Reja. Metallmaslarning davriy jadvalda tutgan o`rni


Vodorod, uning olinishi, xossalari va ishlatilishi



Yüklə 268,33 Kb.
səhifə9/12
tarix06.02.2023
ölçüsü268,33 Kb.
#83161
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Reja. Metallmaslarning davriy jadvalda tutgan o`rni. Metallmasla-fayllar.org

3. Vodorod, uning olinishi, xossalari va ishlatilishi.

Tabiatda uchrashi. Vodorod davriy jadvalda birinchi o`rinda joylashgan (Z = 1). Uning atomi eng oddiy tuzilgan: atom yadrosi elektron bulut bilan qoplangan. Elektron konfiguratsiyasi 1s1.
Vodorod tabiatda keng tarqalgan–suv, barcha organik birikmalar hamda erkin holda ayrim tabiiy gazlar tarkibida uchraydi. Uning yer po`stlog`idagi miqdori massa jihatdan 0,15 % ga yetadi (gidrosferani hisobga olganda–1 %). Vodorod Quyosh massasining yarmini tashkil etadi.
Tabiatda H ikkita izotopi–protiy (99,98 %) va deyteriy (0,02 %) holida uchraydi. Shu sababli odatdagi suv tarkibida ozroq miqdorda og`ir suv bo`ladi.

Olinishi. Laboratoriya sharoitida vodorod quyidagi usullar bilan olinadi.

1. Metallni (Zn ni) HCl yoki H2SO4 larning eritmalari bilan o`zaro ta`sir ettirish: Zn + 2H+ = Zn2+ + H2

2. Suvni elektroliz qilish: 2H2O → 2H2 + O2

4H+ + 4e- = H2 │4 │2

2O2- - 2e- = O2 │2 │1

Sanoatda vodorod bir necha xil usullar bilan olinadi.
1. KCl yoki NaCl ning suvdagi eritmalarini elektroliz qilishda qo`shimcha mahsulot sifatida hosil bo`ladi.
2. Konversiya usuli bilan (konversiya–o`zgartirish).

C + H2O = CO + H2 CO + (H2) + H2O = CO2 + H2 + (H2)


3. Metanni suv bug`i bilan konversiyalash:

CH4 + 2H2O = CO2 + 4H2

4. Metanni Fe yoki Ni katalizator ishtirokida 350 0C ga qadar qizdirish:

CH4 = C + 2H2

5. Koks gazini o`ta sovitish (-196 0C ga qadar). Bunday sovitilganda H dan boshqa barcha gazsimon moddalar suyuqlikka aylanadi (kondensatsiyalanadi).


Yüklə 268,33 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin