Magistratura məRKƏZİ Əlyazması hüququnda
— onun başçısı olan, dövlətdə ali icraedici hakimiyyət funksiyasını həyata keçirən prezident; —
Yüklə 1 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
— onun başçısı olan, dövlətdə ali icraedici hakimiyyət funksiyasını həyata
keçirən prezident; — hakimiyyətin qolları olan qanunvericilik, icraedicilik və məhkəmə 61
orqanları; — yerli özünüidarəetmə orqanları ilə birlikdə cəmiyyətin ümumi məsələ- lərinin, o cümlədən təbii mühitlə bağlı məsələlərin həlli vasitəsi kimi, yəni dövlət funksiyalarının həyata keçirilməsi vasitəsi kimi çıxış edir. Dövlətin ekoloji funksiyasının əsas mahiyyəti: — Təbii ehtiyatlardan cəmiyyətin mənafeyi baxımından, onun maraqlarına cavab verən şəkildə istifadə olunmasının həyata keçirilməsi; — təbii ehtiyat və sərvətlərin tükənməsinin qarşısının alınması üçün onların davamlı istifadəsi; — ətraf təbii mühitin keyfiyyətlərinin deqradasiyasının qarşısının alınması; — fiziki və hüquqi şəxslərin ekoloji hüquqlarının və qanuni maraqlarının qorunması istiqamətindəki fəaliyyətlərində ibarətdir. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında ətraf təbii mühitlə bağlı 4 maddə mövcuddur (14,39, 78, 112). Maddə 14-də təbii ehtiyatların hər hansı fiziki və ya hüquqi şəxslərin hüquqlarına və mənafelərinə xələl gətirmədən Azərbaycan Respublikasına mənsub olduğu bildirilir. Maddə 39 - Azərbaycanda hər kəsin sağlam ətraf mühitdə yaşamaq hüququna, hər kəsin ətraf mühitin əsl vəziyyəti haqqında məlumat toplamaq və ekoloji hüquqpozma ilə əlaqədar onun sağlamlı- ğına və əmlakına vurulmuş zərərin əvəzini almaq hüququna malik olduğunu bildi- rir. Maddə 78-də ətraf mühitin qorunmasının hər bir vətəndaşın borcu olduğu deyilir. Maddə 112-də isə fövqəladə hallar tətbiq edilməsindən bəhs olunur (2). Azərbaycan Respublikasında ətraf təbii mühitlə bağlı məsələlər bir sıra qa- nunlarla tənzimlənir. Azərbaycan Respublikasının qanunları — digər dövlət orqanları və ictimai təşkilatların aktlarına münasibətdə ali hüquqi qüvvəyə malik olan, ali dövlət hakimiyyəti orqanının müəyyən olunmuş qaydada qəbul etdiyi normativ aktı, cəmiyyətdə hüquqi ifadə formasıdır. Azərbaycan Respublikasında ətraf təbii mühit üzrə hazırda qüvvədə olan bir sıra qanunların siyahısı aşağıda verilmişdir: 1. «Pestisidlər və aqrokimyəvi maddələr haqqında»
62
2. «Su təchizatı və tullantı suları haqqında» 3. «Bitki mühafizəsi haqqında» 4. «Xüsusi mühafızə olunan təbiət əraziləri və obyektləri haqqında» 5. «Balıqçılıq haqqında» 6. «Torpaq islahatı haqqında» 7. «Yerin təki haqqında» 8. «Hidrometeorologiya fəaliyyəti haqqında» 9. «İstehsalat və məişət tullantıları haqqında» 10. «Dövlət torpaq kadastrı, torpaqların monitorinqi və yer quruluşu haqqında» 11. «Heyvanlar aləmi haqqında» 12. «Ətraf mühitin mühafizəsi haqqında» 13. «Azərbaycan Respublikasının Torpaq Məcəlləsinin təsdiq edilməsi haq- qında»
14. «Azərbaycan Respublikasının Meşə Məcəlləsinin təsdiq edilməsi haq- qında»
15. «Azərbaycan Respublikasının Su Məcəlləsinin təsdiq edilməsi haqqın- da»
16. «Əhalinin radiasiya təhlükəsizliyi haqqında» 17. «Torpaqların münbitliyi haqqqında» 18. «Atmosfer havasının mühafizəsi haqqında» 19. «Ətraf mühitə dair informasiya almaq haqqında» 20. «Əhalinin ekoloji təhsili və maarifləndirilməsi haqqında» 21. «İcbari ekoloji sığorta haqqında» 22. «Sanitariya-epidemioloji salamatlıq haqqında» (19). Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsində cinayət — Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsi ilə cəza təhdidi altında qadağan olunmuş təhlükəli əməlin (hərəkət və ya hərəkətsizliyin) təqsirli olaraq törədilməsi sayılır. Başqa sözlə, cinayət qanunçuluğunun və hüquq qaydalarının ciddi surətdə pozul-
63
ması ictimai və dövlət quruluşuna, onun siyasi və iqtisadi sisteminə, mülkiyyətinə, vətəndaşların şəxsiyyətinə, siyasi, əmək, əmlak və başqa hüquqlarına qəsd edən ictimai təhlükəli əməldir. Müəyyən əməli cinayət kimi xarakterizə edən əlamətlərin məcmusu cinayət tərkibi adlanır. Cinayətin əsas əlaməti ictimai təhlükədir. Cinayət qanununda nəzərdə tutulmuş hər hansı əməlin (hərəkət və ya hərə- kətsizliyin) əlamətləri formal cəhətdən movcud olsa da, lakin az əhəmiyyətli oldu- ğuna görə ictimai təhlükəli sayılmayan, yəni şəxsiyyətə, cəmiyyətə və ya dövlətə zərər yetirməyən və ya zərər yetirmək təhlükəsi yaratmayan əməl (hərəkət və ya hərəkətsizlik) cinayət hesab edilmir. Ekoloji hüquqpozmaları təbiətin mühafizəsi haqqında qanunları pozan, ətraf təbii mühitə və insan sağlamlığına təhlükə yaradan hüquqazidd və cinayət tərkibli hərəkətlərdir. Ekoloji cinayətlər Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 246-261-ci maddələrini əhatə edir. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəllə- sinə görə aşağıdakı əməllər ekoloji-cinayətlər hesab edilir: Yüklə 1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|