MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

            Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 

91 

C.Məmmədquluzadə  osmanlı  türkcəsinin  bütün  türklərin  ortaq 

ədəbi dil olması ideyasına qarşı çıxmışlar [147, 519].  

Bütün  bunlara  baxmayaraq,  yalnız  türk  dünyasının 

aydınları  deyil,  sovet  müəllifləri  də  Ə.Hüseynzadəni  islamçılıq 

və türkçülüyün tanınmış fikir adamı, ideoloq kimi böyüklüyünü 

etiraf  etmək  məcburiyyətində  qalmışlar  [171,  448;  162,  111].  

Türk dünyasının tannımış simalarından Z.Gökalp, Y.Akçuraoğlu 

və başqaları da qeyd edirdilər ki, islamçılığın və türkçülüyün, o 

cümlədən  ilk  siyasi  türkçülüyün  yaranmasında  və  formalaşma-

sında  H.Tunalı,  Y.Akçuraoğlu  ilə  yanaşı,  Azərbaycan 

türklərindən Ə.Hüseynzadə də mühüm rol oynamışdır [22, 174]. 

Fikrimizcə,  bu  mənada  XX  əsrin  ilk  on  ilində  islamçılığın  və 

türkçülüyün  Azərbaycanda  ən  böyük  dava  adamlarından  biri 

olmuş Ə.Hüseynzadənin dəyərini anlatmaq üçün  yeni  «kəşflər» 

etmək  deyil,  sadəcə  onun  elmi-fəlsəfi  irsini  cəmiyyətə  doğru-

dürüst  çatdırmaq  lazımdır.  Xüsusilə,  qeyd  olunmalıdır  ki, 

Ə.Hüseynzadənin  «üçlük»  düsturu  və  «Osmanlı  türkçülüyü» 

ideyası  türkçülüyün  üçüncü  mərhələsini  təşkil  edən  və  onun 

nəticəsində  meydana  çıxan  Azərbaycan  türkçülüyü  ideyasının-

azərbaycançılığın formalaşmasında mühüm rol oynamışdır.