§11.6. Trayektoriyanm başlanğıc sürətdən asılılığı
uo=0 +
üd0<üp
Şəhil 11.5. thi cisim məsdləsində orbitin buşlunğıc sürətdən usılılığı
İndi başlanğıc sürətin müx-təlif qiymətləri üçün trayektori-yanın formasını təyin edək (şəkil
11.5).
1. Fərz edək ki, başlanğıc
sürət uo=0. Bu halda m kütləli
maddi hissəcik mərkəzi cismin cazibə qüvvəsinin təsirilə mM düz xətti üzrə cazibə mərkəzinə doğru hərəkət edəcəkdir.
2. İndi fərz edək ki, uo=¥,
özü də hərəkət sürəti mM istiqa-mətinə perpendikulyardır. Onda
maddi hissəcik mA istiqamətində hərəkət edər, yəni bu halda da trayektoriya düz xətt olacaqdır.
3. Əgər a=r olarsa trayektoriya dairəvi olar. Ona görə (11.30)-da a=r yazsaq dairəvi sürət üçün alarıq:
olsa maddi hissəcik cazibə mərkəzi ətrafında çevrə boyunca hərəkət edəcəkdir.
4. Parabola üçün a=oo, e=1. Onda (11.30)-da a=oo yaza-raq parabolik sürət üçün tapırıq:
и = v = л/2о,
Beləliklə,
olsa maddi hissəciyin trayektoriyası parabola olacaqdır.
5. Ellips üçün a>0. Onda (11.30)-dan tapırıq ki, a>0 ol-ması üçün
olmalıdır.
Doğrudan da (11.30)-dan yaza bilərik: 2G(M + m)_ G(M + m)
и --
və ya
Dostları ilə paylaş: |