Günəş Ay Şakil 9.3. Günaş tutulmasının başlanğıcı və sonu
aydındır ki, tutulma Günəş diskinin qərb kənarından başlayır şərq kənarında isə bitir. Tutulmanın başlanması ilə bitməsi təxminən iki saatdan çox çəkir.
Günəşin tutulma mənzərəsi şəkil 9.3-də göstərilmişdir. Şəkildən göründüyü kimi I vəziyyətdə Ay diski Günəş diskinin
ı n Ш
Şəkil 9.4. Tam, qismən və halqavari Günəş tutulması
qərb kənarına toxunur (birinci toxunma). Bu Günəş tutulma-sının başlanğıcıdır. II vəziyyətdə Ay diski Günəş diskinin ək-sər hissəsini örtübdür. III vəziyyətdə Ay diski Günəş diskini tamamilə ortüb, yəni tam Günəş tutulması baş verib. IV və-ziyyətdə Günəş diski qərb tərəfdən açılmağa başlayıb və V və-ziyyətdə tutulma Günəş diskinin şərq kənarında başa çatıb. Şəkil 9.4-də Günəşin tam (I), qismən (II) və halqavari (III) tu-tulması göstərilmişdir.
Nəhayət qeyd edək ki, Günəş tutulmalarının, xüsusilə də tam Günəş tutulmasının çox böyük elmi əhəmiyyəti vardır. Adi halda Günəş atmosferinin yuxarı qatları - xromosfer və tacı müşahidə etmək mümkün deyil. Ona görə ki, Günəş fo-tosferinin parlaqlığı xromosfer və tacın parlaqlığından çox-çox böyükdür və fotosferin parlaq fonunda onlar görünmür. Tam Günəş tutulması zamanı Ayın diski Günəş diskinin (fotosferin) qarşısını kəsdiyindən xromosfer və tacı müşahidə et-mək imkanı yaranır.
Dostları ilə paylaş: |