Baki döVLƏt universiteti Fakültə Kimya

BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİ
Fakültə - Kimya
İxtisas-Kimya
Qrup-K077A
Fənn-Kimya
Müəllim- İlyaslı Teymur
Tələbə- Musayeva Əsli
Mövzu- Atomun qurluşu. Rezerford, Bor modeli,onun catışmayan cəhətləri ,kvant ədədləri
Atom
(yunan dilindən atomos - bölünməz) kimyəvi elementin bir nüvəli, kimyəvi cəhətdən bölünməz hissəciyi, maddənin xüsusiyyətlərinin daşıyıcısıdır. Maddələr atomlardan ibarətdir.
Atomun özü müsbət yüklü nüvədən və mənfi yüklü elektron buludundan ibarətdir. Ümumiyyətlə, atom elektrik cəhətdən neytraldır.
Bir atomun ölçüsü tamamilə elektron buludunun ölçüsü ilə müəyyən edilir, çünki nüvənin ölçüsü elektron buludunun ölçüsü ilə müqayisədə əhəmiyyətsizdir.
Nüvə Z müsbət yüklü protonlardan (protonun yükü ixtiyari vahidlərdə +1-ə uyğundur) və yük daşımayan N neytrondan (neytronların sayı protonlara bərabər və ya bir qədər çox və ya az ola bilər) ibarətdir. Proton və neytronlara nuklonlar, yəni nüvə hissəcikləri deyilir.
Atomun quruluşunun mürəkkəbliyinə birbaşa sübut radioaktivlik adlanan bəzi elementlərin atomlarının kortəbii parçalanmasının kəşfi idi. 1896-cı ildə fransız fiziki A.Bekkerel aşkar etdi ki, tərkibində uran olan materiallar qaranlıqda foto lövhəni işıqlandırır, qazları ionlaşdırır və flüoresan maddələrin parlamasına səbəb olur. Sonradan məlum oldu ki, bu qabiliyyət təkcə uranda deyil. Uran qatran filizinin böyük kütlələrinin emalı ilə bağlı titanik səylər P.Küri və M.Sklodovska-Küriyə iki yeni radioaktiv elementi kəşf etməyə imkan verdi: polonium və radium.

• 1. Atomun mərkəzində atomun daxilindəki boşluğun əhəmiyyətsiz hissəsini tutan müsbət yüklü nüvə yerləşir.
• 2. Atomun bütün müsbət yükü və demək olar ki, bütün kütləsi onun nüvəsində cəmləşmişdir (elektronun kütləsi l / 1823 amu).
• 3. Atomların nüvələri proton və neytronlardan (ümumiyyətlə nuklon adlanır) ibarətdir. Nüvədəki protonların sayı elementin atom nömrəsinə, proton və neytronların sayının cəmi isə onun kütlə nömrəsinə uyğundur.
• 4. Elektronlar nüvənin ətrafında fırlanır. Onların sayı nüvənin müsbət yükünə bərabərdir

Atomun quruluşunun aşağıdakı modelini təklif etməyə imkan verdi :

hissəcik	Şarj edin		Çəki
	Cl	şərti vahidlər	G	a.e.m.
elektron	-1,6 • 10 -19	-1	9.1 • 10 -28	0.00055
Proton	1.6 • 10 -19	+1	1,67 • 10 -24	1.00728
Neytron	0	0	1,67 • 10 -24	1.00866