“Металл қуйиш усуллари” мавзусини


II. BOB: QUYMAKORLIK ASOSLARI ULAR HAQIDA TUSHUNCHA



Yüklə 1,06 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə23/47
tarix19.04.2022
ölçüsü1,06 Mb.
#55763
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   47
“Ìåòàëë óéèø óñóëëàðè” ìàâçóñèíè

II. BOB: QUYMAKORLIK ASOSLARI ULAR HAQIDA TUSHUNCHA, 

QUYMA OLISH USULLARINING MOHIYATI 

II.1. QUYMAKORLIK ASOSLARI ULAR HAQIDA TUSHUNCHA 

 

 

Quymakorlik  detal  yoki  buyumlarning  zagatovkalari  ko‟rinishida  turli-tuman  

quymalar  olish  jarayonidan  iboratdir.  Quymakorlik  jarayonida  qolip  suyultirilgan 

metall  bilan  to‟ldiriladi,  u  qotgach,  quyma  detal  -  quyma  qolipdan  ajratib  olinadi. 

Zarur  bo‟lsa,  quymalarga  keyingi  ishlov  berish  jarayonida  aniq  o‟lcham  va  shakl 

beriladi. 

 

Kuzatishlar  shuni  ko‟rsatadiki,  turli  mashina  detallarining  og‟irlik  jihatidan 



qariyb  40-80  foizi  quyma  tarzida  olinadi.  Quymakorlikda  metallardan  bolg‟a‟lash, 

shtaplash  usullari  bilan  tayyorlash  qiyin  bo‟lgan  va  ba‟zan  mutloqo  tayyorlab 

bo‟lmaydigan  turli  og‟irlikdagi  (5  g  dan  tortib  300  t  gacha  va  undan  ham  og‟ir) 

xilma-xil  quymalar,  chunonchi,  avtomobil  va  traktorlarning  silindrlar  bloklari, 

stanoklarning  staninalari  olinadi.  Murakkabligi  o‟rtacha  detalni  prokatdan 

mexanikaviy  ishlab  olishda  75%  gacha,  shtamplangan  zagotovkani  ishlashida  50% 

gacha,  cho‟yan  quymani   ishlashida  esa 20%  gacha  metall qirindiga  aylanadi.  Shu 

sababli ham quymakorlik mashinasozlikda muhin o‟rin tutadi. 

 

Ma‟lumotlarga  ko‟ra  quymalarning  75%  ga  yaqini  kulrang  cho‟yanlardan, 



20%  chamasi  po‟latlardan, 2-3%  chasi  bolg‟alanuvchan   cho‟yanlardan va  juda oz 

qismi rangli metall qotishmalaridan olinmoqda. 

    

Ishlab 


chiqariladigan 

quymaning 

turiga, 

seriyasiga 

va 

boshqa 


ko‟rsatkichlariga qarab quymakorlik korxonalarining quyidagi turlari bo‟ladi: 

1. 


Individual korxonalar. Bu korxonalarda ishlab chiqariladigan quymalar turi 

tez-tez o‟zgarib turadi. 

2. 

Seriyalab  quyma  ishlab  chiqaruvchi  korxonalar.  Bu  korxonalarda  ishlab 



chiqariladigan quymalar turi tez-tez o‟zgarmaydi. 

3. 


Ko‟plab  quymalar  ishlab  chiqaruvchi  yirik  korxonalar.  Bu  korxonlarda 

quymalar ming-minglab ishlab chiqariladi. 

   



 

33 



Yüklə 1,06 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   47




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin