O’z bеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi tеrmiz davlat univеrsitеti


Sifat so`zlar o`zlarining ma`no xususiyatlari jihatdan ularning quyidagi



Yüklə 425,64 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/15
tarix11.10.2023
ölçüsü425,64 Kb.
#153968
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   15
Kurs ishi

Sifat so`zlar o`zlarining ma`no xususiyatlari jihatdan ularning quyidagi 
semantik guruhlari mavjud: 
1.
Xususiyat bildiruvchi: yaxshi, yomon, aqlli, sergak, so‘zamol; 
2.
Holat bildiruvchi: go‘zal, erkin, suluv, cho‘loq, maymoq, cho‘tir, soqov, kar, 
ko‘r; 
3.
Rang-tus bildiruvchi: oq, qora, sariq, kul rang; 
4.
Shakl-ko‘rinish bildiruvchi: yapaloq, tekis, yassi, dumaloq; 
5.
Hajm-o‘lchov-masofa bildiruvchi: keng, tor, chuqur, katta, kichik; 
6.
Maza-ta’m bildiruvchi: shirin, achchiq, nordon, sho‘r, achimsiq; 
7.
Hid bildiruvchi: xushbuy, sassiq, badbuy, muatttar, qo‘lansa; 
8.
Vazn-og‘irlik bildiruvchi: og‘ir, yengil, zildek, vazmin; 
9.
O‘rin va paytga munosabat bildiruvchi: yozgi, qishki, avvalgi, dastlabki, uydagi, 
ko‘chadagi.
 
Quyida ularning ayrimlarini tahlil qilamiz va sifatlarning ma’no 
turlarining badiiy va so’zlashuvdagi ahamyati haqida ma’lumotga ega 
bo’lamiz. 
 
Holat bildiruvchi sifat so`zlar 
Holat bildiruvchi sifat so`zlar. Bunday so`zlar ba`zan 10 guruhga bo`lib 
o`rganilsa, bazan 6 guruhga ajratib o`rganiladi. Biz ayrimlarini keltiramiz.
Bu so`zlar 
predmet, hodisa, inson va hayvonga xos holat yoki vaziyatning belgisini 
ifodalaydi: 
a) tabiiy holatning belgisini bildiruvchi sifatlar. 
Ijobiy holat: suluv, barno 
chiroyli, yaxshi kabi. Har qayerdagi yaxshi, suluv, barno qizlarning oti bor
Salbiy holat: 
kal, soqov
kabi. 
o`lmay chiqsam senday kalning baxtiga . ...tilini 
alahaqa cho`qib, soqovtob bo`lib qolgan edi.”Alpomish” dostoni 


Ba`zi sifatlar faqat hayvon va predmetlarning belgisi uchun ham qo`llanadi. 
Masalan: 
Јozning bir oyog`i singan, bir qanoti mayib bo`lgan, o`q tegib, holati ketib, 
shu yerga yiqilgan (“Alpomish”dostoni) 
b) jismoniy va fizik holatlarni ifodalovchi sifatlar: 

Yüklə 425,64 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin