Microsoft Word choliqushi ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
127
— Nega olmas ekansiz? O‘zingiz qaerda o‘qitasiz? 
— O‘tgan hafta kelgansiz, Zaynilar qishlog‘idagi maktabda o‘qitardim. Siz yoptirgan 
maktabda. 
Maorif mudiri bir qoshini ko‘tarib o‘ylanib qoldi. 
— Ha, ha, esladim. Nima qildingiz, hisob-kitobini to‘g‘riladingizmi? 
— Buyrug‘ingizga muvofiq hammasini to‘g‘riladim, afandim. Siz tayinlagan hujjatlarni 
ham olib keldim. 
— Juda soz, sarkotibga bering, tekshirib chiqsin.
Kir yoqali sarkotib meni rosa ikki soat tergov qildi. Hujjatlarni qayta-qayta ko‘zdan 
o‘tkazar, “isrofgarchilik san’ati”, “hujjat isboti”, “zarurat qaydlari”, “izohot nusxasi” va 
yana allaqanday men tushunmaydigan narsalarni aytar, qishloq oqsoqolidan olib kelgan 
dalolatlarimga e’tiroz bildirar edi. 
Men uni shoshiltirguday bo‘lsam, lablarini burib, “bu ham o‘qituvchi” deganday hara-
katlar qilardi... Xato sarf qilingan jinday pul uchun meni yig‘latguday bo‘lardi... 
Keyin yana bitta qiytiq topdi. Bilmayman, necha yil bo‘lgan ekan, xullasi, avvalgi 
o‘qituvchilardan biriga tomni remont qilish uchun ikki yuz ellik qurush berishgan ekan, 
o‘shaning hujjati yo‘q emish. “Nega o‘sha pulning hisobi yo‘q? Hujjati qani! Topmasang 
sudga ketasan”, — deb yer tepindi. 
— Bey afandim, unday qilmang, mening u yerga borganimga yarim yil ham bo‘lgani 
yo‘q, — dedim. 
Xo‘rligimdan yig‘lagim kelar, gapimni tushuntira olmaganimga siqilar edim. U axiyri: 
— Xudo saqlasin, afandim, xudo saqlasin, afandim. Men bunday razolatga rozi bo‘lol-
mayman, afandim. Jinni bo‘lishga vaqtim yo‘q, afandim, — deb g‘uldirab turib qog‘ozlar-
ni oldi-da, maorif mudirining kabinetiga kirib ketdi. 
Men o‘tirgan xonada biri sallali, ikkinchisi mo‘ylovlari hanuz terlaganday ko‘ringan ik-
kita kotib bor edi. Ular stollarning orqasida o‘z ishlari bilan mashg‘ulday ko‘rinishar, biz-
ning gapimizga aloqalari yo‘qday o‘tirishar edi. 
Sarkotib jahl bilan chiqib ketgan hamono bu ikki kotib o‘rinlaridan sapchib turdi-da, 
mudir kabinetiga tutash eshikka quloqlarini qo‘yib, gap poylay boshladi. 
Faqat kotiblarning mehnatlari zoe ketdi. Ikki minutdan so‘ng mudirning biz turgan xo-
nadagina emas, ko‘chada ham bahuzur eshitiladigan ovoz bilan baqirgani eshitildi. 
Sallali kotib suyunganidan yosh kotibning yelkasiga urib: 
— Xudo sendan rozi bo‘lsin, mudirbey! Bachchag‘arni rosa bopla! Ha, dinsizning ta’zi-
rini imonsiz beradi,— deyardi. 
Maorif mudiri sarkotibga shunday deb baqirar edi: 
— To‘ydim, afandim, sendan to‘ydim! Bu qanday rasmiyatchilik, bu qanday gap, axir! 
Haqqi bor xotinning, haqqi bor xotinning! Senga necha yilgi hisobni qaerdan topib bera-
di? Aqling yetmayotgan bo‘lsa, jo‘na, yo‘qol! Xohlagan yeringga boraver, to‘rt tarafing 
qibla! Ketmaydigan bo‘lsang, seni o‘zim ketkizaman! Hoy deyman, yoz hozir arizangni! 
Yozmasang odam emassan! 
Evoh, yuragim tushguday bo‘ldi. 
— Voy, afandilar, o‘zim xohlamagan mojaroga sabab bo‘ldim, — dedim kotiblarga. — 
Keta qolay, u jahl ustida meni ko‘rmasin. Balki yomon narsalar gapirib yuborar. 
Sallali kotib xursandchiligidan o‘yinga tushib ketar alfozda edi. 
— Yo‘q, singlim, yo‘q, xavotir qilma. U shunga munosib ablah. Gohi-gohida o‘zidan 
ham odobsizroq odam chiqib tanobini shunaqa tortib qo‘ymasa, joni rohat ko‘rmaydi bu 
it tish, it teri! Xudo sendan rozi bo‘lsin. Endi mana shu kaltakdan so‘ng bir necha kun 
tinchib qoladi. O‘zining ham, bizning ham boshimiz g‘ovg‘adan qutuladi... 
Kabinetdagi ovoz tindi. Kotiblar darhol stollari tomonga yugurishdi. Sallali qori o‘z-

---

Choliqushi (roman). Rashod Nuri Guntekin