Mahsulotlar sifatini aniqlash va sertifikatlash

Shtapel uzunlikni aniqlashning klassyor usuli
 
6-10 g massali qatlam tola ikkala qo„lning bosh va ko„rsatkich 
barmoqlar orasiga shunday qisiladiki, bunda qatlamning chetki erkin qismi 
musht orasida bo„ladi, bosh barmoqlar orasida 1-1,5 sm masofa bo„lishi 
kerak (28- rasm).
28-rasm. Qo„lda shtapel tayyorlash 
Mahkam qisilgan qatlam sekin-astalik bilan tolalar uzilishiga yo„l 
qo„ymay 
ikki qismga bo„linadi. 0„ng qoidagi qism tashlab yuborilib, chap 
qo„lda qisilgan qismdan ozod tolalar olib tashlanadi va bir vaqtda qisilgan 
tolalar uzunlik bo„yicha silliqlanadi.
Chetki qismi tekislanib, o„ng qo„lning bosh va ko„rsatkich barmoqlari 
bilan taramchadan uchlari 2-3 mm chiqib turgan tolalar tortiladi. Taramcha 
sekin-astalik bilan tortiladi, natijada tolalar to„g„rilanadi. Taram tayyorlash 
uchun asosan uch-to„rt taramcha tortiladi, bunda tola chekkalari bir chiziqda 
yotishi kerak.
110 

---

Chap qo„ldagi tolalar tashlab yuboriladi va shu qo„l bilan o„ng 
qo„ldagi taram tolalar silliqlanib, qisilmagan erk
tn
tolalar olib tashlanadi.
So„ngra o„ng qo„ldan chap qoiga tola uchlari tekislangan holatda 
taram olinadi.
Tayyorlangan taramning shtapel uzunligi shu operator tomonidan 
standart namunalardan tayyorlangan taramlar bilan solishtirib aniqlanadi 
yoki taramning o„rtasidan chizg„ichda o„ lchanadi.
Klassyor usulida uzunlikni aniqlash uchun ikki marta shtapel 
tayyorlanadi va uzunligi o„lchanadi, agar natija bir-bindan farqli chiqsa, 
uchinchi bor o„lchanadi va yakuniy natija qilib uchta oichashning o„rtachasi 
olinadi.
Tola uzunligini Jukov usulida aniqlash
 
Paxta tolasining uzunligi yigirish tizimini aniqlash 
uc
hun zarur boigan 
omillardan 
biri 
hisoblanadi. 
Yigirish 
jarayonida 
paxta 
tolalari 
aralashmalardan tozalanadi, parallellashtiriladi, so„ngra bir-biriga burab 
qisiladi, natijada tolalar orasida ularni bir-biriga bogiaydigan ishqalanish 
kuchlari paydo bo„ladi. Shuning uchun, uzunroq tolalardan yigirish 
mashinalari serunum ishlaganida ham ingichka va pishiq ip ishlab chiqarish 
mumkin. Har bir namun
a
paxtada ham ayrim tolalarning uzunligi turlicha 
(6x45 mm) boigani bois yigirish tizimini tanlash uchun kerakli 
uzunliklarning o„rtacha ko„rsatkichlarini aniqlash zarur boiadi. Bu 
ko„rsatkichlar - modal va shtapel uzunlik, tola bazasi va uzunlik jihatidan 
tekisligi - Jukov asbobi bilan aniqlanadi.
Agar tolaning tekisligi с 1000 boisa, bunday tola uzunlik jihatidan 
tekis hisoblanadi.
Tekshirish natijalaridan foydalanib, paxta tolalarining uzunlik 
jihatidan taqsimlanish diagrammasini (29-rasm) tuzish mumkin. I va П egri 
chiziqlar o„rta tolali paxta uchun, Ш va IV egri chiziqlar ingichka tolali 
paxta uchun tuzilgan. Har bir egri chiziqda maksimum maydoni aniq 
ko„rinib, bu yerda olingan turdagi paxta tolasi uchun xos boigan uzunlik, 
ya‟ni modal uzunlik ko„ nnib turadi. Har bir egri chiziq maksimum 
nuqtasidan ikki tomonga pastlashib ketishi chap tomonga qiyaroq boisa, 
o„ng tomonga tikroq boiadi. Bu hoi paxta
ill 

---

tolalari ichida uzunligi modal uzunlikdan kichik boigan tolalar ko„pligini 
ko„rsatadi. Uzunligi 15 mm dan kam boigan tolalar yigirish uchun 
yaramaydi, ular paxta tolasining sertukliligini tavsiflaydi.