Mavzu: dinamikani statistik o’rganish usullari statistika fani

2-misol. Yilning birinchi yarimida qurilish materiallarining qoldig‘i to'g'risida quyidagi ma'lumotlar keltirilgan, ming so'm:

• 
  2-misol. Yilning birinchi yarimida qurilish materiallarining qoldig‘i to'g'risida quyidagi ma'lumotlar keltirilgan, ming so'm:
  

Birinchi yarim yillikdagi qurilish materiallarining o'rtacha qoldiq qiymati quyidagicha aniqlanadi:

2.Vaqtli qatorlarni tekislash usullari

Interval (davr) oralig’ini kengaytirish – bu usulning mohiyati shuki, agar oldingi intervallarda hisoblangan darajalar hodisaning rivojlanish tendentsiyasini ko’rsatmasa, ular asosida yangi intervallar (kengaytirilgan) tuzilib va har bir yangi interval bo’yicha qator darajasi hisoblaniladi.

Sirg’anchiqli o’rtachani hisoblash – bu usulning mohiyati shundaki, unda dinamika qatorlarida keltirilgan haqiqiy darajalar sirg’anchiq o’rtacha miqdor bilan almashtiriladi.

Analitik tekislash – bu usulning asosiy mazmuni bo’lib, rivojlanishning asosiy tendentsiyasini vaqt (Ut) funktsiyasi sifatida hisoblanishidir: Uti =f(ti)

a0 va a1 parmetrlarni aniqlash uchun quyidagi tenglamalar sistemasini echish kerak:

a0n+a1t=U

a0t+a1t2=Ut

Masala.Mamlakatda ishlab chiqarilgan iste’mol tovarlarining qiymati haqida ma’lumotlar keltirilgan:

Masala.Mamlakatda ishlab chiqarilgan iste’mol tovarlarining qiymati haqida ma’lumotlar keltirilgan:

Yillar	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014
Iste’mol tovarlari, mlrd so’m.	1825,3	1200,6	1535,2	2023,3	1821,4	1733,7	2156,1	2001,4	2687,3

• 
  davrlar oralig’ini (3 yillik) kengaytiring;
  
• 
  sirg’anchiqli o’rtachalarni hisoblang;
  
• 
  analitik tekislang.