Termiz davlat universiteti tojik filologiyasi va sharq tillari kafedrasi

رفتن (رفت) raftan (raft) – bormoq

من رفتم man raftam – men bordim, تو رفتی to‘ rafti – sen bording, او رفت u raft – u bordi, ما رفتیم mo raftim – biz bordik, شما رفتید sho‘mo raftid – siz bordingiz, آنها رفتند onho raftand – ular bordi(lar).

Aniq o‘tgan zamon fe’lining bo‘lishsizlik shakli fe’l oldiga نه na inkor yuklamasini keltirish bilan yasaladi. Bo‘lishsiz shakldagi fe’llarda ikkita urg‘u bo’lib, asosiy urg‘u inkor yuklamaga, ikkinchi kuchsiz urg‘u esa shaxs-son qo‘shimchasiga tushadi.

نرفت naraft – ketmadi, کار نکرد kor nakard – ishlamadi, بر نگشت bar nagasht – qaytmadi. Inkor yuklama doimo qo‘shib yoziladi.

Agar o‘tgan zamon fe’l shakli unli harflar bilan boshlangan bo‘lsa, inkor yuklamadan oldin bir ی yo orttiriladi: نه + امدم na + omadam نیامدم nayomadam – kelmadim. نه + انداخت na + andoxt = نیانداخت nayondoxt – tashlamadi. نه + افتاد na + o‘ftod = نیفتادnayo’ftod – yiqilmadi.

آمدن omadan – kelmoq

نیامدم nayomadam – kelmadim, نیامدی nayomadi – kelmading, نیامد nayomad – kelmadi, نیامدیم nayomadim – kelmadik نیامدید nayomdid – kelmadingi, نیامدند nayomdand – kemadilar .