«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

10.4.  GRANTLAR  VA  SUBSIDIYALAR  (KAPITAL)NING
HAMDA  KELGUSI  XARAJATLAR,  TO‘LOVLAR
ZAXIRASINING  HISOBGA  OLINISHI
Bozor munosabatlarining rivojlanishi korxona faoliyatini moliyaviy
ta’minlashga mablag‘lar tarkibi va tuzilishida o‘zgarishlar sodir bo‘lishiga
olib keladi.
Grantlar davlat tomonidan xalqaro tashkilotlar va jamg‘armalar,
har xil nodavlat tashkilotlar tomonidan tekinga beriladi va korxona
faoliyatini moliyalashtirish manbayi sifatida ma’lum dastur va loyihalarni
bajarish uchun ajratiladi.
Korxonalarga davlat tomonidan berilgan yordam (subsidiya) bu
iqtisodiyotni rivojlantirish maqsadida va ular tomonidan belgilangan
shartlarni bajarganda davlat (hukumat) tomonidan pul va moddiy
ko‘rinishda tekinga berilgan yordamdir. Subsidiyalarning hisobini yuritish
tartibi 10 sonli BXMS «Davlat (hukumat) subsidiyalarini hisobga olish
va davlat (hukumat) yordamini tavsiflash» standartida keltirilgan.

---

172
Subsidiya va grantlarni korxonaning xususiy kapitali sifatida aks
ettirish shartlari quyidagicha:
1. Belgilangan shartlarning bajarilishi natijasida qaytarib beril-
masligi.
2. Subsidiya va grantlarni jalb qilish yuzasidan sarflarni talab
qilmaydi, shuning uchun korxonaning daromadi hisoblanmaydi.
Grantlar va subsidiyalarning analitik hisobi har bir subsidiya va
grant bo‘yicha hamda ularning manbalari bo‘yicha yuritiladi. Bularni
quyida keltirib o‘tilgan muomalalardan ko‘rishimiz mumkin: