MahirəNərimanqızı
Milli ideologiyanın əsas problemləri və onun həlli yolları
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
4.2. Milli ideologiyanın əsas problemləri və onun həlli yolları
Hazırda Azərbaycan milli
ideologiyasının müəyyənləşməsi ilə bağlı əsas problem türkçülük, islamçılıq və müasirlik ideyalarına, eləcə də həmin ideyaların sinergizmindən yaranmış «Azərbaycan türkçülüyü», «Azərbaycan məfkurəsi» və ya «azərbaycanizm»ə (azəbaycançılığa) hansı formada müraciət
www.elmler.net -
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 445
olunmasıdır. Məsələn, əgər bu gün kimlərsə türkçülükdən, islamçılıqdan bəhs edirslərə, o zaman onların kökünə və inkişaf mərhələlərinə müraciət etmək məcburiyyətindədirlər. Bu mənada hazırda azərbaycançılıq ideologiyasınıdan bəhs olunursa, deməli onun da müəyyən bir əsası və mənbəyi vardır. Bu isə o deməkdir ki, indi türkçülüyün nə qədər zəruri olub-olmaması mübahisə obyektidirsə, müəyyən mənada bunu azərbaycançılığa da aid etmək olar. Çünki Azərbaycan türkçülüyü vaxtilə «üçlüy»ün nəticəsində meydana çıxmış milli ideyadır. Azərbaycan türkçülüyü ideyasının bariz nümunəsi 1918-ci il mayın 28-də dünyaya bəyan olunmuş müstəqil Azərbaycan Respublikasıdır ki, hətta Sovet Rusiyasının işğalı belə onu tarixdən silə bilməmişdir. Ancaq yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi, şüurlaramıza Azərbaycan Cümhuriyyəti ilə yanaşı, 70 il ərzində bir «Sovet Azərbaycanı» ideyası da hopmuşdur. Bu baxımdan bugünkü Azərbaycan Respublikası Azərbaycan Cümhuriyyətinin varisi olmaqla bərabər, o həm də «Sovet Azərbaycanı»-Azərbaycan SSR ilə də bağlıdır. Bu o deməkdir ki, hazırda milli ideologiya ilə bağlı məsələlərə münasibət bildirilərkən, bu reallıqlar da nəzərə alınmalıdır. Yəni başa düşməliyik ki, bugünkü azərbaycanlıların xeyli qismi SSRİ dövründə yaşadıqları və sovet ideologiyasının təsiri altında formalaşdıqları üçün, bu gün də sıralarımızda nəinki türkçülüyü, onun etnik-milli forması olan Azərbaycan türkçülüyünü da yetərincə dərk etməyənlər var. Bu mənada, müstəqilliyin bərpasından sonrakı 22-23 illik dövrü milli ideologiya probleminin həlli baxımından bir növ «keçid dövrü» kimi qəbul etmək lazımdır. Bu «keçid»in özü də dünyada baş verən qloballaşma dövrünə təsadüf edir ki, yuxarıdakı məqamları |