9.1-rasm. Byudjetdan tashqari jamg‘armalarning tarifi 46 -
ma’lumotlarning batafsil tahlili shuni ko‘rsatadiki, ko‘plab rivojlangan
mamlakatlarda byudjetdan tashqari fondlar yaxshi tashkil etilgan institutsional
asosga ega, o‘tish davri va rivojlanayotgan mamlakatlar esa keng miqyosda
tartibga solinishi mumkin;
-
rivojlangan mamlakatlarda byudjetdan tashqari fondlar byudjet jarayoni
bilan
yaxshi
integratsiyalangan
bo‘lib,
kelgusida
muhokama
qilingan
konsolidatsiya qilingan byudjet konsepsiyasiga muvofiq; va ayrim hollarda alohida
davlat subyekti sifatida taqdim etilmaydi. Misol uchun, Yevropa Ittifoqi a’zo
davlatlarning ko‘pchiligi uchun byudjetdan ajratilgan ma’lumotlar, markaziy
hukumat byudjeti qismi sifatida taqdim etiladi
47
.
Byudjetdan tashqari jamg‘armalar ikki asosiy vazifani bajaradi (9.2-rasm):
−
iqtisodiyotning muhim tarmoqlarini qo‘shimcha mablag‘lar bilan ta’minlash;
−
aholi uchun ijtimoiy xizmatlarni kengaytirish.
46
Nurmuxamedova B., Kabirova N. Moliya T:, “Tasvir”, 2014. 149 b.
47
Dimitar Radev, Richard Allen «Extrabudgetary Funds» 2010 y. p.3-4
BY U DJET DA N TAS H QARI JAM G’ AR M A L AR ma’lum bir ijtimoiy guruhlar va aholi tabaqalari manfaatlari uchun
milliy daromadni qayta taqsimlashning bir usuli
umumdavlat yoki hududiy ahamiyatidagi aniq ijtimoiy-iqtisodiy
ehtiyojlarni moliyalashtirish uchun mamlakat moliyaviy resurslarini
qayta taqsimlash va foydalanishning maxsus shakli
davlat tomonidan byudjetga kiritilmaydigan ba’zi jamoat
ehtiyojlarini moliyalashtirish uchun mustaqil tezkorlik asosida
moliyaviy resurslardan qat’iy maqsadli foydalanishning shakli
