Bakterioloji (bioloji) v
Yüklə 308,75 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Bakterioloji (bioloji) v ə toksin silahlar haqqında 1972- ci il tarixli Konvensiyanın və BMT-nin T ə hlük əsizlik Şurasının 1540 saylı Qərarının müvafiq t ə l ə bl ə rinin h ə yata keçirilm ə sin ə dair Milli Aktın nümunəvi forması © VERTIC 2012
1
GİRİŞ
Bu “Nümunəvi Akt forması” ölkələrə Bakterioloji (bioloji) və toksin silahlar haqqında 1972-ci il tarixli Konvensiyanın və BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının 1540 saylı Qərarının bioloji silahlarla əlaqədar müddəalarını həyata keçirmək üçün müvafiq qanunvericilik hazırlamaqda kömək etmək məqsədilə hazırlanmışdır. O, qanunvericilərin öz ölkələrinin hüquqi bazasını, biotexnoloji inkişaf səviyyəsini və digər milli şəraitini nəzərə almaqla sərbəst şəkildə istifadə edə biləcəyi vasitədir.
Bioloji və toksin silahlarla fəaliyyətlərin qarşısının alınması və qadağan edilməsi sahəsində qanunvericilik, bioloji vasitələrdən və toksinlərdən qeyri-dövlət subyektləri tərəfindən qanunsuz istifadə edilməsi cinayətlərini və həmin cinayətlərə görə cəzaları, həmçinin dövlətlərin qanuni fəaliyyətləri effektiv şəkildə tənzimləməsinə imkan yaradan müddəaları əhatə etməlidir. Bu iki yanaşma birlikdə, xəstəliklərin qəsdən yayılması vasitəsilə qorxu və təlaş, xəsarət və ölüm yaya biləcək şəxslərə qarşı güclü maneə təşkil edir.
Nümunəvi Akt formasının A hissəsi qısa giriş hissəsindən ibarətdir və qanunvericilikdə xüsusi mənaya malik olan terminlər müəyyənləşdirir. B hissəsi bioloji vasitələrdən və toksinlərdən xəsarət yetirmək və ya öldürmək məqsədilə istifadə edən qeyri-dövlət subyektlərinin qanunla cəzalandırılan cinayət törətdiyini təsbit edir. Bölmə 5, xüsusilə, bioloji silahlarla əlaqədar fəaliyyətləri, patogenlərin qəsdən yayılmasını özündə ehtiva edən terrorçuluq aktlarını, həmçinin nəzarət edilən bioloji vasitələri və toksinləri özündə ehtiva edən bəzi fəaliyyətləri, o cümlədən lazımi şəkildə əldə edilmiş müvafiq icazə olmadan onların ölkədaxili və beynəlxalq daşınmasını qadağan edir. Bölmə 6 təsdiq edir ki, patogenlər vasitəsilə xəsarət yetirməyə və ya öldürməyə istənilən hazırlıq, o cümlədən belə əməllərə cəhdlər, yardım, belə əməlləri maliyyələşdirmə və ya belə əməllər törətməklə hədələmə qanunla cəzalandırılmalı olan cinayətlərdir.
Nümunəvi Akt formasının C hissəsi bioloji və toksin silahların yayılmasının qarşısının alınması üçün möhkəm və hərtərəfli sistem, o cümlədən biotəhlükəsizlik tədbirləri müəyyənləşdirir. Bölmə 9 və 10 bioloji vasitələrin və toksinlərin, həmçinin avadanlıq və texnologiyanın siyahılarının müəyyənləşdirilməsi vasitəsilə önləyici tədbirlərin əsasını təşkil edir ki, onlara dövlətlər nəzarət sistemi vasitəsilə nəzarət etməyi arzu edə bilərlər. 11-14-cü bölmələr nəzarət edilən vasitələr və toksinlərlə əlaqədar fəaliyyətlərin lisenziyalaşdırılması, beynəlxalq daşınmaların qeydə alınması, nəzarət edilən vasitələrin və toksinlərin, yaxud avadanlıq və ya texnologiyanın beynəlxalq daşınmaları üçün idxal/ixrac icazələri, həmçinin bu maddələri daşımaq üçün təsdiq edilmiş yükdaşıyan şirkətlərə ciddi nəzarət vasitəsilə önləyici şəbəkə formalaşdırır.
D hissəsi 15-ci və 16-cı bölmələrdə göstərilən iki planlaşdırılmış orqan vasitəsilə icra və nəzarətə dəstək göstərir. Onlardan birincisi ümumi siyasətin koordinasiyasına, həmçinin müvafiq qanunvericiliyin və hər hansı qaydaların milli səviyyədə icrasına nəzarətə məsul idarələrarası orqan olan Məsul Orqandır. Onlardan ikincisi isə xəstəliklərin təbii şəkildə, təsadüfi və ya qəsdən yayılması hallarında səhiyyə və hüquq-mühafizə orqanlarının cavab tədbirlərini koordinasiya etməyə məsul olan Bioloji Xarakterli Fövqəladə Halların Nəticələrinin Aradan Qaldırılması və Araşdırmalara Dəstək Sistemidir (BERISS). Hissə D həmçinin lisenziya almış fiziki şəxslərin, hüquqi şəxslərin və yükdaşıyanların 17 və 18-ci bölmələrdə göstərilmiş hesabatvermə tələblərinə və imkanların yoxlanılması şərtlərinə əməl etmələrini tələb edir və 22-ci bölmədə göstərilmiş müvafiq qanunvericiliyin güman edilən pozulmalarının xüsusi təlim keçmiş hüquq-mühafizə orqanları əməkdaşları tərəfindən araşdırılmasından bəhs edir. Bölmə 26 B, C və D hissələrində göstərilmiş qanun pozuntuları üçün müəyyənləşdirilmiş cəzalar haqqında məlumatı özündə əks etdirir. Bölmə 27 və 28 hüquqi əməkdaşlığa, həmçinin digər dövlətlər və beynəlxalq təşkilatlar
2
tərəfindən yardıma dair yurisdiksiya və metodlar müəyyənləşdirir. Son olaraq, E hissəsi Məsul Orqana və ya müvafiq nazirə qanunvericiliyə uyğun olaraq, zəruri qaydalar hazırlama imkanı verir.
VERTIC ( www.vertic.org ) tələb olunan hallarda milli səviyyədə icraya dair qanunvericiliyin hazırlanmasına (o cümlədən paytaxt şəhərlərində) kömək etmək imkanındadır. Bu xidmət pulsuzdur. Daha ətraflı məlumat əldə etmək üçün, xahiş edirik, VERTIC ilə əlaqə saxlayasınız.
Tədqiqat, Təlim və İnformasiya Mərkəzi (VERTIC) Development House, 56-64 Leonard Street, London EC2A 4LT, Böyük Britaniya Telefon: +44 (0) 20 7065 0880, Faks: +44 (0) 20 7065 0890 e-poçt: NIM [at] vertic.org Veb-sayt: www.vertic.org
Versiya: Fevral 2012
3
Bakterioloji (bioloji) v ə toksin sil ahlar haqqında 1972- ci il tarixli Konvensiyanın v ə BMT-nin T ə hlük əsizlik Şurasının [İL ] tarixli 1540 saylı Q ərarının müvafiq tə l ə bl ə rinin yerin ə yetirilm ə sin ə dair [AKT, ƏSASNAMƏ, QƏRAR, QANUN ] [ÖLKƏNİN ADI] -nin [PARLAMENT İ, MİLLİ ŞURA SI] t ə r ə find ə n q ə bul edilmiş və [TARİX ]-d ə [ HÖKUMƏT BAŞÇISI, DÖVLƏT BAŞÇISI ] t ə r ə find ən imzalanmışdır. BÖLMƏLƏRİN STRUKTURU
1. Qısa giriş 2. Məqsəd
3. Dövlətin üzərinə öhdəlik qoyan [AKT, ƏSASNAMƏ, QƏRAR, QANUN] 4. İzah
HİSSƏ B. QADAĞALAR 5.
Bioloji vasitələrdən və toksinlərdən qanunsuz istifadə 6.
Alternativ cinayət məsuliyyəti 7.
Rəsmi şəxslərin müdafiəsinə haqq qazandırılmaması HİSSƏ C. BİOLOJİ TƏHLÜKƏSİZLİK 8.
Məqsəd 9.
Nəzarət edilən vasitələr və toksinlər 10. Nəzarət edilən avadanlıq və texnologiya 11. Nəzarət edilən vasitələr və toksinlər üçün lisenziya verilməsi 12. Nəzarət edilən vasitələrin və toksinlərin ölkə daxilində bir şəxsdən digərinə ötürülməsinə nəzarət 13.
Beynəlxalq miqyasda bir şəxsdən digərinə ötürülməyə nəzarət 14.
Nəzarət edilən vasitələrin və toksinlərin daşınması HİSSƏ D. QANUNLARIN YERİNƏ YETİRİLMƏSİNƏ NƏZARƏT 15.
[MƏSUL ORQANIN] yaradılması, mandatı və qanunların yerinə yetirilməsinə nəzarətlə bağlı səlahiyyətləri 16. [[ÖLKƏNİN ADI]-nin Bioloji Xarakterli Fövqəladə Halların Nəticələrinin Aradan Qaldırılması və Araşdırmalara Dəstək Sisteminin (BERISS)] yaradılması 17.
Sənədləşdirmə, hesabatvermə və müvafiq qanun pozuntuları 18.
Yoxlamalar 19.
Müfəttişlərin öhdəlikləri 20.
Təftiş aparılan obyektlərə/ ərazilərə nəzarət edən şəxslərin öhdəlikləri və müvafiq qanun pozuntuları 21. Təhlükəsizlik tədbirləri tələb edən göstərişlər və müvafiq qanun pozuntusu 22. Yoxlamalar 23. Müsadirə, mülkiyyət hüquqlarından məhrum etmə və məhv etmə 24. Məhkəmə qərarları 25. Davam edən qanun pozuntusu 26. Cinayət məsuliyyəti və mülki məsuliyyət 27. Tətbiq etmə 28. Hüquq sahəsində əməkdaşlıq və yardım HİSSƏ E. Qaydalar 29.
Qaydalar
2
HİSSƏ A. GİRİŞ
1. Qısa giriş
Bu [AKTA, ƏSASNAMƏYƏ, QƏRARA, QANUNA] BİOLOJİ VƏ TOKSİN SİLAHLAR HAQQINDA KONVENSİYANIN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİNƏ DAİR [İL] tarixli [AKT, ƏSASNAMƏ, QƏRAR, QANUN] kimi istinad edilə bilər. 2. Məqsəd Bu [AKTIN, ƏSASNAMƏNİN, QƏRARIN, QANUNUN] məqsədi bioloji vasitələrdən və toksinlərdən qanunsuz istifadəni qadağan etməklə, biotəhlükəsizliyə kömək etməklə, həmçinin bioloji və toksin silahların yayılmasının qarşısını almaq üçün [ÖLKƏNİN ADI]-nin öz öhdəliklərini yerinə yetirməsinə imkan yaratmaqla 1972-ci il tarixli Bioloji və toksin silahlar haqqında Konvensiyanın və BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının 1540 saylı Qərarının bioloji silahlarla əlaqədar müddəalarının həyata keçirilməsindən ibarətdir. B hissəsində bioloji vasitələrdən və toksinlərdən qanunsuz istifadəyə, həmçinin onlarla əlaqəli qanun pozuntularına qadağalar müəyyənləşdirilir. C hissəsi bəzi bioloji vasitələrə, toksinlərə, avadanlıq və texnologiyaya, həmçinin müvafiq qanun pozuntularına nəzarətdən bəhs edir. D hissəsində cəzalardan və bu [AKTIN, ƏSASNAMƏNİN, QƏRARIN, QANUNUN] icrasına nəzarətdən bəhs edilir. E hissəsi bu [AKTA, ƏSASNAMƏYƏ, QƏRARA, QANUNA] uyğun qaydalar haqqında danışılır.
Bu [AKT, ƏSASNAMƏ, QƏRAR, QANUN] [ÖLKƏNİN ADI] üçün öhdəlik müəyyənləşdirir. 4. İzah (1) Bu [AKTDA, ƏSASNAMƏDƏ, QƏRARDA, QANUNDA] –
(a)
“Bioloji və ya toksin silah” dedikdə, aşağıdakılar nəzərdə tutulur: i.
hazırlanma metodu , həmçinin onların profilaktik, qoruyucu və ya digər dinc məqsədlər üçün istifadəsinə icazə verilməyən növləri və miqdarları; ii.
münaqişədə istifadə etmək üçün hazırlanan silahlar, avadanlıq və ya hazırlıq vasitələri; (b)
siyahısı” dedikdə, bu [AKTIN, ƏSASNAMƏNİN, QƏRARIN, QANUNUN] 9-cu bölməsində onların hər biri üçün müəyyənləşdirilmiş məna nəzərdə tutulur; (c)
texnologiyaların siyahısı” dedikdə, onların hər biri üçün bu [AKTIN, ƏSASNAMƏNİN, QƏRARIN, QANUNUN] 10-cu bölməsində müəyyənləşdirilmiş məna nəzərdə tutulur; (d)
cəmiyyət, birlik, firma, təkbaşçı müəssisə və ya digər hüquqi şəxs başa düşülür;
3
(e)
“Şəxs” dedikdə, hər hansı fiziki şəxs və ya cinayət məsuliyyəti ilə əlaqədar yerli qanunvericiliyə uyğun dərəcədə hər hansı hüquqi şəxs başa düşülür; (f)
“Məsul orqan” dedikdə, bu [AKTIN, ƏSASNAMƏNİN, QƏRARIN, QANUNUN] 15-ci bölməsinə əsasən yaradılmış orqan nəzərdə tutulur; (g)
“Ərazi” dedikdə, [ÖLKƏNİN ADI]-nin daxilində, yaxud onun yurisdiksiyası və ya nəzarəti altında olan istənilən ərazi nəzərdə tutulur.
(2) [MƏSUL ORQAN] bu [AKTIN, ƏSASNAMƏNİN, QƏRARIN, QANUNUN] məqsədləri üçün,“bioloji vasitə”, “toksin”, “avadanlıq” və “texnologiyalar”ı müəyyən edən qaydalar hazırlaya bilər.
QADAĞALAR 5. Bioloji vasitələrdən və toksinlərdən qanunsuz istifadə
(1) Aşağıdakı əməllərə qəsdən yol verən hər hansı bir şəxs cinayət törətmiş olur:
(a)
hər hansı bioloji və ya toksin silahı hazırlama, istehsal etmə, başqa yolla əldə etmə, ehtiyatda saxlama, mülkiyyətinə daxil edən, nəqliyyatla daşıma, saxlama, yaxud hər hansı bioloji və ya toksin silahı birbaşa və ya dolayı yolla hər hansı bir şəxsə ötürmə; (b)
(c)
hər hansı bioloji və ya toksin silahdan istifadə etməyə hazırlıq görmə; (d)
bioloji və ya toksin silahların istehsalı üçün nəzərdə tutulan hər hansı ərazini tikmə, əldə etmə və ya saxlama; (e)
hər hansı bioloji vasitəni və ya toksini silaha çevirmə.
(2) Siyasi və ya sosial məqsədlərə kömək etməkdən ötrü hər hansı bir hökuməti və ya mülki əhalini qorxutmaq və ya məcbur etmək məqsədilə bioloji vasitələri və ya toksinləri insanlara, heyvanlara və ya bitkilərə xəsarət yetirmək üçün qəsdən buraxan hər hansı bir şəxs cinayət törətmiş olur.
(3) Aşağıdakı əməllərə yol verən hər hansı bir şəxs cinayət törətmiş olur: (a)
nəzarət edilən vasitələri və ya toksinləri aşağıdakı qaydada hazırlama, əldə etmə, istehsal etmə, mülkiyyətə daxil etmə, saxlama, nəqliyyatla daşıma, başqalarına ötürmə və ya istifadə etmə – i.
QANUNUN] 11-ci bölməsinə uyğun olaraq verilmiş lisenziya olmadan; ii.
in violation of the conditions of a license granted by the [MƏSUL ORQAN] tərəfindən bu [AKTIN, ƏSASNAMƏNİN, QƏRARIN, QANUNUN] 11-ci bölməsinə uyğun olaraq verilmiş lisenziyanın şərtləri pozulmaqla; iii.
hansı digər müddəası pozulmaqla; (b)
bu [AKTIN, ƏSASNAMƏNİN, QƏRARIN, QANUNUN] 12-ci bölməsinə uyğun olaraq müvafiq lisenziya əldə etmədən nəzarət edilən vasitələri və ya toksinləri [ÖLKƏNİN ADI]-nin ərazisində fiziki və ya hüquqi şəxslərə ötürmə və ya belə ötürmə barədə [MƏSUL ORQANI] xəbərdar etməmə;
4
(c)
nəzarət edilən hər hansı vasitəni və ya toksini, yaxud nəzarət edilən hər hansı avadanlıq və ya texnologiyanı [ÖLKƏNİN ADI]-nin ərazisi vasitəsilə idxal etmə, ixrac etmə, təkrar ixrac etmə və ya bir nəqlliyat vasitəsindən digərinə yükləmə – i.
QƏRARIN, QANUNUN] 13-cü bölməsinə uyğun şəkildə verilmiş icazə olmadan; ii.
uyğun istehlakçı sertifikatı olmadan; (d)
nəzarət edilən vasitələri və ya toksinləri təsdiq edilmiş yükdaşıyan şirkət vasitəsilə ölkə daxilində və ya beynəlxalq miqyasda daşıma şərtinə və ya 14-cü bölmənin hər hansı digər şərtinə əməl etməmə; (e)
hər hansı qaydalara, yaxud hər hansı digər [AKTA, ƏSASNAMƏYƏ, QƏRARA, QANUNA] uyğun hallar istisna olmaqla, nəzarət edilən hər hansı vasitənin və ya toksinin istehsalı, yaxud onlara dair dair tədqiqat aparmaq üçün hazırlanmış və ya nəzərdə tutulmuş hər hansı ərazi tikmə, əldə etmə və ya saxlama; (f)
nüvə reaktorundan müdafiə örtüyünü həmin vasitələri və ya toksinləri çıxarmaq məqsədilə korlama; (g)
nəqliyyat vasitəsindən başqa yerə daşıma və ya oğurlama, yaxud içərisində nəzarət edilən vasitələr və ya toksinlər olan hər hansı bir icazəli nəqliyyat vasitəsindən istifadə və ya belə nəqliyyat vasitəsinə nəzarəti ələ keçirmə (həmin nəzarət edilən vasitələrin və ya toksinlərin çıxarılmasına nail olmaq məqsədilə). Yüklə 308,75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|