Neriman Qurban indd
Yüklə 2,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
nın xəyanət elədiyi, ağlını itirən Əsəd bəydən bədbəxt həmtalesinə”.
Merinq kitabı aldı, avtoqrafı oxudu, köksünü ötürüb kədərlə gülümsədi: “Bir də görüşüb-görüşməyəcəyimizi bilmirəm, Leo, amma çalışıb sağ qalmaq lazımdı. Yaşamaq gözəldi!” – Sonra kitabı götürdü, Leonun əlini bərk-bərk sıxdı, içkidən bir qədər dəyişmiş addımlarla kafedən çıxdı... ...Erikadan aldığı zərbənin təsiri bir qədər azalanda nəşr işlərini yoluna qoymaq üçün cəhdlərə başladı. Baş verəndən mütəəssir olmuş Cey Dretler Londondakı naşirinə məktub yazıb Əsəd bəyin kitablarının ingilis dilinə tərcüməsi və nəşriylə bağlı təklifini çatdırdı. Özü Verner Şendelə məktub göndərib Praqada görüş təyin elədi, amma ordan demək olar, əliboş döndü: Verner yalnız indiyə qədər gördükləri işi ye- kunlaşdıra bilərdi, əlindən başqa bir şey gəlmirdi. Belə məlum olurdu ki, kitablarının çapı üçün Vyanada çıxış yolu axtarma- lıdı. Bu ovqatla qəzetçi-romançı Jö Ledererə rast gəlməyi də ta- leyin işiydi, yoxsa sarsılmış əsəbləri, yəqin ki, tab gətir- məyəcəkdi. Jö onun başına gələnləri yazılanlardan, söylə- nənlərdən öyrənmişdi, ona görə də Əsəd bəyə artıq-əskik
450 suallar vermədi, əksinə, ağrılarını ovutmaq üçün əsl comərdlik nümunəsi göstərdi, sevgisini əsirgəmədi. “Əsəd bəy çox qəribə,
Elə o günlərdə də “Herenhof” kafesində Herta Pauliyə rast gəldi. Herta, onu uzaqdan-uzağa tanıyırmış, özü yaxınlaşdı, tanış oldu, həyatının tarixçəsini danışdı: aktrisadı, Maks Rey- nhardtla Berlində işləyib, nasional-sosialistlər hakimiyyətə gələndən sonra Vyanaya qayıdıb; həm də yazıçıdı, kitab ya- zır; üstəlik, ədəbi agent kimi çalışır, kitabların satışıyla məşğul olur, Üçüncü Reyxin qadağan elədiyi yəhudi yazıçıların əsərlərini çap eləmək üçün “Avstriya yazışması” adlı koope- rativ nəşriyyat qurub, əgər Əsəd bəy arzu eləsə, kooperativin üzvü ola bilər. Əlbəttə, niyə olmasın ki?!. Şübhəsiz, Herta artıq bulvar qəzetlərində yazılanlardan Əsəd bəyin başına gələnləri bilir. “Əsəd bəy, sizinlə tanışlığa can atmağımın daha bir səbəbi də var: Alfred Nobel barədə kitab yazmağa hazırlaşıram, onun Bakı həyatıyla, həm də Bakı neftilə bağlı sizin məslə- hətlərinizə ehtiyacım var”. “Bakı... – Əsəd bəyin baxışlarında xatirə dumanı peyda oldu. – Alfred Nobel atamın dostuydu, sıx əlaqələri vardı. Bu barədə sizə danışaram”. Hertanın kifayət qədər yaraşıqlı qadın olduğunu Əsəd bəy indi sezdi. Həmin gündən onunla ünsiyyəti Erikadan sonra dözülməz boşluq yaranmış həyatına müəyyən məna gətirirdi. Herta gündüzlər kooperativlə bağlı işlərlə məşğul olur, ax- şamlar “Herrenhof” kafesində Əsəd bəyin masası arxasında yerini tutur, onun Qafqaz həyatı, Bakı nefti, gənc Stalinin macəraları, atasıyla ağlagəlməz səyahətləri barədə danışdıq- larına sonsuz maraqla qulaq asırdı. “Əsəd bəyin danışdığı hekayələr, – sonralar yazacaqdı, – çox vaxt nağıl kimi səslənirdi və onun qələmə aldıqları kimi uydurma idilər”. 451 ***
Amma bütün bunlar – yazı prosesi də, Hertanın ünsiyyəti də, “Herenhof” kafesinin qaynar, səs-küylü mühitdə günlərinin ancaq yarısını doldururdu. Leo evə qayıdanda Eri- kanın yoxluğunu əzabla duyur, ümidsizlikdən ağlını itirmək dərəcəsinə çatırdı: deməli, həyat heç nəyi havayı vermirmiş, tale-
Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|