MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

            Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 

191 

söylədikləri  «bağımsızlıq»  («istiqlal»-F.Ə.)  ideyası  I  Dünya 

savaşı  illərində  bilginlərin  başında  yaranaraq  devrim  (inqilab 

– F.Ə.) günlərində siyasi bir çağrış biçiminə girir, daha uyğun 

bir  gündə  «bütünlüklə  bağımsızlıq»  çağrışına  keçmək 

yetənəyində bulunan siyasi bir prorqama çevrilirdi» [189, 56]. 

O  hesab  etmişdir  ki,  Azərbaycan  milli  ideyası  – 

azərbaycançılıq  yalnız  türkçülük  uğrunda  savaş  aparan 

müsavatçıları  deyil,  sosialistləri,  islamçıları  və  başqalarını  da 

öz  ətrafında  birləşdirə  bilər.  Əslində  son  hədəfi  müstəqil  türk 

dövləti  yaratmaq  olan  türkçülərin  ölkənin  «Azərbaycan» 

adlandırılması  bir  tərəfdən  türklüyün  ifadəsi,  digər  tərəfdən  isə 

siyasi-ideoloji  gediş  idi.  Rəsulzadə  yazır:  «…Güney  Doğu 

Qafqaz  torpaqlarının  bütünlüklə  Azərbaycan  adı  altında 

yaranmış siyasi quruluşlarda olması tutalqasından (sübutundan – 

F.Ə.)  başqa  Azərbaycan  türklərinin  yaşadıqları  bir  ölkə  olduğu 

üçün buraya Azərbaycan deməkdə heç bir sıxıntı görülməmişdir. 

Bu  adın  yeni  Türk  Cümhuriyyətinə  verilməsində  ən  böyük 

tutalqa sözsüz bu türklük olmuşdur» [189, 61].  

Deməli, bu dövlətin bir türk dövləti olması, onun dilinin 

və millətinin türk adı daşıması kimi, «Azərbaycan» sözünün də 

türklüyü  ifadə  etməsi  heç  kəsdə  şübhə  doğurmamış,  başda 

Azərbaycan  türkləri  olmaqla  bütün  azərbaycanlılar  tərəfindən 

birmənalı  şəkildə  qəbul  edilmişdir.  Sadəcə,  siyasi-ideoloji 

mənada  «Azərbaycan»,  «Azərbaycan Cümhuriyyəti» anlayışları 

yalnız  türklüyü  ifadə  etməklə  məhdudlaşmamış,  Azərbaycanda 

yaşayan  bütün  vətəndaşların  (türk  və  türk  olmayan)  vətəni  və 

dövləti kimi daha  geniş məna daşımışdır. Sosialistlərdən  Aslan