Sakraganda yuqoridan bir qo’llab to’p otish (sakraganda to’p otish) zamonaviy basketboldagi hujumning asosiy vositasidir. Jahonning kuchli erkaklar jamoalari musobaqalarida o’yindagi hamma to’p otishlarning 70 foizgachasi huddi shu usul bilan har xil masofalardan bajariladi, bu otishning bir qancha ko’rinishlari bor. Ularni masofaga qarab va himoyachining qarshi harakatining xususiyatiga qarab tanlanadi. Namuna sifatida bu otishning o’rta masofadan otish holatini tahlil qilamiz.
Tayyorlov qismi: o’yinchi to’pni harakatda oladi va darhol o’ng oyoq bilan to’xtatuvchi qadam qo’yadi. So’ng o’ng oyog’i yoniga chap oyog’ini qo’yadi, tirsaklarini bukib to’pni chap qo’l bilan yuqoridan-yonidan ushlagan holda uni o’ng qo’l bilan bosh ustiga olib chiqadi.
Asosiy qism: o’yinchi ikkala oyog’i bilan depsinib sakraydi, bunda gavda to’g’ri halqa tomonga burilgan, oyoqlar biroz bukilgan. Sakrashning yuqori nuqtasiga yetgan paytda o’yinchi o’ng qo’lining oldinga-yuqoriga to’g’rilanishi bilan to’pni hamda barmoq panjalarining kuchli, lekin mayin harakati bilan yo’naltiradi. To’pga teskari aylanma harakat beriladi. O’ng qo’l panjasining harakati boshlangan paytda chap qo’l to’pdan olinadi.
XULOSA Bir qo’l bilan «kryuk” (aylanma) usuli bilan to’p otishni ko’proq markaziy o’yinchilar baland bo’yli himoyachining faol qarshi harakati paytida yaqin va o’rta masofa oraliqlardan hujum qilish uchun foydalaniladi.
Tayyorlov qismi: o’yinchi chap oyoq bilan raqibni qarshi tomonga qadam qo’yadi, chap oyog’ini yengil bukib, shchit tomonga chap yoni bilan buriladi. To’p tushirilgandan o’ng qo’lning bukilgan panjasida va yuqoridan chap qo’l bilan yo’rdamida ushlab turiladi, savat tomonga boshni buriladi.
Asosiy qism: chap oyoq bilan yerdan itarilib, o’yinchi yuqoriga sakraydi, shu bilan bir vaqtda o’ng qo’lni to’p bilan gavdadan uzoqlashtiradi va yoysimon harakat bilan yuqoriga ko’taradi. To’g’ri burchak ostida tirsak bo’g’imida bukilgan chap qo’l to’pni himoyachidan to’sganday bo’ladi, o’ng oyoqning tizzasini yuqoriga tortib olinadi. Qo’l boshga yaqinlashayotganda eng yuqori nuqtada to’pni chiqariladi. Uni bosh ustidan savatga yo’naltirishadi.
Kuchli ta’qib va straxovka qilish paytida ba’zi markaziy o’yinchilar to’pni qo’l bilan to’liq yoysimon harakat qilishni afzal ko’rishmaydi. Ular to’pni ikki qo’l bilan himoyachidan boshqa tomonga yuqoriga chiqarishadi, so’ng bir qo’l bilan yoysimon yakunlovchi qismini o’tkazishadi, xolos, ya’ni to’pni yarim «kryuk” (aylanma) qilib tashlashadi.
