AzMİU-nun "fh və hft" kafedrası üzrə "Metrologiya, standartlaşdırma və sertifikatlaşdırma"

Partlayış törədə biləcək səbəblər.

215. 
     Təhlükəsizliyi təmin olunmalı obyektlər kim tərəfindən müəyyən olunmalıdır?
     

1. 
   Fövqəladə Hallar Nazirliyi və onun agentlikləri tərəfindən.
   
2. 
   Nazirlər kabineti tərəfindən və Prezident apparatı tərəfindən.
   
3. 
   Prezident apparatı tərəfindən.
   
4. 
   Obyektin aid edildiyi nazirlik və Yerli icra apparatı tərəfindən.
   
5. 
   Yerli icra apparatı tərəfindən.
   

215. 
     Fəaliyət növlərinin lisenziyalaşdırılması nə deməkdir?
     

1. 
   Müxtəlif fəaliyət hüququ müəyyən sənədlərlə təsdiqlənmiş müəssisələri və təşkilatlara xüsusi icazələrin verilməsi deməkdir.
   
2. 
   Məhsulun keyfiyyətinin artırılması, müxtəlif fəaliyət hüququ müəyyən sənədlərlə təsdiqlənmiş müəssisələri və təşkilatlara xüsusi icazələrin verilməsi deməkdir.
   
3. 
   Təhlükəsizliyin təmin edilməsi, müxtəlif fəaliyət hüququ müəyyən sənədlərlə təsdiqlənmiş müəssisələri və təşkilatlara xüsusi icazələrin verilməsi deməkdir.
   
4. 
   Yanğınların qarşısının alınması deməkdir.
   
5. 
   Partlayışların qarşısının alınması deməkdir.
   

215. 
     Lisenziyalaşdırma nəyə zəmin yaradır?
     

1. 
   Cəmiyyət üçün təhlükəli olan qəzanın riskinin azaldılmasına.
   
2. 
   Yanğınların qarşısının alınmasına.
   
3. 
   Partlayışların qarşısının alınmasına.
   
4. 
   Radiasiya şüalanmasının və yanğınlarin qarşısının alınmasına.
   
5. 
   Obyektlərdə məhsuldarlığın artırılmasına və yanğınlarin qarşısının alınmasına.
   

215. 
     Lisenziyalaşdırmanın əsas hüquqi və normativ sənədləri hansılardır?
     

1. 
   Təhlükəli sənaye obyektində fəaliyyətin ayri-ayrı növlərinin lisenziya materialları, ekspertizaların keçirilməsi barədə materiallar, təhlükəli istehsal obyektlərinin seçilməsinin metodiki tövsiyyələri və “Sənaye təhlükəsizliyi haqqında” qanun.
   
2. 
   Obyektlərin layihə materialları və ekspertizaların keçirilmə metodları, təhlükəli sənaye obyektində fəaliyyətin ayri-ayrı növlərinin lisenziya materialları, ekspertizaların keçirilməsi barədə materiallar, təhlükəli istehsal obyektlərinin seçilməsinin metodiki tövsiyyələri və “Sənaye təhlükəsizliyi haqqında” qanun.
   
3. 
   Obyektlərdə layihə-smeta və təhlükəli istehsal sahələri barədə materiallar.
   
4. 
   Materialların və xammalın saxlanma qaydaları və təhlükəsizliyin təmin edilmə üsulları barədə materiallar, təhlükəli sənaye obyektində fəaliyyətin ayri-ayrı növlərinin lisenziya materialları, ekspertizaların keçirilməsi barədə materiallar, təhlükəli istehsal obyektlərinin seçilməsinin metodiki tövsiyyələri və “Sənaye təhlükəsizliyi haqqında” qanun.
   
5. 
   Avadanlıqların və sənədlərin siyahısı.
   

215. 
     Təhlükəli istehsal obyektlərinin icarəyə verilməsi üçün lisenziyanın alınması zamanı iddiaçı hansı sənədləri təqdim etməlidir?
     

1. 
   Obyektin qəbul aktını, ekspertizanın müsbət rəyini və sənaye təhlükəsizliyi deklorasiyasını.
   
2. 
   Obyektin layihə-smeta sənədlərini, ekspertizanın müsbət rəyini və sənaye təhlükəsizliyi deklorasiyasını.
   
3. 
   Obyektin layihəsini və ekspert rəyini.
   
4. 
   Obyektdə istehsalın xaraktei barədə sənədləri, ekspertizanın müsbət rəyini və sənaye təhlükəsizliyi deklorasiyasını.
   
5. 
   Yanğın və partlayışlara qarşı tədbirlər.
   

215. 
     Fövqəladə hallarda təhlükəsizliyin təmin olunmasına nəzarət kim tərəfindən həyata keçirilir?
     

1. 
   Xüsusi cavabdeh və səlahiyətli orqanlar tərəfindən.
   
2. 
   Nazirliklər tərəfindən.
   
3. 
   Nazirlər Kabineti və müəssisə rəhbərliyi tərəfindən.
   
4. 
   Müəssisə rəhbərliyi tərəfindən.
   
5. 
   Yerli icra təşkilatları və müəssisə rəhbərliyi tərəfindən.
   

215. 
     Deklorasiyada əksini tapacaq bir sıra məlumatlar və onların necə sənədləşdirilməsi kim tərəfindən müəyyən olunur?
     

1. 
   Sənaye təhlükəsizliyi sahəsində cavabdeh sayılan yerli icra hakimiyyəti tərəfindən.
   
2. 
   Nazirlər Kabineti və sənaye təhlükəsizliyi sahəsində cavabdeh sayılan yerli icra hakimiyyəti tərəfindən.
   
3. 
   Əlaqədar nazirliklər tərəfindən.
   
4. 
   Prezident apparatı və sənaye təhlükəsizliyi sahəsində cavabdeh sayılan yerli icra hakimiyyəti tərəfindən.
   
5. 
   Müəssisə rəhbərliyi tərəfindən.
   

215. 
     Sənaye təhlükəsizliyi deklorasiyası hansı sənədlərin tərkibində işlənib hazırlanır?
     

1. 
   Tikinti-layihə sənədlərinin tərkibində.
   
2. 
   Layihə-smeta sənədlərinin tərkibində.
   
3. 
   Obyektin layihə sənədlərinin tərkibində.
   
4. 
   Ekspertiza sənədlərinin tərkibində.
   
5. 
   Obyektin ümumi sənədlərinin tərkibində.
   

215. 
     Deklorasiyaya baxış hər neçə ildən bir keçirilir?
     

1. 
   5
   
2. 
   6
   
3. 
   7
   
4. 
   8
   
5. 
   9
   

215. 
     Deklorasiya hansı təşkilat tərəfindən işlənib hazırlanır?
     

1. 
   Sənaye istehsalı təhlükəsizliyində ekspertiza keçirmək üçün lisenziyalı olan təşkilat tərəfindən.
   
2. 
   Nazirlər kabineti və sənaye istehsalı təhlükəsizliyində ekspertiza keçirmək üçün lisenziyalı olan təşkilat tərəfindən.
   
3. 
   Yerli icra hakimiyyətinin əlaqədar bölməsi və müəssisənin rəhbərliyi tərəfindən.
   
4. 
   Prezident apparatı tərəfindən.
   
5. 
   Müəssisənin rəhbərliyi tərəfindən.
   

215. 
     Deklorasiya hansı təşkilat tərəfindən təsdiq olunur?
     

1. 
   Sənaye obyektinin sifarişçisi və ya hal-hazırda sənaye obyektinin sahibi olan təşkilat tərəfindən.
   
2. 
   Səlahiyyətli və əlaqədar yuxarı təşkilat tərəfindən.
   
3. 
   Nazirlər Kabineti, sənaye obyektinin sifarişçisi və ya hal-hazırda sənaye obyektinin sahibi olan təşkilat tərəfindən.
   
4. 
   Yerli icra hakimiyyəti, sənaye obyektinin sifarişçisi və ya hal-hazırda sənaye obyektinin sahibi olan təşkilat tərəfindən.
   
5. 
   Əlaqədar nazirlik tərəfindən.
   

215. 
     Təsdiq edilmiş deklorasiya ekspertizanın nəticələri ilə birlikdə hara təqdim edilir?
     

1. 
   Uyğun nazirliyə.
   
2. 
   Yerli icra hakimiyyətinə.
   
3. 
   Nazirlər kabinetinə.
   
4. 
   Prezident apparatına.
   
5. 
   Dövlət ekoloji ekspertizasına.
   

215. 
     Standartlaşdırmada texnoloji proseslərin tipləşdirilməsi nəyə deyilir?
     

1. 
   Müxtəlif təsnifat qruplarına daxil olan eyni tipli hissələrin hazırlanması və yığılması üçün texnoloji proseslərin işlənməsi və ya təyin edilməsinə deyilir.
   
2. 
   Hissələrin asan istifadə edilməsi üçün onların dəqiq texnoloji ardıcıllıqla düzüıüşünə deyilir.
   
3. 
   Hissələri ümumi formalarına görə texnoloji təsnifatına deyilir.
   
4. 
   Avadanlıqların qruplaşdırılmasına deyilir.
   
5. 
   Texnoloji proseslərin ardıcıllığına deyilir.
   

251. Kompleks standartlaşdırma nəyə imkan yaradır?

A) Qarşılıqlı əlaqəli standartlar sisteminin işlənməsinə.
B) Bütün sahələri əhatə edən standartlar sisteminin işlənməsinə.
C) Xüsusi sahələri əhatə edən standartlar sisteminin işlənməsinə.
D) Maşınqayırma sahəsinə aid standartlar sisteminin işlənməsinə.
E) Nəqliyyatın istismarına aid standartlar sisteminin işlənməsinə.

252. Qabaqlayıcı standartlaşdırma hansı məsələlərə şamil edilir?

A) Məlumata və onun vacib parametrlərinə, keyfiyyət göstəricilərinə, istehsalın metod və vasitələrinə, sınaqlara və nəzarətə.
B) İstehsalın bütün sahələrinə.
C) Maşınqayırmanın bütün sahələrinə.
D) Nəqliyyat sistemlərinə.
E) Ekologiya və hərəkət təhlükəsizliyinə, nəqliyyat sistemlərinə, lisenziyalaşdırmaya və sertifikatlaşdırmaya.

253. İstehsal prosesinə sistemli yanaşma nəyə imkan yaradır?

A) Texniki tərəqqiyə və məhsulların keyfiyyətinə qoyulan yüksək tələblərə.
B) Elmi-texniki tərəqqiyə.
C) Maşınqayırmanın inkişafına.
D) Kənd təsərrüfatının, sənayenin, nəqliyyatın inkişafına, ekoloji təhlükəsizliyə.
E) Sənayenin inkişafına.

254. Standartlaşdırılma prosesində əmək tutumunu azaltmaq məqsədilə nəyi nəzərə almırlar?

A) Standartlaşdırılma obyektinə cuzi təsir göstərən elementləri.
B) Ətraf mühit şəraitinin təsirini.
C) Temperaturun təsirini.
D) Atmosfer təzyiqinin təsirini.
E) Rütubətin, atmosfer təzyiqinin, temperaturun təsirlərini.

255. Standartlaşdırma prosesində hansı öptimal keyfiyyət göstəriciləri təyin edilməlidir?

A) Ən az məsrəflərlə maksimum iqtisadi səmərəlilik.
B) Minimum ekoloji təsirlər.
C) Sənaye sahələrinin yüksək məhsuldarlıq göstəriciləri.
D) Kənd təsərrüfatı sahələrinin yüksək məhsuldarlıq göstəricilər.
E) Maşınqayırma sahələrinin yüksək məhsuldarlıq göstəriciləri.

256. Beynəlxalq və milli standartlar müxtəlif və çoxsaylı olduqlarından onların sayını azaltmaq üçün nə etmək lazımdır?

A) Onların qarşılıqlı əlaqələrini yaratmaq lazımdır.
B) Onları universallaşdırmaq lazımdır.
C) Onların düzgün təsnifatını vermək lazımdır.
D) Onları kompleks şəklə gətirmək lazımdır.
E) Onları vahidləşdirmək lazımdır.

257. Standartlaşdırılan məmulatların funksional qarşılıqlı əvəz olunmamasını təmin edən prinsip nəyə imkan verir?

A) Məhsulun istismar göstəricilərinə görə qarşılıqlı əvəzolunmasına.
B) Standartlaşdırmada vahidləşməyə.
C) Qabaqlayıcı standatlaşdırmaya.
D) Kompleks standartlaşdırmaya.
E) Sistemləşdirməyə, sertifikatlaşdırmaya və lisenziyalaşdırmaya.

258. Standartlaşdırılan məmulatların funksional qarşılıqlı əvəzolunmasını təmin edən prinsip hansı məsələlərin həllində aparıcı rol oynayır?

A) Kompleks qabaqlayıcı standartlaşdırmada, məmulatların standartlaşdırılmasında və onlar üçün texniki şərtlərin işlənməsində.
B) Optimallaşdırmada və limitləşdirilmədə.
C) Qabaqlayıcı standartlaşdırmada və əvəzolunmada.
D) Kompleks standartlaşdırmada və vahidləşdirmədə.
E) Norma və qaydaların işlənməsində, kompleks və qabaqlayıcı standartlaşdırmada, onlar üçün texniki şərtlərin işlənməsində.

259. Standartların işlənməsi və onların tətbiqi üçün hansı işlərin aparılması vacibdir?

A) Praktiki tədqiqatların ümumiləşdirilməsi, xüsusi nəzəri, eksperimental və təcrübi-konstruktor işlərinin.
B) Kompleks və qabaqlayıcı tədbirlərin, sertifikatlaşdırmanın, vahidləşdirmənin, praktiki tədqiqatların ümumiləşdirilməsinin lisenziyalaşırmanın.
C) Qabaqlayıcı tədbirlərin.
D) Vahidləşdirmə tədbirlərinin.
E) Lisenziyalaşdırmanın.

260. Sənayenin bütün sahələri üçün hansı parametrlər eyni vaxtda standartlaşdırılır?

A) Hisssələrin ölçüləri və birləşmələri.
B) Ekoloji təhlükəsizliyi təmin edən parametrlər.
C) Keyfiyyəti təmin edən parametrlər.
D) Məhsuldarlığı təmin edən parametrlər.
E) Əmək tutumunu azaldan parametrlər.

261. Sənayenin bütün sahələrində standartlaşdırma zamanı nəyi üstün tuturlar?

A) Hissələrin ölçülərinin, birləşmələrinin və s. parametrlərinin bir neçə sırasını müəyyən edərkən hər bir əvvəlki sıranı sonrakından üstün tuturlar.
B) Qarşılıqlı əvəzolunmanı, vahidləşdirməni, kompleksliliyi, məhsulların keyfiyyətlə emal edilməsini və əmək məhsuldarlığını.
C) Keyfiyyəti təmin edən parametrləri.
D) Əmək məhsuldarlığının artırılmasını, keyfiyyəti, əmək tutumunun azaldılmasını, hissələrin və birləşmələrin emalı zamanı onların ölçülərinin sabit saxlanmasını.
E) Əmək tutumunun və məhsuldarlığın sabit saxlanmasını.

262. Standartlaşdırma obyektlərinə qoyulan tələblərə mütəmadi olaraq yenidən baxılması nəyə imkan yaradır?

A) Standartlaşdırmanı texniki tərəqqinin tələblərinə uyğunlaşdırmağa.
B) Standartlaşdırmanın keyfiyyətinin yüksəldilməsinə və sertifikatlaşdırmaya.
C) Sertifikatlaşdırmaya və lisenziyalaşdırmaya.
D) Məhsuldarlığın yüksəldiləsinə.
E) Əmək tutumunun azaldılmasını.

263. Sənaye sahələrində keyfiyyətli ekspertizanın keçirilməsi nəyə köməklik edir?

A) Görülən tədbirlərin səmərəliiyinin yüksəldilməsinə, qəza vəziyyətinin və zədələnmələrin qarşısının alınmasına.
B) Məhsulların maya dəyərinin və ətraf mühitə vurulan ziyanların azaldılmasına insanların həyat fəaliyyətinin yaxşılaşdırılmasına.
C) İtkilərin azaldılmasına.
D) Keyfiyyətli məhsul istehsalına.
E) Qəza vəziyyətlərinin və zədələnmələrin qarşısının alınmasına, keyfiyyətli məhsul istehsalına və ətraf mühitin təhlükəsizliyinə.

264. Sənaye obyektlərində baş verən fövqəladə vəziyyətlər barədə məlumatlandırılma sistemində nəyi mütləq nəzərə almaq lazımdır?

A) Əhalinin mühafizəsini və tibbi yardım məsələlərini.
B) Fövqəladə vəziyyətlərin səbəblərini və baş vermiş itkiləri.
C) Əhalinin təxliyyə edilməsini.
D) Baş verəcək qəzaların miqyasını.
E) Yarana biləcək ziyanları.

265. Fəaliyyət növlərinin lisenziyalaşdırılması müəssisələrə hansı hüquqları verir?

A) Fəaliyyət.
B) Ekoloji təhlükəsizlik.
C) İnzibati.
D) Standartlaşdırma.
E) İstismar.

266. Fəaliyyət növlərinin lisenziyalaşdırılması müəssisə və təşkilatlara xüsusi icazələrin verilməsi nə ilə təsdiqlənir?

A) Müəyyən sənədlərlə.
B) Müəyyən qərarlarla.
C) Müəyyən sərəncamlarla.
D) Müəyyən göstərişlərlə.
E) Şifahi əmrlərlə.

267. Fəaliyyət növlərinin lisenziyalaşdırılması dedikdə nə başa düşülür?

A) Müəssisə və təşkilatlara xüsusi icazələrin verilməsi.
B) Müəssisə və təşkilatlara xüsusi göstərişlərin verilməsi.
C) Müəssisə və təşkilatların mükafatlandırılması.
D) İnsanların həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi.
E) Ekoloji təsirlərin azaldılması.

268. Milli standartlar nəyə əsaslanır?

A) İSO təşkilatının hazırladığı standartlara.
B) Metroloji ölçmələrin nəticələrinə.
C) Xüsusi tədqiqatlara.
D) İstehsal olunan məhsulun keyfiyyətinə.
E) Elmi-texniki tərəqqinin nailiyyətlərinə.

269. Beynəlxalq iqtisadi əlaqələr üçün hansı standartlar əhəmiyyətli rol oynayır?

A) İSO təşkilatının hazırladığı standartlar.
B) İST təşkilatının hazırladığı standartlar.
C) İSK təşkilatının hazırladığı standartlar.
D) İTK təşkilatının hazırladığı standartlar.
E) İTB təşkilatının hazırladığı standartlar.

270. Ölçmə vasitələrinin əsas prinsipi hansıdır?

A) Ölçmə vasitələrinin dəqiqliyinin nəzarət edilən ölçünün dəqiqliyindən kifayət qədər yüksək olmasıdır.
B) Ölçmə vasitələrinin həqiqi dəqiqliyinin nisbi dəqiqliyindən yüksək olmasıdır.
C) Ölçmə vasitələrinin sistematik, təsadüfi və əlavə xətalarının onların həqiqi xətalarından çox olmasıdır.
D) Mütləq xətaların həqiqi xətalardan çox olmasıdır.
E) Ölçmə vasitələrinin statiki xətalarının onların dinamiki xətalarından az olmasıdır.

271. Təsadüfi xətalar buraxıla bilən xətaların hansı qiymətindən artıq olmamalıdır?

A) 0,6.
B) 0,7.
C) 0,8.
D) 0,9.
E) 1,0.

272. Ölçmə vasitələrinin əsas parametrlərinə nələr aid edilir?

A) Şkalanın bölgü uzunluğu və bölgü qiyməti, dərəcələrə blünmə xarakteristikası, göstərmə və ölçmə diapazonu, təcridedici fiziki kəmiyyt, ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal şəraiti, ölçü cihazlarının həssaslığı və sabitliyi.
B) Ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal şəraiti, cihazların həssaslığı və ölçmə vasitələrinin göstərişlərinin sabitliyi.
C) Ölçmə vasitələrinin dərəcələrə bölünmə xarakteristikaları, göstərmə və ölçmə diapazonu.
D) Şkalanın bölgü qiyməti və dərəcələrə bölünmə xarakteristikası.
E) Ölçmə vasitələrinin göstərmə diapazonu, giriş və çıxış kəmiyyətlərinin qiymətləri, ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal temperatur, rütubət və təzyiq şəraiti, dərəcələrə bölünmə xarakteristikaları, ölçü cihazlarının həssaslığı və sabitliyi.

273. Ölçmə vasitələrinin şkalasının bölgü uzunluğu nəyə deyilir?

A)Şkalanın ən yaxın işarələrinin ortasından keçdiyi təsəvvür edilən iki qonşu işarələrin oxları arasındakı məsafəyə.
B) Ölçmə vasitələrinin giriş və çıxışında kəmiyyətlərin qiymətləri arasındakı fərqə.
C) Şkalanın sonuncu və başlanğıc qiymətləri ilə məhdudlaşmış qiymətinə.
D) Ölçülən kəmiyyətin ən böyük və ən kiçik qiymətlərinin fərqinə.
E) Şkalanın iki qonşu işarələri arasındakı fərqə.

274. Ölçmə vasitələrinin şkalasının bölgü qiyməti nəyə deyilir?

A) Şkalanın iki qonşu işarələrinə uyğun gələn kəmiyyətlərin qiymətləri fərqinə.
B) Şkalanın bölgü uzunluğu və bölgü qiymətinə, dərəcələrə bölünmə xarakteristikasına, göstərmə və ölçmə diapazonuna, təcridedici fiziki kəmiyyətə, ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal şəraitinə, ölçü cihazlarının həssaslığına və sabitliyinə.
C) Ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal şəraitinə, cihazların həssaslığına və ölçmə vasitələrinin göstərişlərinin sabitliyinə.
D) Ölçmə vasitələrinin dərəcələrə bölünmə xarakteristikalarına, göstərmə və ölçmə diapazonuna.
E) Şkalanın bölgü qiymətinə və dərəcələrə bölünmə xarakteristikasına .

275. Ölçmə vasitələrinin dərəcələrə bölünmə xarakteristikası nəyə deyilir ?

A) Ölçmə vasitələrinin giriş və çıxışında kəmiyyətlərin qiymətləri arasındakı asılılığa.
B) Şkalanın bölgü uzunluğu və bölgü qiymətinə, dərəcələrə blünmə xarakteristikasına, göstərmə və ölçmə diapazonuna, təcridedici fiziki kəmiyyətə, ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal şəraitinə, ölçü cihazlarının həssaslığına və sabitliyinə.
C) Ölçmə vasitələrinin dərəcələrə bölünmə xarakteristikalarına, göstərmə və ölçmə diapazonuna.
D) Şkalanın bölgü qiyməti və dərəcələrə bölünmə xarakteristikasına.
E) Ölçmə vasitələrinin göstərmə diapazonuna, giriş və çıxış kəmiyyətlərinin qiymətlərinə, ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal temperaturuna, rütubətə və təzyiq şəraitinə, dərəcələrə bölünmə xarakteristikalarına, ölçü cihazlarının həssaslığına və sabitliyinə.

276. Ölçmə vasitələrinin dərəcələrə bölünmə xarakteristikası nə üçün istifadə edilir?

A) Ölçmələrin nəticələrini dəqiqləşdirmək üçün.
B) Ölçülən kəmiyyətin ən böyük və ən kiçik qiymətlərini müəyyən etmək üçün.
C) Şkalanın bölgü uzunluğunu müəyyən etmək üçün.
D) Şkalanın bölgü qiymətini dəqiqləşdirmək üçün.
E) Ölçmə vasitələrinin göstərmə diapazonunu dəqiqləşdirmək üçün.

277. Ölçmə vasitələrinin göstərmə diapazonu nəyə edilir?

A) Şkalanın sonuncu və başlanğıc qiymətləri ilə məhdudlaşmış qiymətinə.
B) Şkalanın bölgü uzunluğuna və bölgü qiymətinə, dərəcələrə blünmə xarakteristikasına, göstərmə və ölçmə diapazonu, təcridedici fiziki kəmiyyə, ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal şəraitinə, ölçü cihazlarının həssaslığına və sabitliyinə.
C) Ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal şəraitinə, cihazların həssaslığına və ölçmə vasitələrinin göstərişlərinin sabitliyinə.
D) Şkalanın bölgü qiymətinə və dərəcələrə bölünmə xarakteristikasına.
E) Ölçmə vasitələrinin göstərmə diapazonuna, giriş və çıxış kəmiyyətlərinin qiymətlərinə, ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal temperaturuna, rütubətə və təzyiq şəraitinə, dərəcələrə bölünmə xarakteristikalarına, ölçü cihazlarının həssaslığına və sabitliyinə.

278. Ölçmə diapazonu nəyə deyilir

A) Ölçmə vasitələrinin normalaşdırılmış müşahidə və xətaları ilə birlikdə sərhəd qiymətinə.
B) Ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal şəraitinə, cihazların həssaslığına və ölçmə vasitələrinin göstərişlərinin sabitliyinə.
C) Ölçmə vasitələrinin dərəcələrə bölünmə xarakteristikalarına, göstərmə və ölçmə diapazonuna.
D) Şkalanın bölgü qiymətinə və dərəcələrə bölünmə xarakteristikasına.
E) Ölçmə vasitələrinin göstərmə diapazonuna, giriş və çıxış kəmiyyətlərinin qiymətlərinə, ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal temperaturuna, rütubətə və təzyiq şəraitinə, dərəcələrə bölünmə xarakteristikalarına, ölçü cihazlarının həssaslığına və sabitliyinə.

279. Təcridedici fiziki kəmiyyət nəyə deyilir?

A) Ölçülən nəticələrə təsir edən, lakin verilən vasitə ilə ölçülməyən fiziki kəmiyyətə.
B) Ölçmə vasitələrinin tətbiq edilməsinin normal şəraitinə, cihazların həssaslığına və ölçmə vasitələrinin göstərişlərinin sabitliyinə.
C) Şkalanın bölgü qiyməti və dərəcələrə bölünmə xarakteristikasına.
D) Şkalanın sonuncu və başlanğıc qiymətləri ilə məhdudlaşmış qiymətinə.
E) Ölçmə vasitələrinin normalaşdırılmış müşahidə və xətaları ilə birlikdə sərəd qiymətinə.

280. Ölçmə vasitələrindən istifadə zamanı normal şərait nəyə deyilir?

A) Təcridedici kəmiyyətlərin normal qiymətlərə malik olmasına.
B) Şkalanın iki qonşu işarələrinə uyğun gələn kəmiyyətlərin qiymətləri fərqinə.
C) Ölçmə vasitələrinin giriş və çıxışında kəmiyyətlərin qiymətləri arasındakı asılılığa.
D) Şkalanın bölgü qiymətinə və dərəcələrə bölünmə xarakteristikasına.
E) Ölçmə vasitələrinin normalaşdırılmış müşahidə və xətaları ilə birlikdə sərəd qiymətinə.

281. Ölçmələr zamanı normal temperatur neçə dərəcə olmalıdır?

A) 20.
B) 30.
C) 40.
D) 50.
E) 60.

282. Ölçmələr zamanı normal təzyiq neçə mm/Hg olmalıdır?

A) 760.
B) 765.
C) 770.
D) 775.
E) 780.

283. Xətti və bucaq ölçmələrində normal şərait hansı standartla nizamlanır?

A) DÜST 8.050–73.
B) DÜST 8.055–74.
C) DÜST 8.060–75.
D) DÜST 8.065–76.
E) DÜST 8.070–77.

284. Ölçmə cihazlarının həssaslığı nəyə deyilir?

A) Ölçmə cihazlarında siqnalın dəyişməsinin, buna səbəb olan ölçülən kəmiyyətin dəyişməsinə olan nisbətinə.
B) Şkalanın sonuncu və başlanğıc qiymətləri ilə məhdudlaşmış qiymətinə.
C) Ölçmə vasitələrinin normalaşdırılmış müşahidə və xətaları ilə birlikdə sərəd qiymətinə.
D) Ölçülən nəticələrə təsir edən, lakin verilən vasitə ilə ölçülməyən fiziki kəmiyyətə.
E) Ölçmə vasitələrinin giriş və çıxışında kəmiyyətlərin qiymətləri arasındakı asılılığa.

285. Ölçmə vasitələrinin sabitliyi nəyə deyilir?

A) Ölçmə vasitələrinin metroloji xarakteristikalarının verilmiş vaxt müddətində dəyişməzliyinə.
B) Ölçmə cihazlarında siqnalın dəyişməsinin, buna səbəb olan ölçülən kəmiyyətin dəyişməsinə olan nisbətinə.
C) Ölçülən nəticələrə təsir edən, lakin verilən vasitə ilə ölçülməyən fiziki kəmiyyətə.
D) Ölçmə vasitələrinin normalaşdırılmış müşahidə və xətaları ilə birlikdə sərəd qiymətinə.
E) Şkalanın sonuncu və başlanğıc qiymətləri ilə məhdudlaşmış qiymətinə.

286. Əlaqəli ölçmə cihazları hansılardır?

A) Yoxlanılan məhsulun səthi ilə cihazın əlaqəsi olan.
B) Ölçmə vasitələrinin birinin digəri ilə əlaqəsi olan .
C) Kəmiyyətlərin ölçülməsində əlaqəsi olan cihazlar.
D) Ardıcıl birləşmə əlaqəsi olan cihazlar.
E) Paralel birləşmə əlaqəsi olan cihazlar.

287. Əlaqəsiz ölçmə cihazları hansılardır?

A) Yoxlanılan məhsulun səthi ilə cihazın əlaqəsi olmayan.
B) Paralel birləşmə əlaqəsi olmayan cihazlar.
C) Ölçmə vasitələrinin birinin digəri ilə əlaqəsi olmayan.
D) Ardıcıl birləşmə əlaqəsi olmayan cihazlar.
E) Kəmiyyətlərin ölçülməsində əlaqəsi olmayan cihazlar.

288. Əlaqəli ölçmə cihazlarının mühüm xarakteristikalarından ən vacibi hansıdır?

A) Ölçmə qüvvəsi.
B) Ölçmə vaxtı.
C) Ölçmə dəqiqliyi.
D) Ölçmə sabitliyi.
E) Ölçmə diapazonu.

289. Əlaqəli ölçmə cihazlarında ölçmə qüvvəsi harada yaranır?

A) Ölçmə ucluğu ilə yoxlanan məhsulun səthinin toxunduğu yerdə.
B) Cihazın birləşdiyi yerdə.
C) Cihazın çıxışında.
D) Cihazın əqrəbinin döndüyü yerdə.
E) Cihazın işləməsinə müqavimət yarandığı yerdə.

290. Ölçmə ucluğu nəyə deyilir?

A) Nəzarət nöqtəsində, ölçülən kəmiyyətin birbaşa təsiri altında nəzarət obyekti ilə əlaqədə olan ölçü zəncirinin elementinə.
B) Nəzarət nöqtəsində, cihazın göstərişi ilə əlaqədə olan elementə.
C) Cihazın girişi ilə əlaqəsi olan elementə.
D) Cihazın çıxışı ilə əlaqəsi olan elementə.
E) Cihazın ekranda göstərişi ilə əlaqəsi olan elementə.

291. Məhsulun keyfiyyət göstəricisini xarakterizə edən kəmiyyət necə müəyyənləşdirilir?

A) Ölçmələrlə, hesablamalarla və ekspert qiymətləndirilməsi ilə.
B) Ekspert tədqiqatlarının nəticələrinə əsasən.
C) Cihazlarla ölçməklə.
D) Riyazi hesablamalarla.
E) Xüsusi düzəliş əmsallarından istifadə etməklə.

292. Məhsulların keyfiyyət göstəricisi ekspert təhlilinə əsasən nə vaxt qiymətləndirilir?

A) Elmi-texniki tərəqqinin nailiyətləri bu göstəricini təyin etməyə imkan verdikdə.
B) Bu göstəricini daha dəqiq təyin etməyə ehtiyac duyulduqda.
C) Başqa üsulla bu göstəricini təyin etmək mümkün olmadıqda.
D) Bu göstəricini daha asan yolla təyin etməyə ehtiyac duyulduqda.
E) Bu göstəricinin təcili təyin edilməsinə ehtiyac duyulduqda.

293. Məhsulun keyfiyyət göstəricisi hesablama üsulu ilə nəyə əsasən təyin edili?

A) Müxtəlif üsullarla təyin edilmiş parametrlərə əsasən.
B) Kəmiyyət göstəricisinə əsasən.
C) Riyazi düsturlara əsasən.
D) Xüsusi əmsallardan istifadə etməklə.
E) Statistik göstəricilərin təhlilinə əsasən.

294. Məhsulun keyfiyyət göstəricisi ölçmə üsulu ilə necə təyin edilir?

A) Hər hansı bir uyğun cihazla ölçməyə əsasən.
B) Müxtəlif üsullarla təyin edilmiş parametrlərə əsasən .
C) Kəmiyyət göstəricisinə əsasən.
D) Bir neçə paralel birləşdirilmiş cihazlarla ölçməyə əsasən.
E) Bir neçə ardıcıl birləşdirilmiş cihazlarla ölçməyə əsasən.

295. Ümumilikdə xüsusiyyətlərin yığımı məhsulun keyfiyyətini xarakterizə edə bilirmi?

A) Xeyir.
B) Nisbətən.
C) Bəli.
D) Dəqiq.
E) Müəyyən qədər.

296. Cismin fiziki xüsusiyyəti hansı kəmiyyətlə xarakterizə olunur?

A) Fiziki kəmiyyətlə.
B) Fizioloji kəmiyyətlə.
C) Metroloji kəmiyyətlə.
D) Ölçülən kəmiyyətlə.
E) Hesablanan kəmiyyətlə.

297. Cismin kimyəvi xüsusiyyəti nə ilə xarakterizə olunur?

A) Kimyəvi reaksiyada iştirak etməsi ilə.
B) Metroloji ölçmələrin nəticəsi ilə.
C) Bioloji kəmiyyətlərlə.
D) Katalizatorların istifadəsi ilə.
E) Kimya laboratoriyalarında aparılan tədqiqatlarla.

298. Cismin keyfiyyət göstəricisi müxtəlif üsullarla ölçüldükdə necə qiymətlər əldə edilir?

A) Müxtəlif.
B) Eyni.
C) Nisbi.
D) Dəqiq.
E) Qeyri dəqiq.

299. Maşınqayırma sahəsində maşın və mexanizmlərin keyfiyyət göstəricisi hansıdır?

A) Maşınqayırmanın texniki səviyyəsindən asılı olan istismar göstəricisi.
B) Maşın və mexanizmlərin etibarlılıq göstəricisi.
C) Maşın və mexanizmlərin hərəkət təhlükəsizliyi göstəricisi.
D) Maşın və mexanizmlərin ekoloji təhlükəsizlik göstəricisi.
E) Maşın və mexanizmlərin erqonomiklik göstəricisi.

300. Maşınqayırmanın müxtəlif sahələrinin keyfiyyət göstəricilərini təyin etmək üçün əsas nə tələb olunur?

A) Keyfiyyət göstəricilərinin dəqiq sistemi və onların müəyyən edilmə metodları.
B) Keyfiyyət göstəricilərinin dəqiq təyin edilməsi.
C) Keyfiyyət göstəricilərinin təyin edilməsi üçün ekspert tədqiqatları.
D) Keyfiyyət göstəricilərinin təyin edilməsi üçün riyazi hesablamalar.
E) Keyfiyyət göstəricilərinin təyin edilməsi üçün elektron cihazların tətbiqi.

301. Metrologiya və geodeziya elmləri arasındakı oxşarlıq nədədir?

A) Onların ölçmələrlə məşğul olmasındadır.
B) Cihazların daha yüksək dəqiqliyə malik olmasında və alınan nəticələrin həqiqətə uyğunluğundadır.
C) Alınan nəticələrin həqiqətə uyğunluğundadır.
D) Elektron cihazların tətbiqindədir.
E) Ölçmələrin dəfələrlə təkrarlanmasında və alnan nəticələrin həqiqətə uyğunluğundadır.

302. Metrologiya və geodeziya elmləri arasındakı fərq nədədir?

A) Metrologiya elmi fiziki kəmiyyətlərin ölçülməsi, geodeziya elmi isə torpaq ölçmələri ilə məşğul olmasındadır.
B) Cihazların daha yüksək dəqiqliyə malik olmasında və alınan nəticələrin həqiqətə uyğunluğundadır.
C) Alınan nəticələrin həqiqətə uyğunluğundadır.
D) Elektron cihazların tətbiqindədir.
E) Ölçmələrin dəfələrlə təkrarlanmasında və alnan nəticələrin həqiqətə uyğunluğundadır.

303. Standartlaşdırmada nəzarət zamanı hansı nümunələrdən istifadə edilmir?

A) Qurğulardan.
B) Kalibrlərdən, cihazlardan, qurğulardan və elektroəlaqə çevriciləri olan quruluşlardan.
C) Şablonlardan.
D) Cihazlardan, şablonlardan, etalonlardan və elektroəlaqə çevriciləri olan quruluşlardan.
E) Kalibrlərdən, şablonlardan, elektroəlaqə çevriciləri olan quruluşlardan.

304. Ölçmələrin dəqiqliyinin metroloji təminatının hüquqi-normativ sənədləri hansılar sayılmır?

A) Təliqələr və təlimatlar.
B) Dövlət standartları.
C) Təlimatlar.
D) Kodekslər.
E) Ölçmələrin nəticələri.

305. Fiziki kəmiyyətlərin ölçülməsindən hansı tələb irəli sürülür?

A) Ölçmələrin yüksək dəqiqliklə yerinə yetirmə tələbi.
B) Ölçmələrin nəticələrinin SQS və BVS vahidlər sisteminə uyğunluğu tələbi.
C) Ölçmələrin nəticələrinin SQS vahidlər sistemiə uyğunluğu tələbi.
D) Xüsusi ölçmələrin nəticlərinə uyğunluğu tələbi.
E) Xüsusi ölçmələrin və tədqiqatların nəticələrinə uyğunluğu tələbi.

306. Ölçimələrin nəticələri fiziki kəmiyyətlərin həqiqi qiymətlərilə necə müqayiəsə edilir?

A) Standartlaşdırmada nəzarət zamanı fiziki kəmiyyətin ölçülmüş qiymətinin həqiqi qiymətə uyğunluğu müəyyən edilir.
B) Məlum asılılıqlar əsasında.
C) Cihazlarla ölçməklə.
D) Cihazlarla ölçməklə və təqribi alınmış qiymətlərə əsasən.
E) Təmasda olan avadanlıqlarla.

307. Ölçü və çəki sahəsində XI Baş konfransın tövsiyyəsi nədən ibarət olmuşdur?

A) Beynəlxalq Vahidlər Sisitemi (ÖS) qəbul edilmişdir.
B) Xammalın keyfiyyətlə emal olunmasına, yüksək nəzarət yoxlamalarına cavab verməsinə, məhsulun keyfiyyətlə saxlanmasına.
C) Yüksək nəzarət yoxlamalarına cavab verməsinə, məhsulun keyfiyyətlə saxlanmasına.
D) Xammalın keyfiyyətlə daşınmasına.
E) Məhsulun keyfiyyətlə saxlanmasına.

308. Məhsulun keyfiyyətinin yüksəldilməsini təmin edən əsas vasitə hansıdır?

A) Standart.
B) Təliqələr və təlimatlar.
C) Təlimatlar.
D) Kodekslər.
E) Ölçmələrin nəticələri.
309. Mayelərin və qazların xüsusi çəkisi dedikdə nə başa düşülür?

1. 
   Mayelərin çəkisinin onların tutduqları həcmə olan nisbətidir.
   
2. 
   Mayelərin sıxlığının onların çəkisinə olan nisbətidir.
   
3. 
   Mayelərin qatılığının onların tutduqları həcmə olan nisbətidir.
   
4. 
   Mayelərin kütləsinin onların sıxlığına olan nisbətidir.
   
5. 
   Mayelərin qatılığının onların kütləsinə olan nisbətidir.
   

310) Ölçmə nədir?

A) Xüsusi texniki vasitələrin köməyilə təcrübi yolla fiziki kəmiyyətlərin qiymətlərinin təyin edilməsi.
B) Müəyyən zaman ərzində proseslərin və məmulatların keyfiyyətinə nəzarətedilməsi.
C) Proseslərin idarə edilməsi.
D) Proseslərin istiqamətləndirilməsi.
E) Məmulatların növlərinin dəqiqləşdirilməsi və məmulatların keyfiyyətinə nəzarət edilməsi.

311) Ölçmələr nə üçün tətbiq edilir?

A) İstehsal olunmuş hazır hissənin hansı ölçüyə malik olduğunu bilmək, emalın nəticəsini və ölçülərin cizgilərin təlabatlarına uyğunluğunu yoxlamaq üçün.
B) Proseslərə nəzarət və onları idarə etmək üçün.
C) Prosesləri istiqamətləndirmək üçün.
D) Proseslərin keyfiyyətini qiymətləndirmək üçün
E)Xammalın və məhsulun növlərini dəqiqləşdirmək üçün.

312. Ölçmə nəticəsində fiziki kəmiyyətlərin qiymətinin müəyyənləşdirmək üçün istifadə edilən

Q = q· U düsturunda q göstəricisi nəyi göstərir?
A) Fiziki kəmiyyətin qəbul edilmiş vahidlərlə ədədi qiymətini.
B) Fiziki kəmiyyətin vahidini.
C) Göstəricisinin orta qiymətini.
D) Göstəricisinin maksimum qiymətini.
E) Göstəricisinin minimum qiymətini.

313. Ölçmə nəticəsində fiziki kəmiyyətlərin qiymətinin müəyyənləşdirmək üçün istifadə edilən

Q = q· U düsturunda U göstəricisi nəyi göstərir?
A) Fiziki kəmiyyətin vahidini.
B) Fiziki kəmiyyətin qəbul edilmiş vahidlərlə ədədi qiymətini.
C) Göstəricisinin orta qiymətini.
D) Göstəricisinin maksimum qiymətini.
E) Göstəricisinin minimum qiymətini.
314) Ölçmə nəticəsində fiziki kəmiyyətlərin qiymətinin Q = q·U düsturu ilə müəyyənləşdirilməsində olçmə xətası % - dən artıq olmamalıdır?
A) ± 5.
B) ± 6.
C) ± 7.
D) ± 8.
E) ± 9.

315. Cihazın ölçmə xətası yolverilən hədlərdən kənar olarkən nə edilir?

A) Cihaz müvafiq təşkilatda yoxlanmalıdır.
B) Cihaz işlədilməməlidir.
C) Cihaz ehtiyatda saxlanılmalıdır.
D) Cihaz icarəyə verilməlidir.
E) Cihaz siyahıdan silinməlidir.

316. Ölçmə xətası hansı düsturla ifadə olunur?

A)  = X – Q.
B) Q = q·U.
C) Q = D·U.
D)  = H + Q.
E)  = T + G.

317. Artırılmış keyfiyyət göstəricilərinə malik məmulatlara aid standartların vaxtında işlənməsi göstəricisi kimi qabaqlama dövrünü hansı düsturla ifadə etmək olar?

A) T_q= t_i.b. - t_təs..
B) Q = q·U.
C) Q = D·U.
D)  = H + Q.
E)  = T + G.

318. Ölçmə xətasını müəyyənləşdirmək üçün istifadə edilən  = X – Q düsturunda X göstəricisi nəyi göstərir?

A) Ölçmənin nəticəsini.
B) Fiziki kəmiyyətin qəbul edilmiş vahidlərlə ədədi qiymətini.
C) Göstəricisinin orta qiymətini.
D) Göstəricisinin maksimum qiymətini.
E) Göstəricisinin minimum qiymətini.

319. Ölçmə xətasını müəyyənləşdirmək üçün istifadə edilən  = X – Q düsturunda Q göstəricisi nəyi göstərir?

A) Ölçülən obyektin əsl ölçüsüdür.
B) Fiziki kəmiyyətin qəbul edilmiş vahidlərlə ədədi qiymətini.
C) Göstəricisinin orta qiymətini.
D) Göstəricisinin maksimum qiymətini.
E) Göstəricisinin minimum qiymətini.

320. Artırılmış keyfiyyət göstəricilərinə malik məmulatlara aid standartların vaxtında işlənməsi göstəricisi kimi qabaqlama dövrünü müəyyən edən T_q= t_i.b. - t_təs. düsturunda t_i.b. göstəricisi nəyi göstərir?

A) Standartın təsdiq edilmə momentini.
B) İstehsalın başlanma dövrünü.
C) Göstəricisinin orta qiymətini.
D) Göstəricisinin maksimum qiymətini.
E) Göstəricisinin minimum qiymətini.

321. Artırılmış keyfiyyət göstəricilərinə malik məmulatlara aid standartların vaxtında işlənməsi göstəricisi kimi qabaqlama dövrünü müəyyən edən T_q= t_i.b. - t_təs. düsturunda t_təs. göstəricisi nəyi göstərir?

A) İstehsalın başlanma dövrünü.
B) Standartın təsdiq edilmə momentini.
C) Göstəricisinin orta qiymətini.
D) Göstəricisinin maksimum qiymətini.
E) Göstəricisinin minimum qiymətini.

322. Məhsulun standartlaşdırma və vahidləşdirmə səviyyəsini hansı düsturla ifadə etmək olar?

A) K_t = 100.
B) Q = q·U.
C) Q = D·U.
D)  = H + Q.
E) K_e.ə. = 100.

323. Layihələrarası vahidləşdirmə əmsalının köməyi vahidləşdirmə səviyyəsini hansı düsturla ifadə etmək olar?

A) K_e.ə. = 100.
B) K_t = 100.
C) Q = q·U.
D) Q = D·U.
E)  = H + Q.

324. Məhsulun standartlaşdırma və vahidləşdirmə səviyyəsini müəyyən edən

K_t = .100 düsturunda n göstəricisi nəyi göstərir?
A) Məmulatda olan hissələrin ölçülərinin ümumi sayını.
B) İstehsalın başlanma dövrünü.
C) Standartın təsdiq edilmə momentini.
D) Göstəricisinin orta qiymətini.
E) Göstəricisinin maksimum qiymətini.

325. Məhsulun standartlaşdırma və vahidləşdirmə səviyyəsini müəyyən edən

K_t = 100 düsturunda n₀ göstəricisi nəyi göstərir?
A) Məmulat üçün ilk dəfə tətbiq edilmiş orijinal hissələrin sayını.
B) Məmulatda olan hissələrin ölçülərinin ümumi sayını.
C) Standartın təsdiq edilmə momentini.
D) Göstəricisinin orta qiymətini.
E) Göstəricisinin maksimum qiymətini.

326. Layihələrarası vahidləşdirmə əmsalının köməyi vahidləşdirmə səviyyəsini müəyyən edən

K_e.ə. = 100 düsturunda H göstəricisi nəyi göstərir?
A) Baxılan məmulatların sayını.
B) Məmulat üçün ilk dəfə tətbiq edilmiş orijinal hissələrin sayını.
C) Məmulatda olan hissələrin ölçülərinin ümumi sayını.
D) Standartın təsdiq edilmə momentini.
E) Göstəricisinin maksimum qiymətini.

327. Layihələrarası vahidləşdirmə əmsalının köməyi vahidləşdirmə səviyyəsini müəyyən edən

K_e.ə. = 100 düsturunda n_i göstəricisi nəyi göstərir?
A) i sayda məmulatlardakı hissələrin ölçülərinin sayını.
B) i sayda məmulatlar üçün ilk dəfə tətbiq edilmiş orijinal hissələrin sayını.
C) i sayda məmulatlarda olan hissələrin ölçülərinin ümumi sayını.
D) i sayda göstəricilərin orta qiymətini.
E) i sayda göstəricilərin maksimum qiymətini.

328. Layihələrarası vahidləşdirmə əmsalının köməyi vahidləşdirmə səviyyəsini müəyyən edən

K_e.ə. = 100 düsturunda m göstəricisi nəyi göstərir?
A) Baxılan məmulatların tərkib hissələrinin adlarının ümumi sayını.
B) Baxılan məmulatların sayını.
C) Məmulat üçün ilk dəfə tətbiq edilmiş orijinal hissələrin sayını.
D) Məmulatda olan hissələrin ölçülərinin ümumi sayını.
E) Göstəricisinin maksimum qiymətini.

329. Layihələrarası vahidləşdirmə əmsalının köməyi vahidləşdirmə səviyyəsini müəyyən edən

K_e.ə. = 100 düsturunda Q göstəricisi nəyi göstərir?
A) Məmulatların tərkib hissələrinin ölçülərinin sayını.
B) Baxılan məmulatların tərkib hissələrinin adlarının ümumi sayını.
C) Baxılan məmulatların sayını.
D) Məmulat üçün ilk dəfə tətbiq edilmiş orijinal hissələrin sayını.
E) Məmulatda olan hissələrin ölçülərinin ümumi sayını.

330. Layihələrarası vahidləşdirmə əmsalının köməyi vahidləşdirmə səviyyəsini müəyyən edən

K_e.ə. = 100 düsturunda n_max göstəricisi nəyi göstərir?
A) Bir məmulatdakı tərkib hissələrinin ölçülərinin maksimum sayını
B) Məmulatların tərkib hissələrinin ölçülərinin sayını.
C) Baxılan məmulatların tərkib hissələrinin adlarının ümumi sayını.
D) Baxılan məmulatların sayını.
E) Məmulat üçün ilk dəfə tətbiq edilmiş orijinal hissələrin sayını.

331. Məhsulun istismar göstəricilərinin hədd xətasını hansı düsturla ifadə etmək olar?

A) y = F(x₁, x₂, ..., x_n).
B) Q = q·U.
C) Q = D·U.
D)  = H + Q.
E)  = T + G.

332. Məhsulun istismar göstəricilərinin hədd xətasını müəyyən edən y=F(x₁,x₂,..., x_n) düsturunda x₁, x₂,..., x_n göstəriciləri nəyi göstərir?

A) Funksional parametrləri.
B) Məmulatların tərkib hissələrinin ölçülərinin sayını.
C) Baxılan məmulatların tərkib hissələrinin adlarının ümumi sayını.
D) Baxılan məmulatların sayını.
E) Məmulat üçün ilk dəfə tətbiq edilmiş orijinal hissələrin sayını.

333. Məhsulun istismar göstəricilərinin xətasının təqribi qiymətini hansı düsturla ifadə etmək olar?

A) Δy = Δx_i.
B) y = F(x₁, x₂, ..., x_n).
C) Q = q·U.
D) Q = D·U.
E)  = H + Q.

334. Məhsulun istismar göstəricilərinin xətasının təqribi qiymətini müəyyən edən

Δy = Δx_i düsturunda göstəricisi nəyi göstərir?
A) F funksiyasının x_i-yə görə xüsusi törəməsini, yaxud təsir əmsalını.
B) Məhsulun tərkib hissələrinin ölçülərinin sayını.
C) Baxılan məhsulun tərkib hissələrinin adlarının ümumi sayını.
D) Baxılan məhsulların sayını.
E) Məhsul üçün ilk dəfə tətbiq edilmiş orijinal hissələrin sayını.

335. Məhsulun istismar göstəricilərinin xətasının təqribi qiymətini müəyyən edən

Δy = Δx_i düsturunda Δx_i göstəricisi nəyi göstərir?
A) Xüsusi xətaları.
B) F funksiyasının x_i-yə görə xüsusi törəməsini, yaxud təsir əmsalını.
C) Məhsulun tərkib hissələrinin ölçülərinin sayını.
D) Baxılan məhsulun tərkib hissələrinin adlarının ümumi sayını.
E) Baxılan məhsulların sayını.

336. Fərdi dozaölçən cihazdan nə üçün istifadə edilir?

A) İnsanların radioaktiv şüalanmasına nəzarət etmək üçün.
B) Proseslərə nəzarət və onları idarə etmək üçün.
C) Prosesləri istiqamətləndirmək üçün.
D) Proseslərin keyfiyyətini qiymətləndirmək üçün
E) Proseslərin növlərini dəqiqləşdirmək üçün.

337. Fərdi dozaölçən cihaz hansı avadanlıqlarla birlikdə komplektləşdirilir?

A) Ölçmə pultu, cərəyan kabeli, ehtiyat alətlər və avadanlıqlar, texniki sənədlər və dektorlar qrupu ilə birlikdə.
B) Ölçmə pultu ilə birlikdə.
C) Ölçmə pultu və cərəyan kabeli ilə birlikdə.
D) Ehtiyat alətlər və avadanlıqlar ilə birlikdə.
E) Dektorlar qrupu ilə birlikdə.

338. İnsanların şüa xəstəliyindən zədələnmə dərəcəsini müəyyən etmək üçün hansı cihazlardan istifadə edilir?

A) Kimyəvi dozimetrlərdən.
B) Fiziki dozimetrlərdən.
C) Bioloji dozimetrlərdən.
D) Həqiqi dozimetrlərdən.
E) Adi dozimetrlərdən.

339. Kimyəvi dozimetrlərin üstünlüyü nədədir ?

A) Həm bir dəfə alınan şüalanma dozalarını, həm də 30 sutka ərzində toplanan şüalanma dozalarını qeyd etməyə imkan verir.
B) Həm bir dəfə alınan şüalanma dozalarını, həm də 10 sutka ərzində toplanan şüalanma dozalarını qeyd etməyə imkan verir.
C) Həm bir dəfə alınan şüalanma dozalarını, həm də 20 sutka ərzində toplanan şüalanma dozalarını qeyd etməyə imkan verir.
D) Həm bir dəfə alınan şüalanma dozalarını, həm də 40 sutka ərzində toplanan şüalanma dozalarını qeyd etməyə imkan verir.
E) Həm bir dəfə alınan şüalanma dozalarını, həm də 60 sutka ərzində toplanan şüalanma dozalarını qeyd etməyə imkan verir.

340. Dozimetrlərin işçi temperatur rejimi neçə ⁰ S-yə qədərdir?

A) +50.
B) +10.
C) +20.
D) +30.
E) +40.

341. Dozimetrlərin hər birinin kütləsi nə qədərdir?

A) 40 qr.
B) 50 qr.
C) 60 qr.
D) 70 qr.
E) 80 qr.

342. Dozimetrlərin göstəricilərinin qeydiyyat müddəti şüalanmadan sonra ən azı neçə saatdır?

A) 1.
B) 2.
C) 3.
D) 4.
E) 5.

343. Kimyəvi dozimetrlər vasitəsilə şüalanma dozalarını hansı səviyyədə ölçmək mümkündür?

A) Təxmini və dəqiq.
B) Təxmini.
C) Dəqiq.
D) Qeyri dəqiq.
E) Təxmini.

344. Kimyəvi dozimetrlər vasitəsilə şüalanma dozalarını təxmini səviyyədə necə ölçmək mümkündür?

A) Rəngli maye şəkilində indikatorlardan istifadə etməklə.
B) Rəngli kağız indikatorlardan istifadə etməklə.
C) Yod məhlulundan istifadə etməklə.
D) Natri məhlulundan istifadə etməklə.
E) Kalsi məhlulundan istifadə etməklə.

345. Kimyəvi dozimetrlər vasitəsilə şüalanma dozalarını dəqiq səviyyədə nə ilə ölçmək mümkündür?

A) Səhra kalorimetri vasitəsilə.
B) Adi kalorimetr vasitəsilə.
C) Sadə kalorimetr vasitəsilə.
D) Dağlıq kalorimetri vasitəsilə.
E) Mürəkkəb kalorimetr vasitəsilə.

346. Dozimetrik ölçmələr üçün laboratoriyada iş hansı mərhələlərdə aprılmalıdır?

A) Nümunənin götürülməsi və onun laboratoriyaya çatdırılması; götürülmüş nümunədən preparatlar hazırlanması; preparatların aktivliyinin ölçülməsi; tədqiq edilən nümunələrin təsirinin müəyyənləşdirilməsi.
B) Nümunənin götürülməsi və onun təsirinin müəyyənləşdirilməsi.
C) Nümunənin götürülməsi və onun laboratoriyaya çatdırılması; götürülmüş nümunədən preparatlar hazırlanması.
D) Nümunənin götürülməsi, götürülmüş nümunədən preparatlar hazırlanması və nümunələrin təsirinin müəyyənləşdirilməsi.
E) Nümunənin götürülməsi, götürülmüş nümunədən preparatlar hazırlanması və preparatların aktivliyinin ölçülməsi.

347. Dozimetrik ölçmələr üçün nümunələr götürüldükdə nəyi unutmaq olmaz?

A) Onları nömrələmək.
B) Onları saymaq.
C) Onları qablaşdırmaq.
D) Onları əl ilə daşımaq.
E) Onları nəqliyyat ilə daşımaq.
348. Dozimetrik ölçmələr üçün nümunələrn nömrələnməsi zamanı nələr qeyd edilməlidir?
A) Nümunənin götürüldüyü yer, nümunənin götürülmə tarixi, saatı, dəqiqəsi və nümunəni götürən şəxsin soyadı.
B) Nümunənin götürüldüyü yer və nümunənin götürülmə tarixi.
C) Nümunənin götürən şəxsin soyadı.
D) Nümunənin götürülmə tarixi, saatı, dəqiqəsi və nümunəni götürən şəxsin soyadı.
E) Nümunənin götürülmə tarixi və nümunəni götürən şəxsin soyadı.

349. Ölçmələrdə dəqiqlik ehtiyyatı əmsalı hansı düsturla müəyyənləşdirilir?

A) R_d  .
B) K_e.ə. = 100.
C) K_t = 100.
D) Q = q·U.
E) Q = D·U.

350. Ölçmələrdə dəqiqlik ehtiyyatı əmsalını müəyyən edən R_d  düsturunda _ö.n.x. göstəricisi nəyi göstərir?

A) Ölçmənin normativ xətasını.
B) Ölçmənin həqiqi xətasını.
C) Ölçmənin təsadüfi xətasını.
D) Ölçmənin nisbi xətasını.
E) Ölçmənin adi xətasını.

351. Ölçmələrdə dəqiqlik ehtiyyatı əmsalını müəyyən edən R_d  düsturunda göstəricisi necə təyin edilir?

A) = = .
B) = 100.
C) = 100.
D) = q·U.
E) = D·U.

352. = = düsturunda  göstəricisi nəyi göstərir?

A) Məhsulun hazırlanmasının qeyri-dəqiqliyinin müşahidəsini.
B) Məhsulun hazırlanmasının dəqiqliyinin müşahidəsini.

C) Məhsulun hazırlanmasının etalona uyğunluğunu.

D) Məhsulun hazırlanmasının standarta uyğunluğunu.
E) Məhsulun hazırlanmasının müşahidəsini.

353. = = düsturunda göstəricisi nəyi göstərir?

A) Məhsulun hazırlanma xətasının səpələnmə sahəsi üzrə normativə görə enini.
B) Məhsulun hazırlanma xətasının səpələnmə sahəsi üzrə normativə görə uzunluğunu.
C) Məhsulun hazırlanma xətasının səpələnmə sahəsini.
D) Məhsulun hazırlanmasının standarta uyğunluğunu.
E) Məhsulun hazırlanmasının müşahidəsini.

354. Xətti ölçülər üçün dəqiqləşdirmə əmsalı (R_d ) hədlərində olmalıdır?

A) 1,5-10.
B) 1,5-15.
C) 1,2-12.
D) 1,5-12.
E) 1,0-10.

355. Xətti ölçülər üçün dəqiqləşdirmə əmsalının (R_d ) yuxarı sərhəddindən nə zaman istifadə edilir?

A) Eksperimental tədqiqatlar zamanı.
B) Məhsulun keyfiyyətinə az təsir göstərən ölçülərə nəzarət zamanı.
C) Məhsulun keyfiyyətinə çox təsir göstərən ölçülərə nəzarət zamanı.
D) Məhsulun keyfiyyətinə cüzi təsir göstərən ölçülərə nəzarət zamanı.
E) Çöl tədqiqat işləri zamanı.

356. Xarici xətti ölçüləri əlaqəli ölçmə vasitələrindən istifadə etməklə ölçərkən 80-120 mm diapazonunun həddi xətaları ştangenpərgarlar üçün hansı qiymətlərə malik olur?

A) 100-200 mkm.
B) 10-12 mkm.
C) 10-15 mkm.
D) 5-15 mkm.
E) 2-4 mkm.

357. Xarici xətti ölçüləri əlaqəli ölçmə vasitələrindən istifadə etməklə ölçərkən 80-120 mm diapazonunun həddi xətaları saat tipli indikatorlar üçün hansı qiymətlərə malik olur?

A) 10-12 mkm.
B) 3-9 mkm.
C) 10-15 mkm.
D) 5-15 mkm.
E) 2-4 mkm.

358. Xarici xətti ölçüləri əlaqəli ölçmə vasitələrindən istifadə etməklə ölçərkən 80-120 mm diapazonunun həddi xətaları hamar mikrometrlər üçün hansı qiymətlərə malik olur?

A) 10-15 mkm.
B) 12-15 mkm.
C) 8-14 mkm.
D) 5-15 mkm.
E) 2-4 mkm.

359. Xarici xətti ölçüləri əlaqəli ölçmə vasitələrindən istifadə etməklə ölçərkən 80-120 mm diapazonunun həddi xətaları lingli mikrometrlərdə hansı qiymətlərə malik olur?

A) 5-15 mkm.
B) 10-15 mkm.
C) 12-15 mkm.
D) 8-14 mkm.
E) 2-4 mkm.

360. Xarici xətti ölçüləri əlaqəli ölçmə vasitələrindən istifadə etməklə ölçərkən 80-120 mm diapazonunun həddi xətaları dar hədli indikatorlar üçün hansı qiymətlərə malik olur?

A) 2-4 mkm.
B) 5-15 mkm.
C) 10-15 mkm.
D 12-15 mkm.
E) 8-14 mkm.

361. Xarici xətti ölçüləri əlaqəli ölçmə vasitələrindən istifadə etməklə ölçərkən 80-120 mm diapazonunun həddi xətaları optimetrlər üçün hansı qiymətlərə malik olur?

A) 0,5-1,0 mkm.
B) 5-15 mkm.
C) 10-15 mkm.
D 12-15 mkm.
E) 8-14 mkm.

362. Xarici xətti ölçüləri əlaqəli ölçmə vasitələrindən istifadə etməklə ölçərkən 80-120 mm diapazonunun həddi xətaları uzunluqölçənlər üçün hansı qiymətlərə malik olur?

A) 0,1-1,0 mkm.
B) 5-15 mkm.
C) 10-15 mkm.
D 12-15 mkm.
E) 8-14 mkm.

363. Xarici xətti ölçüləri əlaqəli ölçmə vasitələrindən istifadə etməklə ölçərkən 80-120 mm diapazonunun həddi xətaları interferometrlər üçün hansı qiymətlərə malik olur?

A) 0,05-0,2 mkm.
B) 5-15 mkm.
C) 10-15 mkm.
D 12-15 mkm.
E) 8-14 mkm.

364. Xarici xətti ölçüləri əlaqəli ölçmə vasitələrindən istifadə etməklə ölçərkən 80-120 mm diapazonunun həddi xətaları lazer interferometrləri üçün hansı qiymətlərə malik olur?

A) 10^-7 mkm.
B) 5-15 mkm.
C) 10-15 mkm.
D 12-15 mkm.
E) 8-14 mkm.

365. Hansı ölçmə xətaları təsadüfi və sistematik xətalarını özündə birləşdirir?

A) Ən böyük qiymətə malik standartlaşdırılmış ölçmə xətaları.
B) Ən kiçik qiymətə malik standartlaşdırılmış ölçmə xətaları.
C) Orta qiymətə malik standartlaşdırılmış ölçmə xətaları.
D) Minimal qiymətə malik standartlaşdırılmış ölçmə xətaları.
E) Maksimal qiymətə malik standartlaşdırılmış ölçmə xətaları.

366. Təsadüfi xətalar buraxıla bilən xətaların hansı hissəsindən artıq olmamalıdır?

A) 0,6.
B) 0,7.
C) 0,8.
D) 0,9.
E) 0,1.

367. Təsadüfi xətaların qiyməti ölçmə xətasının hansı qiymətinə bərabər götürülür?

A) Ölçmə xətasının kvadratik meyillənməsinin ikiqat qiymətinə.
B) Ölçmə xətasının kvadratik meyillənməsinin üçqat qiymətinə.
C) Ölçmə xətasının kvadratik meyillənməsinin dördqat qiymətinə.
D) Ölçmə xətasının kvadratik meyillənməsinin beşqat qiymətinə.
E) Ölçmə xətasının kvadratik meyillənməsinin birqat qiymətinə.

368. Buraxıla bilən ölçmə xətası mümkün olan hansı xətadır?

A) Ən böyük.
B) Ən kiçik.
C) Orta.
D) Maksimal.
E) Minimal.

369. Buraxıla bilən ölçmə xətası icazə verilən xəta həddinin hansı hissəsinə bərabər olur?

A) 0,1.
B) 0,2.
C) 0,3.
D) 0,4.
E) 0,5.

370. Ölçmənin məqsədindən asılı olaraq ölçmənin dəqiqliyi təmin etmək üçün hansı şərtlər tələb olunur?

A) Ölçülən kəmiyyətin həqiqi ölçüsünün verilmiş vahidlə müəyyən olunması və ölçülən kəmiyyətin nominal ölçüyə uyğunluğu.
B) Ölçülən kəmiyyətin həqiqi ölçüsünün verilmiş vahidlə müəyyən olunması və ölçülən kəmiyyətin nominal ölçüyə uyğunsuzluğu.
C) Ölçülən kəmiyyətin həqiqi ölçüsünün verilmiş vahidlə müəyyən olunmaması və ölçülən kəmiyyətin nominal ölçüyə uyğunluğu.
D) Ölçülən kəmiyyətin həqiqi ölçüsünün verilmiş vahidlə müəyyən olunmaması və ölçülən kəmiyyətin nominal ölçüyə uyğunsuzluğu.
E) Ölçülən kəmiyyətin bütün ölçülərinin verilmiş vahidlə müəyyən olunması və ölçülən kəmiyyətin maksimal ölçüyə uyğunluğu.

371. Ölçü vasitəsinin xətasının həddi, məhsulu ölçmək üçün buraxıla bilən həddən necə olmalıdır?

A) Kiçik və ya ona bərabər.
B) Kiçik və ya ondan böyük.
C) Çox kiçik.
D) Böyük.
E) Normada.

372. Xətti bucaq ölçmələri zamanı ölçmə xətalarının həddinin buraxıla bilən qiyməti hansı % diapazonunda dəyişir?

A) 20  35.
B) 30  35.
C) 15  35.
D) 20  30.
E) 25  45.

373. Məhsulun zay olmadığını ilk dəfə üzə çıxararkən, buraxılan xəta neçə %- dən yuxarı olmalarıdır?

A) 30.
B) 35.
C) 40.
D) 45.
E) 50.

374. Radioaktiv şüalanmanın təsiri zamanı bioloji obyektlərdə (canlı orqanizmlərdə) baş verən şüa zədələnmələrinin dərəcəsi, dərinliyi və forması – ilk növbədə nədən asılı olur?

A) Bu obyektdə udulan şüalanma enerjisinin kəmiyyətindən.
B) Bu obyektdə udulan şüalanma enerjisinin gücündən.
C) Bu obyektdə udulan şüalanma enerjisinin dərəcəsindən.
D) Bu obyektdə udulan şüalanma enerjisinin keyfiyyətindən.
E) Bu obyektdə mövcud olan şüalanmadan.

375. Şüalanma enerjisinin kəmiyyətini xarakterizə etmək üçün hansı anlayışdan istifadə olunur?

A) Udulan doza anlayışından.
B) Udulan şüalanma enerjisinin gücü anlayışından .
C) Udulan şüalanma enerjisinin dərəcəsi anlayışından.
D) Udulan şüalanma enerjisinin keyfiyyəti anlayışından.
E) Obyektdə mövcud olan şüalanma anlayışından.

376. Udulan radioaktiv doza anlayışı nədir?

A) Şüalanan maddənin kütlə vahidində udulan enerjinin miqdarıdır.
B) Udulan şüalanma enerjisinin gücüdür.
C) Udulan şüalanma enerjisinin dərəcəsidir.
D) Udulan şüalanma enerjisinin keyfiyyətidir.
E) Obyektdə mövcud olan şüalanmadır.

377. Udulan radioaktiv dozanın vahidi olaraq nə qəbul edilmışdir?

A) Hər kiloqrama düşən coul (c/kq).
B) Hər m² düşən coul (c/m²).
C) Hər hektara düşən coul (c/ha).
D) Hər sm² düşən coul (c/sm²).
E) Hər qrama düşən coul (c/q).

378. Radiobiologiyada və radiogigiyenada udulan dozanın sistemdənkənar ölçü vahidi olaraq daha geniş hansı vahid işlədilir?

A) rad.
B) rentgen.
C) coul.
D) qrey.
E) ekspo.

379) Udulan radioaktiv dozanın Sİ sistemində yeni vahidi nə qəbul edilmışdir?

A) qrey (Qr).
B) rad (Ra).
C) rentgen (Re).
D) coul (C).
E) ekspo (Ek).

380) Udulan dozanın Sİ sistemində yeni vahidi 1 qrey (Qr) neçə radian qəbul edilir?

A) 1Qr = 1C = 100 rad.
B) 1Qr = 2C = 150 rad.
C) 1Qr = 2C = 200 rad.
D) 1Qr = 0,5C = 250 rad.
E) 1Qr = 1,5C = 155 rad.

381. Havada törətdiyi ionlaşmanın effektivliyinə görə dozanı xarakterizə etmək üçün nədən istifadə edilir?

A) Rentgendən.
B) Qreydən.
C) Radiandan.
D) Couldan.
E) Ekspozisiyadan.

382. γ şüalanmaların kəmiyyət xarakteristikaları kimi nədən istifadə edilir?

A) Dozadan.
B) Qreydən.
C) Radiandan.
D) Couldan.
E) Ekspozisiyadan.

383. γ şüalanmaların ekspozisiya dozasının sistemdənkənar ölçü vahidi kimi nə qəbul edilmışdir?

A) Rentgen.
B) Qrey.
C) Radian.
D) Coul.
E) Ekspozisiya.

384. Dozimetrik cihazlar nəyə görə sinifləşirlər?

A) Təyinatına, vericisinin tipinə, ölçülən şüalanmanın növünə və cihazın sxeminin çevirdiyi elektrik siqnallarının xarakterinə görə.
B) Təyinatına və cihazın sxeminin çevirdiyi elektrik siqnallarının xarakterinə görə.
C) Təyinatına və vericisinin tipinə görə.
D) Təyinatına, vericisinin tipinə və ölçülən şüalanmanın növünə görə.
E) Vericisinin tipinə, ölçülən şüalanmanın növünə və cihazın sxeminin çevirdiyi elektrik siqnallarının xarakterinə görə.

385) Dozimetrik cihazlardan nə üçün istifadə edilir?

A) İonlaşdırıcı şüalanmaları aşkar etmək və bu şüalanmaların yaratdığı təhlükənin dərəcəsini qiymətləndirmək üçün.
B) Şüalanmaların yaratdığı təhlükənin gücünü qiymətləndirmək üçün.
C) Şüalanmaların yaratdığı təhlükənin dərəcəsini qiymətləndirmək üçün.
D) İonlaşdırıcı şüalanmaları aşkar etmək üçün.
E) İonlaşdırıcı şüalanmaların səviyyəsini və gücünü qiymətləndirmək üçün.

386. Təyinatına görə dozimetrik cihazların hansı qrupları mövcuddur?

A) İndikatorlar, rentgenmetrlər, radiometrlər və dozimetrlər.
B) İndikatorlar və dozimetrlər.
C) İndikatorlar və rentgenmetrlər.
D) İndikatorlarvə radiometrlər.
E) Rentgenmetrlər, radiometrlər və dozimetrlər.

387. İndikatorlardan nə üçün istifadə edilir?

A) Radiasiya kəşfiyyatı üçün ən sadə cihaz olub, şüalanmaları aşkar etmək, β və γ – şüalanma dozalarının gücünü təxmini qiymətləndirmək, doza gücünün artdığını və ya azaldığını təyin etmək üçün.
B) β və γ – şüalanma dozalarının gücünü təxmini qiymətləndirmək, doza gücünün artdığını və ya azaldığını təyin etmək üçün.
C) Doza gücünün artdığını və ya azaldığını təyin etmək üçün.
D) Şüalanmaları aşkar etmək üçün.
E) β və γ – şüalanma dozalarının gücünü təxmini qiymətləndirmək üçün.

388. Rentgenmetrlər nə üçün istifadə edilir?

A) Rentgen şüalarının və ya γ – şüalanma dozalarının gücünü ölçmək üçün.
B) β və γ – şüalanma dozalarının gücünü təxmini qiymətləndirmək, doza gücünün artdığını və ya azaldığını təyin etmək üçün.
C) Doza gücünün artdığını və ya azaldığını təyin etmək üçün.
D) Şüalanmaları aşkar etmək üçün.
E) β və γ – şüalanma dozalarının gücünü təxmini qiymətləndirmək üçün.

389. Radiometrlər nə üçün istifadə edilir?

A) Az səviyyəli γ – şüalanmasını, müxtəlif səthlərin, avadanlığın, paltarların, havanın α və β hissəciklərilə radioaktiv zəhərlənməsini aşkar etmək və bu zəhərlənmənin dərəcəsini təyin etmək üçündür.
B) β və γ – şüalanma dozalarının gücünü təxmini qiymətləndirmək, doza gücünün artdığını və ya azaldığını təyin etmək üçün.
C) Doza gücünün artdığını və ya azaldığını təyin etmək üçün.
D) Şüalanmaları aşkar etmək üçün.
E) β və γ – şüalanma dozalarının gücünü təxmini qiymətləndirmək üçün.

390. Dozimetrlər nə üçün istifadə edilir?

A) Bütün müddət ərzində zəhərlənmiş ərazidə fəaliyyət göstərən əhalinin aldığı şüalanma dozasını (əsasən γ – şüalanma dozasını) təyin etmək üçün.
B) β və γ – şüalanma dozalarının gücünü təxmini qiymətləndirmək, doza gücünün artdığını və ya azaldığını təyin etmək üçün.
C) Doza gücünün artdığını və ya azaldığını təyin etmək üçün.
D) Şüalanmaları aşkar etmək üçün.
E) β və γ – şüalanma dozalarının gücünü təxmini qiymətləndirmək üçün.

391. Ölçmə vasitəsinin göstəricilərinin hesabatı hansı tənlik əsasında aparılır?

A) .
B) .
C) .
D) .
E) .

392. Ölçmə vasitəsinin göstəricilərinin hesablanması üçün istifadə edilən tənlikdə M göstəricisi nəyi göstərir?

A) Hesablama qurğusunun sıfıra qoyulduğu ülgünün ölçüsünü.
B) Hesablama qurğusunun şkalasına görə hesablanan bütöv bölgülərin sayını.
C) Şkalanın bölğüsünün qiymətini.
D) Şkalanın nömrəsini.
E) Gözəyarı qiymətləndirilən ən kiçik bölgü qiymətində şkala bölgüsünün payını.
393. Ölçmə vasitəsinin göstəricilərinin hesablanması üçün istifadə edilən tənlikdə n göstəricisi nəyi göstərir?
A) Hesablama qurğusunun şkalasına görə hesablanan bütöv bölgülərin sayını.
B) Hesablama qurğusunun sıfıra qoyulduğu ülgünün ölçüsünü.
C) Şkalanın bölğüsünün qiymətini.
D) Şkalanın nömrəsini.
E) Gözəyarı qiymətləndirilən ən kiçik bölgü qiymətində şkala bölgüsünün payını.
394. Ölçmə vasitəsinin göstəricilərinin hesablanması üçün istifadə edilən tənlikdə i göstəricisi nəyi göstərir?
A) Şkalanın bölğüsünün qiymətini.
B) Hesablama qurğusunun şkalasına görə hesablanan bütöv bölgülərin sayını.
C) Hesablama qurğusunun sıfıra qoyulduğu ülgünün ölçüsünü.
D) Şkalanın nömrəsini.
E) Gözəyarı qiymətləndirilən ən kiçik bölgü qiymətində şkala bölgüsünün payını.
395. Ölçmə vasitəsinin göstəricilərinin hesablanması üçün istifadə edilən tənlikdə R göstəricisi nəyi göstərir?
A) Şkalanın nömrəsini.
B) Hesablama qurğusunun şkalasına görə hesablanan bütöv bölgülərin sayını.
C) Hesablama qurğusunun sıfıra qoyulduğu ülgünün ölçüsünü.
D) Şkalanın bölğüsünün qiymətini.
E) Gözəyarı qiymətləndirilən ən kiçik bölgü qiymətində şkala bölgüsünün payını.

396. Ölçmə vasitəsinin göstəricilərinin hesablanması üçün istifadə edilən tənlikdə m göstəricisi nəyi göstərir?

A) Gözəyarı qiymətləndirilən ən kiçik bölgü qiymətində şkala bölgüsünün payını.
B) Hesablama qurğusunun şkalasına görə hesablanan bütöv bölgülərin sayını.
C) Hesablama qurğusunun sıfıra qoyulduğu ülgünün ölçüsünü.
D) Şkalanın bölğüsünün qiymətini.
E) Şkalanın nömrəsini.

397. Temperaturun dəyişməsi nəticəsində ölçünün sapmasının qiyməti (Δl) hansı ifadə ilə təyin edilir?

A) Δl = l (α₁ Δt₁ - α₂ Δt₂).
B) Δl = l ( Δt₁ - α₂ Δt₂).
C) Δl = l (α₁ Δt₁ - Δt₂).
D) Δl = l (α₁ - α₂ Δt₂).
E) Δl = l (α₁ Δt₁ - α₂).

398. Temperaturun dəyişməsi nəticəsində ölçünün sapmasının qiymətini (Δl) müəyyən etmək üçün istifadə edilən düsturda l göstəricisi nəyi göstərir?

A) Ölçülən hissənin uzunluğunu.
B) Hesablama qurğusunun sıfıra qoyulduğu ülgünün ölçüsünü.
C) Şkalanın bölğüsünün qiymətini.
D) Şkalanın nömrəsini.
E) Gözəyarı qiymətləndirilən ən kiçik bölgü qiymətində şkala bölgüsünün payını.

399. Normal temperatur şəraitini yaratmaq üçün lazım olan vaxt (τ) hansı ifadə ilə müəyyənləşdirilir?

A) τ = k γ ν l₀ / F(ΔT / Δt).
B) τ = γ ν l₀ / F(ΔT / Δt).
C) τ = k l₀ / F(ΔT / Δt).
D) τ = k γ ν / F(ΔT / Δt).
E) τ = k ν l₀ / (ΔT / Δt).

400. Normal temperatur şəraitini yaratmaq üçün lazım olan vaxtın (τ) qiymətini müəyyən etmək üçün istifadə edilən düsturda k göstəricisi nəyi göstərir?

A) Soyutma şəraitini nəzarə alan əmsalı.
B) Soyudulan hissənin materialının sixlığını.
C) Soyudulan hissənin həcmini.
D) Soyudulan səthin sahəsini.
E) Ölçülən hissənin uzunluğunu.
A variantları doğrudur


Testlər “FH və HFT” kafedrasının professoru H.M.Əhmədov tərəfindən hazrlanmışdır