Uot 338: 04 Əliquliyev R. M

İnternet  və  elmi  fəaliyyət.  İnternet  fundamental  elmi  tədqiqat  sahələrinə  də  bir  yenilik, 

dinamizm gətirir. Nəticədə ənənəvi elm elekron elm konsepsiyası ilə əvəz olunur.  

Elektron  elm  -  elmi  məsələlərin  həlli  ilə  məşğul  olan  və  lazımi  informasiya-

kommunikasiya  infrastrukturuna  malik,  yüksəksürətli  İnternet  şəbəkəsi  ilə  elmi-texniki 

informasiya və hesablama resurslarına çıxışı olan elmi müəssisə və təşkilatların birgə fəaliyyətini 

həyata keçirən konsepsiyadır [9]. 

Elmi  fəaliyyət  zamanı  çoxlu  sayda  məlumatları  əldə  etmək,  yadda  saxlamaq,  emal  etmək 

(yəni  hesablamaq,  məntiqi  nəticə  çıxarmaq,  mülahizə  irəli  sürmək,  analiz  və  sintez  etmək, 

dinamikasını tədqiq etmək və s.), daha sonra isə onu lazımi formada təqdim etmək, başqa sözlə, 

çap  etmək,  vizuallaşdırmaq,  ötürmək  və  s.  tələb  olunur.  Bütün  bunları  yerinə  yetirmək  üçün 

İnternet əvvəllər mövcud olmayan unikal imkanlar yaradır. İnternetin sayəsində [1]:  



 

elmi fəaliyyət qloballaşır, əldə olunmuş məlumatlar bölüşdürülür;  



 

ənənəvi elmi nəşrlərin yerini e-nəşrlər, veb-saytlar tutmağa başlayır; 



 

elektron elmi kitabxanalar şəbəkəsi yaradılır; 



 

müxtəlif bilik sahələri üzrə xüsusi onlayn mühitlər formalaşır. 

---

İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2016, №1, 35–45  

       www.jpis.az                                                                      39 

Beləliklə,  e-tarix,  e-arxeologiya,  e-coğrafiya,  e-tibb,  e-astronomiya  və  s.  meydana  çıxır. 

İnsanların yaddaş və emal imkanları məhdud olduğuna görə məkan və zaman parametrləri üzrə 

aparılan ənənəvi tarixi araşdırmalar çox mürəkkəbdir və böyük zəhmət tələb edir. Lakin e-tarixdə 

bütün  məlumatlar  kompyuterin  elektron  yaddaşına  daxil  edilir,  məkan  və  zaman  məhdudiyyəti 

olmadan emala verilmiş xüsusi araşdırma alqoritmi ilə kompyuter tərəfindən tarixi ziddiyyətlər, 

qeyri-dəqiq məlumatlar aşkarlanır, tarixi faktlar dəqiqləşdirilir, həqiqətlər üzə çıxarılır.