Naxçivan dialekt və ŞİVƏLƏRİNİn lüĞƏTİ

TƏTİRİ KƏSİLMƏX' (Naxçıvan) – qoxusu kəsilmək, 
yox olmaq, itm
ək.  –Bala,  görüm  bı  ermənilərin tətiri yer 
üzünn
ən bidəhənnix' kəsilsin. 
TƏVƏRƏ  (Bənəniyar,  Kırna)  –  dəyirman  daşını  oxla 
birləşdirən  dəmir  hissə.  –Təvərə  qırılıp,  qalmışıx  məhətdəl.–
Təvərə dəyirmа:n dаşı:n içinə kеçir, о оlmаsа dаş hərrənməz. 
TƏZƏX'  (əksər  şivələrdə)  –  peyin.  –Mal təzəyin 
yapıllar tifara, sora da kəsillər olur kərmə, yandırıllar qışda. 
TƏZMƏХ' (Aza, Biləv) – hürkmək, hürküb qаçmаq. –
Qоyunnаr bı gеcə təzib yаtахdаn çıхmışdılаr. 
TIĞ (Nehrəm) – yük, üst-üstə yığılmış əşyalar. –Əvdə 
h
ər şey tığ vırılıp, bir axdardığıvı tapammırsan. 
TIĞILLANMAX  (Şahbuzkənd)  –  sovrulmuş  taxılı 
t
əpə şəklində yığmaq. –Axırda buğda tığıllanır bir yerə. 
TIXLAMA 
(Şərur)  –  qatığın  içinə  çorək  doğramaqla 
hazırlanan yemək. –Tıxlamanı çox isdiyirəm mən. 
TIXMAQ 
(Ərəzin)  –  tez-tez yemək, çox yemək.  –
264 
 

---

G
ələnnən tıxır, qarnı doydu, gözü doymadı.  
TIXMER (Nursu, Siyaqut, Yurdçu) – alçaqboy adam. –
Boyu çıqqılı olan adama tıxmer deyillər. 
TILF 
(Kotam,  Şəkərabad)  –  Çayın  dibində  qalan 
tullantı. –Bıra tılf töx'sən, bidə baxassan ki, gilif tutulup. 
TINCIXMAX 
(Naxçıvan) – ürəyi darıxmaq, sıxılmaq, 
boğulmaq. –İçəri elə isdiydi ki, tıncıxdım. 
TINIХ  (Ərəzin,  Payız)  –  tıntın,  burnundа  dаnışаn.  –
Bırnındа dаnışdığınа gora hаmmı оnа tınıх Həsən dеyirdi. 
TIR 
(Culfa, Naxçıvan) – tərs, inadkar. –Niyar arvat elə 
tırdı, nırx dediyin deyir. 
TIRXƏŞ (Qaraçuq) – gücsüz, zəif.  –İsa elə doğulanda 
tırxəşiydi.