Mehman ağayev

Epididimit
 
 
Epididimit - xaya artımının iltihabi prosesi olub, qrip, angina, 
pnevmoniya və s. zamanı hematogen yolla infeksiyanın xaya  artımı-
na keçməsi nəticəsində baş verir. İnfeksiya xaya artımına toxumçı-
xarıcı axacaq vasitəsi ilə onun antiperistaltik  hərəkətləri sayəsində, 
sidik kanalının iltihabi prosesi zamanı, yaxud axırıncının bujlanması, 

---

 
232
instrumental müayinəsi zamanı  zədələnməsi, həmçinin kateterin si-
dik kanalında uzun müddət qalması nəticəsində baş verir. 
Klinika. Epididimit qəflətən başlayır,  xaya    artımı böyüyür, ağrı 
meydana çıxır, bədən hərarəti 38-40
○
 C qədər yüksəlir. İltihabi proses 
və ödem xaya qişalarına və xayalığa yayılır, xaya şişir, dərisi dartılır, 
hamarlaşır, hiperemiyalaşır və xaya qışalarının suluğu baş verir. Ağrılar 
qasıq nahiyəsinə, bəzən belə, büzdümə ötürülür, hərəkət zamanı güclə-
nir, odur ki, xəstələr yataqda uzanmağa üstünlük verirlər. Vaxtında 
müalicə apardıqda 2-3 gündən sonra ağrı və ödem azalır, bədən hərarəti 
normallaşır. 3-4  həftəyə kəskin epidedimit tam sorulur və iltihabın zə-
dələdiyi  yerdə  çapıq  birləşdirici toxuma qalır. Təsadüfən iltihabi  irin-
liklər  birləşib xaya  artımının  absesi meydana çıxa bilər. 
Müalicə. İlk  növbədə yataq rejimi təmin olunmalıdır. Pəhrizdə kəs-
kin və qıcıqlandırıcı yeməklərdən imtina olunur, çoxlu maye qəbul olu-
nur. Xəstə suspenzoriydən istifadə etməlidir, xaya nahiyəsinə buz kisə-
ciyi qoyulur. Xəstəliyi yaradan mikrobların təyini çətin olduğu üçün 
geniş spektrli antibiotiklərdən istifadə olunur (ampisillin, amikasin, kla-
foran), yaxud ximiopreparatlardan (furagin, 5 NOK, biseptol), ftorxino-
lonlardan (ofloksasin, novfloksasin, levofloksasin) istifadə olunur. Kəs-
kin iltihabi proses sakitləşdikdən sonra isti - xayaya qızdırıcı kompres, 
diatermiya, ultrayüksək tezlikli cərəyan iltihabın tez sorulmasına kö-
mək edir. Xaya artımında abses baş verdikdə onu cərrahi yolla yarmaq 
lazım gəlir.