Qurbonlikning ta’rifi

Qurbonlikning mustaxablari.

Qurbonlik mustaxablarining asosiylari quyidagilardir:
1.Qurbonlik qilinadigan xayvonni bir muddat saqlab boqilishi;
2.Qurbonlik qilinadigan xayvonning bo‘yniga taqinchoq kabi bezak turlaridan biror narsa taqib qo‘yish;
3.Qurbonlik qilinadigan xayvonning semiz bo‘lishi;
4.So‘yishdan oldin yoki keyin duo o‘qish*;
5.Qo‘lidan kelsa qiblaga qaratib yotqizilgan qurbonligini soxibining o‘zi so‘yishi (qo‘lidan kelmasa boshqa kishiga vakolat berib so‘ydiradi);
6.So‘yilganidan keyin taqinchog‘ini sadaqa qilinishi;
7.Qurbonlik so‘yilganidan keyin ikki rakat namoz o‘qish;
8.Qurbonlik go‘shtidan soxibining yeyishi;
9.Qurbonlik go‘shtidan sadaqa qilish.
*Duo niyati bilan: «Mening namozim, ibodatlarim, yashashim va o‘limim olamlarning Robbisi bo‘lgan Allox uchundir. Uning sherigi yo‘qdir». (An’om surasi, 162-163-oyatlar), oyati karimasi o‘qilganidan keyin «Bismillax Alloxu Akbar» deb so‘yiladi.

Qurbonlikni Vakil orqali so‘ydirish

Har bir musulmon agar imkoni bo‘lsa qurbonligini o‘zi so‘ysa yoki bo‘yniga o‘zi pichoq tortib bersa albatta afzal. Buning ilojisi bo‘lmasa shariatimiz Vakil qilishga ruxsat bergan. Qurbonligini boshqa bir odamga so‘ydirayotgan shaxs qalbdan niyat qilib “Alloh roziligi uchun qilayotgan qurbonligimni so‘yishga Seni vakil qildim” desa yetarlidir. Agar qurbonligini sotib olish va so‘yish-so‘ydirish ishlarini vakilga topshirmoqchi bo‘lsa “Qurbonligimni olish, oldirish, so‘ydirish ishlariga seni umumiy vakil qildim” deydi. Yoki qisqa qilib “Qurbonlik ishimni hal qilishga seni umumiy vakil qildim” deyishligi yetarlidir. Vakillikni qabul qilgan shaxs qabul qilganligini bildirib qo‘yishligi kifoya qiladi.
Bir muqim kishi boshqa yurtga, davlatga qurbonlik pulini jo‘natib qurbonligini ado qilsa joizdir (masalan, asli O‘zbekistonlik bo‘lgan, lekin hozirda Rossiyada muqim yashayotgan kishi O‘zbekistondagi vakiliga pul jo‘natib qurbonligini yurtida so‘ydirsa bo‘ladi).
Bir kishi bir qancha kishilar nomidan vakil bo‘lib, bir qoramol yoki tuyani yetti kishi nomidan qurbonlik qilishi joizdir. Vakolat beruvchi ba’zi sabablarga ko‘ra o‘z ismi o‘rniga taxallusini bersa ham joizdir, chunki Alloh qurbonlik kimni nomidan ekanigini bilib turibdi.
Agar er boy ayolining vakolatini olmasdan uning nomidan vojib bo‘lgan qurbonligini so‘ydirib keyin buni ayoliga aytsa va ayoli ham bunga rozi bo‘lsa qurbonlik sahih-durust bo‘ladi.
Vakil kishi xizmati uchun haq olishi mumkin, umumiy vakilligini olgan shaxslari nomidan qurbon so‘yishi va so‘ydirishi mumkin, ikkita qurbonlikka pul bergan kishi uchun ikkita qurbonlik olishi yoki qora moldan ikki hissa ajratishi ham mumkin, sababi u umumiy vakildir.