Səlahəddin Xəlilov

Elm ideologiya və dövlətçilik şüuru 
 
 
- 95 -
Hər  dəfə  daha  yüksək  elm  tutumlu  olan 
müasir  texnika  icad  olunduqdan  sonra,  istifadədən 
çıxarılan əvvəlki texnika “mənəvi cəhətdən köhnəl-
miş” (yəni özü təzə olsa da, əsasında dayanan ideya 
köhnəlibdir) sayılır və onlar nisbətən aşağı səviyyəli 
ölkələrə ixrac olunur.  
Bu iyerarxiya – ölkələrin texnoloji qradasiyası 
və çoxpilləli düzülüşü hərbi texnika timsalında özü-
nü  daha  qabarıq  göstərir.  Əvvəla,  elmi-texniki  po-
tensial daha çox dərəcədə hərbi-sənaye kompleksinə 
deyil, humanitar yönlü iqtisadiyyata, bütövlükdə cə-
miyyətin tərəqqisinə xidmət etməlidir. İşdə isə məhz 
hərbi  sənaye  elmi-texniki  inkişafın  əsas  tətbiq  sa-
həsinə çevrilir. Çox vaxt beynəlxalq siyasət də iqti-
sadi  mənafeyə  tabe  etdirilir.  Böyük  dövlətlərin 
(məs.,  ABŞ  və  Rusiya)  öz  aralarındakı  rəqabət  hərbi 
texnikanın  daim  təkmilləşdirilməsini  tələb  etdiyindən, 
“mənəvi  cəhətdən  köhnəlmiş”  hərbi  texnikanın  sa-
tılması  üçün  bazara  həmişə  ehtiyac  olur.  Ona  görə  də 
qabaqcıl dövlətlərin və böyük hərbi sənaye şirkətlərinin 
mənafeyi  nisbətən  geri  qalmış  ölkələrdə  müharibə  və 
münaqişə şəraitinin saxlanmasını tələb edir. 
XX  əsrin  son  rübündə  kompüterləşmənin  sü-
rətli  inkişafı  və  onun  iqtisadiyyatın,  ictimai  həyatın 
bütün  sahələrinə  nüfuz  etməsi,  xüsusən  internet 
şəbəkəsinin  geniş  yayılması  qloballaşma  üçün  tex-
noloji  bazis  hazırlamışdır.  Bu  sahədə  üstün  texniki 
inkişaf  səviyyəsində  olan  dövlətlər  öz  yüksək  ixti-

---