MahirəNərimanqızı

məlum 

qərarı 

verməsinə 

səbəb 

kimi 

təxminən 

aşağıdakıları demişdir: “Yenilik yoxdur. Eklektikdir. Metod 

yoxdur.  Ədəbiyyat  siyahısı  düzgün  tərtib  edilməyib.  Xarici 

ədəbiyyatın kitabın içində heç bir əksi yoxdur. Kitabın adında 

deyilmişdir  dəyişikilik  edilsin,  çünki  adı  çox  gurultuludur, 

böyük problem kimi qoyulub milli ideologiya məsələsi, amma 

içəridə  yalnız  və  yalnız  Azərbaycandan,  Azərbaycan  milli 

---

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

            Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 

13 

ideologiyasından  söhbət  gedir…  Adı  dəyişdirilməyib,  elə 

əvvəlki  kimi  qalıb.  ...Əsərin  müəyyən  yerlərində  lazım 

olmadan tarixilik çox olsa da, müəyyən yerində isə metodoloji 

baxımdan tarixilik yoxdur. Faiq müəllim sovet ideologiyasını 

pisləyir,  amma  özü  o  standartlarla,  ehkamlarla  çıxış  edir. 

Məsələn,  mütəfəkkirlərimizi  sosial-demokrat,  islamçılıq, 

mədəni  islamçılıq,  mühafizəkar  islamçılıq,  mütərəqqi 

islamçılıq  şəklində  qruplaşdırır.  Əvvəlla  hər  bir  mütəfəkkirin 

ideyaları çox dəyişilir. Əvvəl bir ideyada idi, sonra tamamilə 

başqa  ideyanı  seçir.  Onları  hansısa  yalnız  bir  cərəyana  aid 

etmək, bu formada vermək olmaz.... ...Hüseyn Cavidə, Əli bəy 

Hüseynzadəyə,  N.Nərimanova  birtərəfli  yanaşmalar  var. 

Burada  bütün  tədqiqatçıların  hamısı  tənqid  olunur.  Çox  az 

adamı  çıxmaq  şərti  ilə  burada  tənqid  olunmayan  adam 

qalmayıb.  Məsələn,  bir  məsələyə  diqqətinizi  cəlb  etmək 

istəyirəm.  Deyir,  iki  yanaşma  var:  1-ci  azərbaycançılıqdan 

çıxış  edənlərin  tərəfdarlarını  göstərir  –  Ə.Daşdəmirov, 

S.Xəlilov,  R.Mehdiyev  və  b.  2-ci  azərbaycançılıqla 

türkçülüyün  sinergizmindən  çıxış  edənlər  –Ə.Tağıyev, 

Y.Türkel və b. Sonra nəticə çıxarır ki, bizdə belə bir fikirlərin 

olmasının  səbəbi  ondandır  ki,  biz  sovet  ideologiyasının 

təsirindən  kənara  çıxa  bilməmişik.  20  ildir  bizdə  azad  fikir, 

müstəqil  fikir  qabiliyyətimiz  yoxdur.  Axı  burda  insanlar 

çalışıblar, tədqiqat aparıblar... Bu cür demək olmaz ki, heç kəs 

azad  fikirləşə  bilməyib,  Faiq  müəllimdən  başqa.    Sonra 

müəllif  Zümrüd  xanımı  tənqid  edir,  türkçülüklə  əlaqədar.... 

Faiq  müəllim  deyir  ki,  Azərbaycan  xalqının  yaranmasında 

talışlar, qafqazdillilər və türklər bir yerdə iştirak etməyiblər.... 

Buradan yalnız türk oğlu türk çıxıb... İndi baxırıq ki, nə qədər 

qarışıqlar 

var... 

Deyir 

ki, 

Azərbaycan 

türkçülüyü 

---