Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Ma’ruza 5
MAVZU 5: Emulsion surtmalar texnologiyasi. Asoslarning emulgirlovchi xususiyatlari.
Ma’ruza maqsadi: 
Emulsion surtmalar texnologiyasi. Asoslarning emulgirlovchi 
xususiyatlariga oid nazariy ma’lumotlarni berish
Tayanch atama va iboralar:
Emulsion surtma- asosda erimaydigan, emulsiya tipida tarqalgan suyuq dispers faza saqlagan 
surtma.
Cold- sovuq
Cream — qaymoq
Gomogenizatsiya- massaning quyuqlanishi
Reja:
1. 
Emulsion surtmalar tayyorlashda ishlatiladigan asoslar 
2. Emulsion surtmalarni tayyorlash texnologiyasi asoslariga qo`yilgan talablar
3. Emulsion surtmalarning umumiy tayyorlash texnologiyasi
4. Emulsion surtmalar texnologiyasining o`ziga xosligi
Farmatsevtik texnologiyada suv eng ko’p tarqalgan erituvchi hisoblanadi, shu bilan bir 
qatorda bir qator yordamchi moddalar teridan singib o’tish qobiliyati bo’lgani uchun keng 
ishlatiladi. Bularga surfaktant va mochevina, ularning hosilalari kiradi. Lekin yuqoridagi 
keltirilgan moddalar yuqori ta’sirga ega ekanligi bilan bir qatorda terini qitiqlaydi. Shuning uchun 
bu moddalarni ta’sirini yaxshilash maqsadida yaxshilab maydalash kerak.
16
5-jadval
16
Lloyd V.Allen, Gavrilov A.S. Farmatsevtichesaya texnologiya izgotovleniya lekarstvennыx 
preparatov.-«GEOTAR-Media».- Moskva.-2014. (115 bet)

---

BA’ZI BIR SURTMA ASOSLARINING EMULGIRLOVCHI XUSUSIYATI
ASOSLAR
100 G ASOSGA QO’SHILADIGAN MODDA 
MIQDORI
suv
glitserin
Etil spirti
Dimeksid
70%
90%
Cho’chqa yog’i
5
130
20
01
08
Gidrogenizatsiya qilingan 
yog’lar
7
5
-
-
-
-
Suvsiz lanolin
180-
220
120-140
30-40
16
45
Suvli lanolin
110-
140
60
20-25
aralashmaydi
30
Vazelin
5
40
0.15
0,2
4
Vazelin 
q5% 
suvsiz 
lanolin
100-
140
110
20-25
-
-
Vazelin 
q50% 
suvsiz 
lanolin
230
300
-
13
-
Vazelin suvsiz lanolin 
(1:1)
-
-
-
-
23
Konsistent emulsion asos
-
-
-
-
35
Emulsion asoslar uchun yordamchi syuqliqlarni tanlashda emulsiyaning tashqi fazasi bilan 
qovushqoqligini e'tiborga olgan holda tanlanadi. Masalan, to’g’ri emulsiya tayyorlashda 
yordamchi modda sifatida glitsеrin, propilеnglikol va suv bilan yaxshi aralashadigan moddalar 
ham misol bo’ladi. Agar tеskari emulsiya tipida bo’lsa, yordamchi suyuqlik sifatida minеral yoki 
o’simlik moylari ishlatiladi.
17