MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 429
ehtiyatlı davranmağı və Mərkəzdən gələn əmr əsasında hərəkət etməyə üstünlük vermişlər. Həmin dövrdə Rəsulzadənin toxunulmazlığında önəmli amillərdən biri də Stalinlə bağlı olmuşdur. Tanınmış tarixçi Mövsüm Əliyev bu haqda yazır ki, 1920-ci il aprel hadisələrindən sonra Rəsulzadə Lahıcda həbsə alındı: «Onun tutulması xəbəri həmin ilin noyabrın əvvəllərində Vladiqafqaz şəhərində olan İ.V.Stalinə çatdırıldı. Stalin heç kəsə xəbər vermədən Bakıya gələrək, XI Ordunun xüsusi şöbəsinin rəisi V.Pankratova RSFSR- in Millətlər Komissarlığı adından göstəriş verdi və özü şəxsən həbsxanaya gedib M.Ə.Rəsulzadəni azad etdi. Bununla, İ.V.Stalin 1905-ci ildə onu ölümdən qurtaran keçmiş inqilabçı dostu M.Ə.Rəsulzadənin qarşısında öz tarixi vicdan borcunu yerinə yetirdi» [188, 12]. Bu məlumatdan da bəlli olur ki, Rəsulzadənin toxunulmazlığında əsas rolu Azərbaycan xalqı oynamışdır. Çünki Stalin Rəsulzadənin həbsi xəbərini bir müddət sonra öyrənmiş və həmin məsələyə müdaxilə etmişdir. Yeri gəlmişkən, kimlərsə Stalinin Rəsulzadəni xilasından ağızdolusu danışıdıqları halda, nədənsə eynisini Stalinə etmiş Rəsulzadənin bu əməlini ya «unudurlar», ya da ötəri şəkildə toxunurlar. Halbuki Rəsulzadənin həyatının o zamanlar xilası mümkün olduğu halda, Stalin üçün belə bir şans ümumiyyətlə qalmamışdır. Əlbəttə, əgər Rəsulzadə olmasaydı… Sadəcə,
Rəsulzadənin toxunulmazlığının sonrakı mərhələsində Stalin də mühüm rol oynamışdır. Bunu, Rəsulzadə xatirələrində də açıq şəkildə ifadə etmişdir. Çünki Stalin
Bakıda həbsxanada görüşərkən Rəsulzadəyə bildirmişdir ki, yerli kommunistlər onun haqqında iki rəydədirlər: Rəsulzadə ya öldürülməli, ya da ömürlük həbs edilməlidir. Ona görə də Stalin Rəsulzadəyə isə təklif edirdi
|