F P*S . (3.1)
S ga ta’sir etuvchi kuchga,
P , (3.2)
esa, bosimga tengdir. Bu elementar tushunchalardan foydalanib idish devoriga urilayotgan molekulalarning usha idish devoriga beradigan bosimini hisoblasak, quyidagi ifodani hosil qilamiz.
R nmv2 , (3.3)
Gaz molekulasining ilgarilama harakati kinetik energiyasini hisobga olib (3.3) dan
P nEkin , (3.4)
ga ega bo’lamiz. Bir atomli ideal gaz molekulasining ilgarilanma harakatining o’rtacha kinetik energiyasi uchun shunday ifoda mavjud:
Ekin k T , (3.5)
bu yerda k—Bolsman doimiysi, k 1,38*10-23 J/K
SHunisi qiziqki, Ekin faqat temperaturaga bog’liq bo’lib, molekulaning massasiga bog’liq emas. (3.5) dan ko’rinadiki, temperaturaning absolyut shkalasi (Bolsman shkalasi) bevosita fizik ma’noga ega bo’lib qoladi. Absolyut 00 temperaturada molekulaning ilgarilama harakati butunlay to’xtab holadi. Lekin bu temperaturada molekula va atomlar ichidagi harakat to’xtamaydi. Agar tekshirayotgan gaz bir turli emas, balki har xil gaz aralashmasi bo’lsa, R1 , R2 , R3 va hokazo bu bosimlar parsial bosimlar deyiladi.
P P1 P2 ... Pn . (3.6)
Dostları ilə paylaş: |
