Toshkent moliya instituti



Yüklə 1,42 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/48
tarix02.01.2022
ölçüsü1,42 Mb.
#40403
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   48
ozbekiston respublikasi tijorat banklari zamonaviy xizmatlarini shakillantirish va rivojlantirish masalalari mavzusini oqitishda tadqiqiot metodini qollash

14% 

32% 

54% 

2010 yildan 2013 yil davr oralig'ida  “SMS-TO’LOV” 

chakana to’lov tizimi a'zolar sifatida Tijorat Banklari  

soni  oshganlik darajasi. 

2010 yil 

2011 yil 

2013 yil 


12 

 

         Bu  borada,  O’zbekiston  Respublikasi  Markaziy  banki  O’zbekiston  banklari 



assostiastiyasi bilan birgalikda “Banklararo to’lov tizimi va bank hisobvaraqlarini 

masofadan  boshqarish  tizimlari  masalalari  bo’yicha  tijorat  banklarining 

mutaxassislari uchun  maxsus seminarlar dasturi” ishlab chiqildi. Mazkur dasturga 

muvofiq, amaliy seminarlar doimiy ravishda har oyda bir marta o’tkazilmoqda. 

 Shuningdek,  hududlarda  to’lov  tizimini  samarali  tashkil  etish  va 

zamonaviy bank xizmatlari mavzularida kichik biznes va tadbirkorlik sub’ektlarini 

jalb  qilgan  holda  amaliy  seminar  va  davra  suhbatlari  doimiy  ravishda  tashkil 

etilgan.  Shu  bilan  birga,  Markaziy  bank  tomonidan  “2011-2015  yillarda 

O’zbekiston  Respublikasi  bank  tizimida  Boshqaruv  va  ishlab  chiqarish 

jarayonlarini  avtomatlashtirish  bo’yicha  axborot  tizimlarini  joriy  etish  hamda 

interaktiv  xizmat  ko’rsatishni  yo’lga  qo’yish  Konstepstiyasi”  ishlab  chiqilib 

tasdiqlangan. 

              Mazkur  konstepstiyaga  muvofiq,  bank  mijozlarining,  jumladan  aholi 

turmush  darajasini  o’stirishga  imkon  yaratuvchi  axborot  almashuv  tizimlarini 

rivojlantirish va takomillashtirish bank tizimi tomonidan ko’rsatiladigan interaktiv 

xizmat  turlarini  kengaytirish  asosiy  vazifa  etib  belgilandi.  Bu  borada  quyidagi 

masalalarni amalga oshirilishiga alohida e’tibor qaratildi: 

  chakana  savdo  va  pullik  xizmat  ko’rsatish  shoxobchalarida  o’rnatilgan 



to’lov  terminallari  orqali  “VISA”  yoki  “DUET”  tizimida  muomalaga 

chiqarilgan  bank  plastik  kartochkalaridan  qat’iy  nazar,  ular  orqali  uzluksiz 

to’lovlarni qabul qilish imkonini beruvchi dasturiy ta’minotni joriy etish; 

 



to’lov terminallarining savdo kartalarini savdo va pullik xizmatlar ko’rsatish 

shoxobchalari 

joylashgan 

joyning 


o’zida  inkassastiya  qilinishini 

ta’minlovchi dasturiy ta’minotni yaratish; 

  yagona  umumrespublika  prostessing  markazi  tomonidan  banklararo  plastik 



kartochkalar  orqali  amalga  oshirilgan  to’lovlarni  bir  bank  ish  kunidan 

kechiktirmagan  holda  banklardagi  tegishli  hisobvaraqlarda  aks  ettirilishini 

ta’minlash;bank  plastik  kartochkalaridagi  mablag’lar  butligini  ta’minlash 

maqsadida  yo’qotilgan  kartochkalarni  «on-line»  tizimini  joriy  etish  orqali 




13 

 

zudlik  bilan  blokirovka  qilinishini  ta’minlash  yuzasidan  zarur  choralarni 



ko’rish; 

  internet  tarmog’i  orqali  elektron  tijorat  doirasida  amalga  oshirilgan 



operastiyalar  bo’yicha  hisob-kitoblarni  bank  kartalari  yordamida  bajarish 

imkonini beruvchi dasturiy ta’minotni joriy etish. 

Yuqorida  keltirilgan  va  belgilab  olingan  masalalar  bosqichma  bosqich 

amalga oshirilib kelinmoqda. Xozirgi kunda zamonaviy kompyuter texnologiyalari 

harbir baquvvat  investorga  Internet orqali  yirik  fond  bozorlari faoliyatida ishtirok 

etish imkoniyatini yaratmoqda. 

2001-yil  23  Mayda  O’zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasi 

“2001-2005  yillarda  kompyuter  va  axborot  texnologiyalarini  rivojlantirish, 

“Internet”ning  xalqaro  axborot  tizimiga  keng  kirib  borishini  ta’minlash  dasturini 

ishlab  chiqishni  tashkil  etish  chora  tadbirlari”  to’g’risida  qaror  qabul  qildi.Unda 

zamonaviy  axborat  texnologiyalarini  iqtisodiyot,  Fan  va  ta’limning  barcha 

sohalariga  keng  joriy  etish,  xalqaro  axbroat  tizimlariga,  shu  jumladan,  Internetga 

kirib  borishni  kengaytirish,  yuqori  maklakali  dasturchi-mutaxassislar  tayyorlash 

darajasini oshirish maqsadida markaz tashkil qilish ta’kidlab o’tildi.Ushbu qarorga 

asosan, fond bozorida Internet tarmog’ini rivojlantirish, kuchli mutaxassislarni jalb 

qilish  va  oldi-sotdi  operastiyalarini  amalga  oshirish,  birinchi  galdagi  vazifa  qilib 

qo’yilgan.  Xozirgi  kunda  mamlakatimiz  bank  tizimida  qator  yangi  va  zamonaviy 

tusdagi xizmatlari  shakillanib, kundan-kunga rivojlanib kelmoqda. Respublikamiz 

Tijorat  banklarida  xozirgi  kunda  internet  orqali  mijoz  bilan  bevosita  bank 

urtasidagi    xizmatlar  shakillanganligini  xar  birimiz  guvohi  bo’lib  kelmoqdamiz. 

Ushbu  xizmat  turlaridan  Internet-banking,  Mobil-banking  xamda  SMS-Banking 

xizmatlarini sanab o’tishimiz mumkin. 

Tijorat  banklari  o’z  faoliyatlari  davomida    turli    xizmatlarni  bajaradilar. 

Bankning  xizmatlari  tarkibida  asosiy  o’rinni  ularning  kredit  berish  xizmatlari 

egallaydi.  Shuni  ta’kidlab  o’tish  mumkinki,  bozor  munosabatlari  sharoitida 

Markaziy  bank  tijorat  banklarining  likvidlik  darajasi  yuqori  o’rganilgan  talab 




14 

 

darajasida  bo’lishini  nazorat  qiladi,  ammo  xizmatlarning  daromadliligiga  ham 



e’tibor berish zarur.  

Tijorat  banklari  xizmatlarini  ularning  iqtisodiy  mazmuniga  va  ko’zlangan 

maqsadga ko’ra ikki yirik guruhga bo’lish mumkin:  

1.  Ma’lum  darajada  bankning  likvidliligini    saqlab  turish  uchun 

bajariladigan xizmatlar.  

2. Daromad olish maqsadida bajariladigan xizmatlar.  

Ushbu ikki xizmatlar guruhi o’rtasida ma’lum nisbat mavjud bo’lib, u bank 

faoliyatini  sifat  jihatdan  ma’lum  darajada  ta’minlab  turish  imkonini  beradi.  Bank 

likvidligini ta’minlash maqsadida bajariladigan xizmatlarning ba’zi birlari bankka 

daromad  keltirsada, ular  mavjudligining sababi  bank umumiy  likvidligini  ma’lum 

darajada ushlab turishdan iboratdir.  

Bugungi  kunda  Respublikamiz  tijorat  banklari  tomonidan  mijozlarga  50 

dan ortiq bank xizmat turlari taklif etilgan. Banklarimiz taklif etilayotgan xizmatlar 

bo’yicha to’lovlar miqdorini ham belgilab berishgan va ular xilma-xildir.  

Bank  xizmatlari  bozori  –  mijozlar  talabini  qondirishga  qaratilgan  bank 

xizmati  talabi  va  taklifining  shakllanish  sohasi.  Bank  xizmatlari  bozorini 

mijozlarni yuridik maqomi jihatidan 2 ga bo’lishi mumkin (3-rasm.)  


Yüklə 1,42 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   48




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin