MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

            Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 

77 

hökuməti  təşkil  etsin  və  bütün  hüquqlarına  ona  verməklə, 

özünü  ləğv  etsin  [154,  99-101].  Fikrimizcə,  Ə.Ağaoğlunun 

Milli  Şuraya  qarşı  tutduğu  kəskin  mövqe  həm  o  zaman,  həm 

də  sonralar  onun  ayrı-ayrı  müstəqil  türk  dövlətlərinin  deyil, 

vahid islam-türk dövləti ideyasının tərəfdarı olması mülahizə-

sinin yaranmasına səbəb olmuşdur.  

Ümimiyyətlə,  etiraf  etmək  lazımdır  ki,  Azərbaycanın 

milli  istiqlalı  məsələsində  Ə.Ağaoğlu  bir  qədər  ziddiyyətli 

mövqe  tutmuşdur.  Belə  ki,  istər  Nuru  paşanın  «siyasi 

müşaviri» və ilk Parlamentin millət vəkili olduğu dönəmlərdə 

Azərbaycanın  Milli  İstiqlalı  bağlı  fərqli  mülahizələrdən  çıxış 

etmişdir.  «Siyasi  müşavir»  kimi  Milli  Şuranın  ləğvinə  və 

Türkiyə ilə birləşmək istəyən «ilhaqçılar»a meyilli yeni höku-

mətin  təşkilinə  nail  olan  Ə.Ağaoğlu,  Türkiyədən  gələn  türk 

əskəri  Azərbaycanı  tərk  etməyə  məcbur  olduqdan  sonra, 

Bakıda çıxan rusdilli qəzetlərdən birinə verdiyi müsahibəsində 

Azərbaycanın  yenidən  Rusiyanın  tərkibinə  qayıtmasını  ən 

məqbul  variant  kimi  göstərmişdi:  «Azərbaycan  türklərinin 

indiyə  qədər  arxalandıqları  Türkiyə,  Dünya  müharibəsi 

nəticəsində  məğlub  olmuşdur.  Azərbaycan  müstəqil  yaşaya 

bilmədiyi  üçün  Rusiya  ilə  Türkiyədən  birinə  arxalanmalıdır. 

Türkiyə  məğlub  olduqdan  sonra  Azərbaycanın  öz  taleyini 

Rusiyaya  bağlamaqdan  başqa  çarəsi  qalmır.  Özü  də  mədəni 

cəhətdən Rusiya Türkiyə ilə müqayisədə daha yüksək pillədə 

durur.  Bütün  bu  mülahizələri  nəzərə  alaraq,  eləcə  də 

Azərbaycan  məsələsinin  Avropadakı  sülh  konfransında  qəti 

həllini tapmayacağı təqdirdə, Azərbaycan xalqı ÜmumRusiya 

Federasiyasının  tərkibinə  daxil  olmağa  razılaşmalıdır»  [51, 

148].  

---