushi: tarixi va tahlili;
5) narxlar va baho belgilash;
6) xarajatlar;
7) bozor (sotuv) modellari;
8) xodimlar faoliyatining nazorati;
9) joylarda rejalashtirish, ish safarlari davri, xodimlar oVrtasida 
safarlami taqsimlash;
10) yangi mahsulotga o ‘tish bo £yicha talablarning manbasi;
11) xaridorlarning ro‘yxati;
155

---

12) chiquvchi va kiruvchi axborot;
13) pechatiash va pochta j o ‘natish;
14) reklama faoliyatining natijalari tahlili va javoblar nazorati;
15) sotuv faoliyatining hisoboti;
16) buyurtm a harakati, schyotlarni to'lashga qo ‘yish, smeta 
va hisobot tuzish;
17) ichki va tashqi axborotdan foydalanish imkoniyatiga ega 
boMish.
Joriy ishlab chiqarish va tijorat jarayonlariga integratsiya- 
lashuvga sharoit yaratilgandagina korxonada logistik tizim samara 
beradi. Bu m uam m o tegishli axborot bazasini yaratish bilan 
yechiladi. Bunga fondlarni «aktual kuzatish» (amaldagi va rejadagi 
buyurtm alarning mavjudligi, asosiy va oraliq om borlarni ta ’­
minlash) va muddatlarni «aktual kuzatish» (yetkazib berish, qayta 
ishlash, kutish, to‘xtab qolishlar, muddatiga rioya qilish)lar kiradi.
Bu m a’lumotlarni yig‘ish uchun ishlab chiqarish tizimi korxona 
bo'yicha «datchik (qabul qiluvchi qurilma) va oMchagich asbob- 
lar»ga ega bo£lib, ular yordamida joriy jarayonlarning hajm va 
m uddatlarini nazorat qiladi va bu m a’lum otlarni sharxlashga 
uzatishadi. Logistik tizim o ‘zining «o‘lchash» tarmog'iga quyidagi 
talablarni
qo ‘yadi:
• tez va ishonchli, qo‘lda yoki avtomatlashtirilgan transport 
va ishiab chiqarish vositalari to ‘g‘risida raa’lum ot to ‘plash;
• har bir onda har bir joyda ishlab chiqarish jarayonlarining 
ketishi xususida aktual axborotga ega bo‘lib, ichki axborot 
tizimida qaror qabul qilishga yondashish.
Hozirgi paytda