Bakterial infeksiya
Erta boshlanadi (1-2 kunlaridan):
muddatiga yetmay tug‘ilish (2/3
bolalar), asfiksiya, apnoe xurujlari,
pnevmoniya,
meningoentsefalit,
isitma, anemiya, qusish, diareya,
o‘tkir gepatit, holangit, endokardit,
sepsis klinikasi, papulyoz-rozeolez
toshmalar orqada , qorinda bo‘lishi
xos. Oqish-sarg‘imtir tugunchalar 1-3
mm li halqumning orqa devoriga,
kon’yuktivaga, bodomcha bezlariga
toshadi.
Kechki
boshlanishi
(2
haftadan so‘ng): meningit, diareya,
sepsis, bo‘yin limfa tugunlarining
kattalashishi.
Tug‘ma nuqsonlar xos emas.
Apmitsillin
gentamitsin bilan katta
dozada, tomir ichiga, 3
hafta
davomida;
“himoyalangan”
penitsillinlar,
eritromitsin,
levomitsitin,
rifampitsin.
TSefalosporinlar
samarasiz.
Sil
mikobakteriyasi;
gematogen;
ko‘pincha
infeksiya tushgan
Hayotning 2-3 haftasi va keyinroq
aspiratsion
infeksiya
tushganda
intoksikatsiya, ichak disfunktsiyasi
yoki tutilishi, gepatospinomegaliya,
qaytirish
anemiya,
gipotrafiya
Ftiziator
tomonidan
silga qarshi vositalarini
birgalikda tayinlash.
267
homila
oldi
suvlaridan
aspiratsiyada
anemiya striklik, periferik va qorin
limfatik tugunlari sitalashishi asosiy
o‘pka
shikastlanishi
gematogen
infeksiya
tushganda-chala
tug‘ilganlik homilaning rivojlanishda
orqada qolishi anemiya sariklik
gepato-
va
spennomegaliya,
meningit,
pnevmaniya,
buyrak
etishmovchiligi. Tug‘ma nuqsonlar
harakterli emas.
Zaxm
oqish
treponema
gematogen
tug‘ruq yo‘llarida
infeksiya
tushganda
orttirilgan zaxm
Triada xos: rinit pufak yara gepato-
va splenomegaliya riniy quruq serozli
yiringli gemorragik ajaralma bilan.
Pishillpsh tovonda kaftlarda diametri
3 dan 10 mm gacha mis-qizil rangli
infil’trativ fondagi xaltum-xaltum
bo‘shashagan
pufak
yaralar,
Naysimon
suyaklar
periostit
va
osteoxondritlar.
Pnevmoniya,
gemolitik
anemiya,
og‘iz
burchaklarida,
to‘g‘ri
ichak
yorilishlar,xorioritinit. 1-2- haftasida
paydo bo‘lishi mumkin. Bezovtalik
sababsiz cho‘chib tushish yig‘lash
teri
oqarishi
tana
vazni
kam
qo‘shilishi ko‘krak yoshi: tovon kaft,
yuzda
teri
infeksion
goxzinger
infil’tratlari, papulyoz toshmalar,
anus
atrofida
kandilomalar,
gepatosplenomegaliya, osteoxondrit,
Penitsilin
10000-
150000 tb/kg sutka
dozada 3 in`ektsiyani
14 kun ichida. Takror
kursi
tekshirish
na
tijalariga ko‘ra 1,2,4, 6
va
12
oylarda.
Treponemasiz
serologik
testrlar 3 oyda so‘nadi
va 6 oyda manfiy
bo‘lib qoladi.
268
Parro soxta falaji, og‘iz atrofiyasi,
yamoqlar
(Furn’e
yamoqlar),
anemiya,
maktabgacha
yosh:
Getchinson triadasi, (keratit, karlik,
tishlar distrofiyasi).
Intranatal
bakterial
infeksiyalar
(infitsirlangan
amnion sindromi)
V,
D
guruh
streptokokk,
ichak tayoqchasi,
enterobakter,
ko‘tariluvchi;
kontaminatsion.
Bolalarning asfiksiyada tug‘ilishi,
uzoq suvsizlik davri, homila oldi
suvlari hidli, homiladorning tug‘ruq
davomida
isitmalashi.
Tug‘ma
pnevmoniya, ichak tutilishi, isitma,
enterokolit, piodermiya, gemorragik
sindrom,
meningit,
sariqlik,
pielonefrit, sepsis.
Tug‘ma nuqsonlar xos emas.
Boshlang‘ich
antibiotiklari
–
ampitsillin gentamitsin
bilan.
Keyinchalik
bakteriologik
tekshirishlarga
asoslangan holda.
Toksoplazmoz
(Toxoplasmosis);
Toksoplazma
Gondii;
gematogen
Parazitar kasalliklar
O‘tkir – umumiy belgilar ustunlik
qiladi:
subfibrilitet,
isitma,
limfaadenopatiya,
gepatosplenomegaliya,
makulopapulez
ekzantemalar,
shishlar, anemiya, trombotsitopeniya
tufayli
gemmoragiyalar,
sariqlik,
diareya,
pnevmoniya,
miokardit,
nefrit.
O‘tkir osti – faol entsefalit belgilari
ustunlik qiladi.
Surunkali:
gidrotsefaliya
yoki
mikrotsefaliya,
miyada
Pirimetamin
(1mg/kg/sut bir marta
ichishga)
+
sul’fadiazin
(50-
100mg/kg/sut 4 mahal
ichishga)
3hafta
davomida (haftasiga 2
marta folevaya kislota
5 mg ichishga beriladi)
va keyin bir oylik
spiramitsin kursi (100
mg/kg/sut
3
mahal
ichishga).
1
yil
269
kal’tsifekatlar, talvasa, xorioretenit,
strabizm, ko‘ruv nervi atrofiyasi.
Homila ichi infitsirlanishining 85 -
90%
holatlarda
klinik
belgilar
neonatal davr oxirlarida yuzaga
chiqadi. 3 xil shaklning kechish
nisbati 1:10:100
Tug‘ma nuqsonlar: gidrotsefaliya,
mikrotsefaliya,
koloboma,
mikroftal’miya.
davomida
3-4
kurs
davo o‘tkaziladi.
Mikloplazmoz
Mikoplozmalar
Gematogen
YUqoriga
ko‘tariluvchi
Ko‘pchilik
bolalarda
chala
tug‘ilganlik
nafas
buzilishilari
sindromi, sklerema, kefalogematoma
va boshqa gemorragiyalar, Sariqlik
bilvosita
bilirubin
bilan,
meningoentsefalit.
Muddatida
tug‘ilgan
chaqaloqlar:
Tug‘ma
pnevmoniya, terining kulrang tusli
rangparligi,
gemorragik
sindrom,
yorug‘ oraliqdan» so‘ng mening
entsefalit
Tug‘ma nuqsonlar – 15 % bolalarda
lekin harakterlisi yo‘q, qayta aloqa
ehtimoli bor - tug‘ma nuqsonlar
mikoplazmadan
infeksiyalanish
xavfini belgilaydilar.
Eritromitsin va boshqa
makrolidlar 10-14 kun
mobaynida
viferon
bilan
birgalikida
(dozalariga quyiga q.)
Xlamidioz:
Xlamidiya
traxomatis
Yiringli kon`yuktivit ( blenoreya)
Hayotning 5-14 kuni qovoqlarning
yaqqol shishi bilan, rinit faringit,
Ertromitsin
vena
ichiga
sutkasiga
50mg/kg dozasida 14
270
yuqoriga
ko‘tariluvchi,
tug‘ruqlarda
kontaminatsion
otit,
asta-sekin
boshlanadigan
pnevmoniya, xurujsimon qattiq
yo‘tal, rentgenogrammada o‘pkada
ho‘l ikfil’trativ o‘zgarishlari bilan,
lekin
qaltirashsiz
eozinofiliya:
kechishi uzoq vaqt. O‘lik bola
tug‘ilishiga erta o‘limga olib
keladigan
antenatal
pnevmoniya
bo‘lishi ehtimol.
Tug‘ma nuqsonlar harakterli emas
kungacha yoki boshqa
makrolidlar
ichishga
(Azitromitsin,
roksitromitsin,
midekalitsin) 1-2 kurs
viferon
bilan
birga
(dozasi yuqoriga q.)
Tashxisi. HII nospetsifik diagnostika usullariga siydik, qonning klinik tahlili, qon
plazmasi yoki zaradobdagi “o‘tkir fazali oqsillar” kontsentratsiyasiga, gemostaz
ko‘rsatkichlariga immunoglobulin darajasiga baho berish, qator hollarda orqa miya
suyuqligi tahlili va b. Instrumenal diagnostika usullariga rentgenologik,
okuloskopik, ul’tratovush, yadro-magnitli rezonans va b. kiradi. HII ga gumon
qilingan har bir bolani okulist bir necha marta tekshirishi lozim. Ilk go‘dak
yoshidagi va hatto maktabgacha yoshdagi bolalardagi toksoplazmozli xorioretinit
odatda, homila ichi toksoplazmozining belgisi hisoblanadi.
HII o‘ziga xos tekshirish usullaridan markerlarninig ikkita guruhi ajratiladi:
1) qo‘zg‘atuvchi, uning genomi yoki antigenlarini topish;
2) spetsifik immun javob belgilarini aniqlash;
Quyidagilar juda muhim:
1) bir necha tekshirish usullarini o‘tkazish:
2) bola-ona juftligini tekshirish;
3) 2 haftadan so‘ng bolani takror tekshirish.
So‘nggi vaqtlarda har xil qo‘zg‘atuvchilarga spetsifik M va G immunoglobulinni
aniqlash, immunoferment usulidan ayniqsa keng foydalaniladi. M sinfidagi
spetsefik antitanalar yaqinda bo‘lgan infeksiyadan dalolat beradi, ularni Yangi
271
tug‘ilgan chaqaloqda topish, tegishli antenatal HII ning shubhasiz belgisidir. Yangi
tug‘ilgan kasal chaqaloqlar onalaridagi antiSitomegalovirus va antitoksoplazmozli
antitanalar ularning bolalaridagiga nisbatan ikki baravar ko‘proq aniqlangani
o‘ziga e`tiborni tortadi. Demak, homiladorlik davrida onanning birinchi
infeksiyalanishi hamma vaqt ham bolaning infeksiyalanishiga olib kelavermaydi.
Ikkinchi
tomondan,
Yangi
tug‘ilganlik
davrida
M
sinfiga
mansub
immunoglobulinlarning yo‘qligi, antenatal infeksiyalanmaganligidan dalolat
beradi. Bu OIV infeksiya, V gepatiti uchun ayniqsa xosdir. Bu infeksiyalarga
gumon bo‘lganda birinchi galda Yangi tug‘ilgan bola qonida virus genomi yoki
uning antigenlarini topishning usullari muhimdir.
Qiyosiy tashxisi. HII noinfeksion embrio- va fetopatiyalar, postgipoksik
ensefalopatiya, kalla suyagli ichi tug‘ruq jarohatlari, pnevmoniyalar, irsiy
patologiya, noinfeksion etiologiyali giperbilirubinemiyalar, birlamchi gemorragik
sindromlar, lekin eng muhimi sepsis va orttirilgan yiringli yallig‘lanish kasalliklari
bilan o‘tkaziladi.
Homila ichi infeksiyalari bilan kasallangan onalardan tug‘ilgan chaqaloqlarni
olib borish taktikasi
Qizilcha bilan kasallangan onadan tug‘ilgan chaqaloqni olib borish taktikasi
Virus 1yil mobaynida ekmalarda aniqanishi mumkin. eng yaxshisi tekshiruv
uchun materialni burundan, halqumdan, orqa miya suyuqligidan, kon’yunktivadan
va peshobdan olish kerak. Tug‘ma qizilchaga chalingan chaqaloqlar 1 yil
mobaynida kontagiozligi saklanganligi sababli, to burun va halqum shuningdek,
peshob ekmasi natijalari qayta - qayta manfiy chiqmaguncha, ular boshqa
chaqaloqlardan alohidalashtiriladi. Lekin bunday chaqaloqlar onalari bilan
272
birgalikda bo‘lishi shart. Ona suti ta`qiqlanmaydi. emlangan ayollar ona sutida
qizilcha virusi bo‘lishiga karamasdan virus chaqaloqqa qandaydir ziyon keltirishini
tasdiqlovchi tasdiqlar mavjud emas.
Qizilcha profilaktikasi:
Emlash tadbirlaridan maqsad tug‘ma qizilcha sindromining oldini olish.
Qizilchaga qarshi emlashni ikkita yo‘llanmasi bor: majburiy va selektiv emlanish.
Majburiy emlanish qizilcha va bu virus chaqiruvchi tug‘ma rivojlanish
nuqsonlarining avjiga chiqish ko‘rsatkichlarini kamayishiga olib keladi. YUqori
emlanish ko‘rsatkichlariga erishish va bu holatni saqlash kerak; shuningdek
qizilchaga nisbatan immuniteti bo‘lmagan va tug‘ish yoshiga kirgan hamma
ayollar emlanishi shart.
Agar ayolning emlanish tarixi noma’lum bo‘lsa bunday holatlarda
tug‘ruqdan, abort yoki bola tushishidan so‘ng emlanish tavsiya etiladi Asosan
hamma emlangan ayollarda antitanachalar ishlab chiqariladi va kamchiliklari kam.
Homilador ayollar qizilchaga qarshi emlanmaydi, lekin emlanishdan so‘ng uch oy
ichida homilador bo‘lgan yoki homiladorlik paytida emlangan ayollar nazorat
ostida bo‘lishi kerak.
Toksoplazmoz bilan kasallangan onadan tug‘ilgan chaqaloqni olib borish
taktikasi
Kindik qoni, amniotik suyuqlik yoki platsentadan olingan materialni ekish
mumkin. Mikroorganizmlarning platsenta to‘kimasida aniqlanishi, homila
zararlanganligidan dalolat beradi. Tug‘ma toksoplazmoz tashxisi ko‘pincha klinik
belgilar va serologik testlar asosida qo‘yiladi.
Zararlangan chaqaloqlarni davolash quyidagi dorilar kombinatsiyasidan
iborat: pirimetamin, sul’fadiazin va folat kislotasining qo‘shilmasi. Homiladorlik
paytida toksoplazmozga chalingan ayollardan tug‘ilgan sog‘lom chaqaloqlar test
orqali yoki 4 hafta mobaynida virus aniqlanmaguncha preventiv davo olishi
mumkin. Agar tug‘ma toksoplazmoz tashxisi kechroq qo‘yilsa, davo chora
tadbirlari xuddi subklinik toksoplazmozga chalingan bolalar davosi singari
273
muddatga cho‘ziladi. Pirimetamin va sul’fadiazin qabul qiluvchi chaqaloqlarning
qon tahlilini, trombotsitlar miqdorini va peshob mikroskopiyasini, davolash
paytida kelib chiqishi mumkin bo‘lgan kamchiliklarni, o‘z vaqtida aniqlash uchun
har hafta o‘tkaziladi.
Toksoplazmoz profilaktikasi :
Toksoplazmoz va boshqa ovqat orqali yuquvchi infeksiyalar bilan
zararlanishning oldini olish uchun oqkatni xavfsiz haroratda tayyorlash kerak
(71°S [1600F]).
Tibbiyot xodimlari ayollar maslahatxonasiga birinchi marta kelgan
homilador ayolga ovqatlanish gigienasi va mushuklar bilan muloqotni cheklash
haqida tushuntirish ishlarini olib borishlari kerak.
Tibbiyot xodimlari homilador ayolga T. Gondii serologik testlarini o‘tkazilganda
kuzatiladigan quyidagi 2 muammo bilan tanishtirishlari lozim:
1)
Hech qaysi tekshiruv usuli toksoplazma bilan birlamchi zararlanish vaqtini
aniq ko‘rsatib bera olmaydi.
2)
T. Gondii infeksiyasi kam kuzatiladigan guruhlarda, IgM analiziga musbat
natija ko‘p hollarda yanglish chiqadi. lojno-polojitel’nimi.
Listerioz bilan kasallangan onadan tug‘ilgan chaqaloq bilan ish yuritish
Listeriozga chalingan bolalar ham onalariga buyurilgan antibiotiklarni qabul
qilishlari kerak, ammo shifokorlar tashxisni tasdiklashidan oldin antibiotiklarni
kombinatsiya holatida tavsiya qilinadi.
Orqa miya suyuqligida, qonda, amniotik suyuqlikda, platsenta va mekoniy
ekmasida Listeria aniqlanishi tashxisni tasdiqlaydi.
Tavsiya etilgan davolash algoritmi:
Tashxisni tasdiqlash uchun tug‘ruqdan keyin darhol diagnostik materialni
olinishi lozim.
Antibiotikoterapiya o‘tkaziladi (tavsiya etilgan rejalar):
o
Amoksitsillin / ampitsillin (50 mg/kg dan har 12 soatda), yoki
274
o
Gentamitsin (2,5 mg/kg dan har 12 soatda)
o
Agar standart davolash natija bermasa, kotrimaksozol qo‘llashni
ko‘rib chiqish lozim.
Laborator test natijalarini olgandan so‘ng:
Yangi tug‘ilgan chaqaloq sog‘lom bo‘lsa - 48 soatdan so‘ng
antibiotikoterapiyani to‘xtatiladi.
Yangi tug‘ilgan chaqaloqda tekshiruv natijasi musbat bo‘lsa:
o
Orqa
miya
suyuqligi
ekmasi
musbat
natija
bersa,
amoksitsillin/ampitsillin va gentamitsin bilan davolashni 21 kun
mobaynida davom ettiriladi.
o
Orqa
miya
suyuqligi
ekmasi
manfiy
natija
bersa,
amoksitsillin/ampitsillin va gentamitsin bilan davolashni faqat 14 kun
mobaynida davom ettiriladi.
Listerioz profilaktikasi :
Umumiy tavsiyalar:
YArim tayyor go‘sht mahsulotlarini, sabzavotlardan, shuningdek
termoishlovdan o‘tgan va iste`molga tayyor mahsulotlardan alohida saqlash
kerak.
Xom mahsulotlarni ishlovidan so‘ng pichoq, taxtakach va qo‘lni yuvish
lozim.
Tez buziladigan va iste`molga tayyor mahsulotlarni iloji boricha tezroq
iste`mol qilish kerak.
Infeksiya bilan zararlanish homiladorlik vaqtiga to‘g‘ri kelsa, o‘z vaqtida
o‘tkazilgan antibitikoterapiya homila yoki Yangi tug‘ilgan chaqaloqni
zararlanishining oldini oladi.
TSMV infeksiyasi bilan kasallangan onadan tug‘ilgan chaqaloqni olib borish
taktikasi
275
TSMV tug‘ma virusli infeksiyalarga olib keluvchi asosiy sabab hisoblanadi.
Tug‘ruqkacha zararlangan chaqaloqlarda 2ta muammo mavjud:
10-15% zararlangan homilada tug‘ruqdan oldin tarqalgan infeksiyaning
rivojlanish xavfi bor. Belgilar turlicha bo‘lishi mumkin: jigar va taloqni
me`riy kattalashishidan (sariqlik bilan kechadi), kasallikni og‘ir tarqoq
ko‘rinishigacha. 80% dan 90% gacha tirik qolgan chaqaloqlarni hayotining
birinchi yilligida turli xil asoratlar kuzatiladi.
Barcha zararlangan homilalarning 90% ida tug‘ilgandan so‘ng hech qanday
klinik simptomlar kuzatilmaydi. 5%-10% holatlarda bunday bolalarda
keyinchalik eshituv, aqliy va turli og‘irlikdagi muvozanat buzilishi kabi
muammolar kuzatiladi.
TSMV ni tashxislashda siydik va so‘lakning ekmasi «Oltin standart» hisoblanadi.
Ko‘pchilik tug‘ma TSMV infeksiyasi bo‘lgan chaqaloqlarda siydik ekmasi
hayotining 48-72 soatida musbat natija beradi. So‘lak tez va oson yig‘iladi,
shuning uchun hozirda ishlatiladigan siydik tahlilini keyinchalik o‘rnini bosa
olishiga shubha yo‘q. Hozirgi kunda tug‘ma TSMV infeksiyasini davolashda
birorta ham antivirus preparati o‘zini oqlamagan.
Zararlangan chaqaloqlar bir necha oy yoki yillar mobaynida virus ajratishi
mumkinligini parvarish qiluvchi tibbiyot xodimlari unutmasligi kerak. Ular boshqa
chaqaloqlardan ajratilishi va doimiy onalari nazorati ostida bo‘lishi kerak.
TSMV infeksiyasining profilaktikasi:
Hozirda hamma chora-tadbirlar xavfsiz vaksina ishlab chiqarishga
qaratilgan. Xodimlar va asosan homilador ayollar uchun standart ximoyalanish
chora-tadbirlari, yo‘rgakni almashtirishdan so‘ng qo‘lni yaxshilab yuvishdan
iborat.
Genital gerpes bilan kasallangan onalardan tug‘ilgan chaqaloqlarni
olib borish taktikasi
276
Agar onada qaytalanuvchi gerpes bo‘lsa va chaqaloqda infeksiya namoyon
bo‘lmasa:
Erta gerpetik infeksiyaning belgi va ko‘rinishlarini aniqlashni onalarga
o‘rgatish lozim.
Tug‘ilgandan keyingi birinchi 24-48 soat ichida chaqaloqdan olingan
materialni virusologik tekshirish lozim.
Agar kasallikning belgilari paydo bo‘lgan bo‘lsa yoki virusologik tekshiruv
musbat natija bersa davo chora-tadbirlarini boshlash kerak.
Agar onada birlamchi infeksiya bo‘lsa:
Bola tug‘ilishi bilan va virusologiyaga material olingandan so‘ng asiklovir
tavsiya etiladi.
Hozirgi paytda chaqaloqlarni davolashda keng qo‘llaniladigan dori
asiklovir hisoblanib, uni 21 kun mobaynida yuqori dozalarda 60
mg/kg/kuniga qabul qilish tavsiya etiladi.
Genital gerpes profilaktikasi:
Genital gerpesning eng yaxshi profilaktik usuli – zararlanmaslik.
Genital gerpesni birlamchi profilaktik usullari quyidagilar bo‘lishi kerak:
Jinsiy hamroxlar sonini kamaytirish;
Prezervativlarni to‘g‘ri va doimiy ishlatish.
SHuningdek, genital gerpes profilaktikasiga uni vaqtida aniqlash va samarador
davolash ham kiradi. Bu nafaqat infeksiyaga chalingan insonda asoratlar xavfini
kamaytiradi, balki boshqa insonlar zararlanishiga shuningdek vertikal yo‘l bilan
yuqishning oldini oladi.
Xlamidioz bilan kasallangan onadan tug‘ilgan chaqaloqni olib borish
taktikasi
Yangi tug‘ilgan chaqaloqda xlamidiya infeksiyasi eritromitsin bilan 14 kun
mobaynida davolanishi kerak.
Agar kon’yunktivit rivojlansa:
277
Agar yiringni olish qiyinchilik tug‘dirmasa, steril tampon yordamida tahlil
uchun namuna olinadi
Yiringni Gramm buyicha bo‘yash, ekish va antibiotiklarga bo‘lgan
sezuvchanlikni aniqlash uchun namunani laboratoriyaga yuboriladi.
14 kun mobaynida eritromitsinni per os qabul qilish tavsiya etiladi.
Steril fiziologik eritma yoki toza suv (qaynatilgan va sovutilgan) va toza
tamponni ishlatib, ko‘zning ichki burchagidan tashqi burchagiga yo‘nalgan
holda bola ko‘zini tozalanadi (iloji boricha bu muolajani onani o‘zi qilishi
kerak). Bu muolajani ko‘z to‘liq tozalanmagunga qadar kuniga 4 mahal
o‘tkazilishi shart .
Ko‘z tozalangandan so‘ng, yuqori qovoq ustiga 1%li tetrasiklin malhamini
qo‘yiladi. To ko‘z qizarishi, shishi, yopishishi va yiring ajralishi
to‘xtamaguncha bu muolajani davom ettirish kerak bo‘ladi.
Xlamidioz profilaktikasi:
Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda xlamidiya kon’yunktivitining profilaktikasi:
Universal profilaktik ko‘rsatma tug‘ilgandan so‘ng 1 soat mobaynida 0,5%li
eritromitsin yoki 1%li tetrasiklin malhamlarini chaqaloqning ikkala ko‘ziga
surtish.
Gepatit V bilan kasallangan onadan tug‘ilgan chaqaloqni olib borish
taktikasi.
Gepatit V ga qarshi vaksina, immunoglobulin, shuningdek ularni birgalikda
qo‘llanilishi gepatit Vga yuzaki antigen analizi natijalari musbat bo‘lgan
ayollardan tug‘ilgan chaqaloqlarning gepatit V bilan zararlanish ko‘rsatkichini
pasayishiga olib keladi.
Gepatit V profilaktikasi:
Gepatit V profilaktikasi uchun umumiy tavsiyalar:
Himoyalanmagan jinsiy aloqadan qochish
Gepatit V ga qarshi doimiy emlanish gepatit V profilaktikasida birlamchi
strategiya hisoblanadi.
278
Ineksiya ignalarini 1 marotaba ishlatish lozim.
Asboblarni birlamchi ishlovisiz tatuirovka i pirsing qilmaslik lozim.
Ishlatilgan ignalarni qayta ishlatish mumkin emas.
Maniqyur/pedikyur asboblarini umumiy ishlatmaslik lozim.
Gepatit V ga chalingan ayol tug‘rug‘ida maxsus choralar ko‘rish kerak.
Emlanishdan so‘ng ona suti bilan boqishga qarshi ko‘rsatma yo‘q.
Dostları ilə paylaş: |