To‘to‘, chechak yerkashur.
Suvlar ko‘payib, chuqurlar ko‘lga aylandi. Tog‘ boshlari xayoliy narsa kabi
(arang ko‘zga) ilashdi. Dunyoning nafasi ilidi, daraxtlar gulladi, yilqilar uyur
olishdi. Har xil gullar saf tortdi.
Qar, buz qamug‘ erishdi,
Tag‘lar suvi aqishdi,
Ko‘kshin bulut o‘rishdi,
Qayg‘uq bo‘lub egrishur.
Yozni ta’riflab yozadi: qor va muzlar hammasi eridi, toglarning suvi
oqdi.Osmonda ko‘k bulutlar paydo bo‘ldi.Ular qayiqlar suvdan o‘ynaganiga
o‘xshab suzishadi.
Qulon tugal qumutti,
arqar soqaq yumutti,
Yaylag‘ taba emitti,
23
Tizg‘ik torub sekrashur.
Bahorni ta’riflab yozadi:
Bahor qulon, kiyiklarni hayajonga soldi, tog‘ echki va kiyiklarni to‘pladi,
ular yaylovlarga mayl qildilar.U yerlarda shodlikdan saf tortib, sakrashib
o‘ynamoqdalar.
Shuni aytish lozimki, yuqoridagi kabi bahor,yoz ta’riflariga bag‘ishlangan,
osmon va yulduzlar tasviriga qaratilgan, tabiat ne’matlarini ulug‘lovchi ko‘pgina
she’rlarni biz “Devoni lug‘otit turk” asarida uchratishimiz mumkin. Bu Mahmud
Koshg‘ariyning tabiatga alohida e’tibor qaratgani, tabiatdagi har qanday mayda
detallardan ham olam-olam ma’no va mazmun yuzaga keltirganidan dalolat beradi.
Shunday ekan, Mahmud Koshg‘ariyning ijodkorlik salohiyatiga tahsin
aytmay ilojimiz yo‘q.
24
2.2.Mahmud Qashg’ariyning “Devonu lug’atit-turk” asarini o’qitishda
Dostları ilə paylaş: |
