Fяxrяddиn mustafayev

bloklarının») fərqli xassəyə malik olması ilə əlaqədardır. Amin turşuları zülalın 
tərkibində  ciddi  ardıcıllıqla  düzülməklə  onların  birinin  sonu  peptid  rabitəsi  ilə 
digərinin başlanğıcı  ilə birləşib uzun polimer zənciri  yaradır. Hər bir zülal tipi 
yalnız  onun  özünə  xas  olan  kimyəvi  tərkibə,  molekul  çəkisinə  və  amin 
turşularının spesifik ardıcıllığına malikdir. Tərkibinə görə zülallar 2 sinifə-sadə 
(hidroliz  zamanı  yalnız  amin  turşuları  əmələ  gətirir)  və  mürəkkəb  (hidroliz 
zamanı  həm  amin  turşuları,  həm  də  üzvi  və qeyri-üzvi  maddələr  əmələ  gətirir) 
bölünür.  
Zülallar  orqanizmin  bütün  hüceyrə,  orqan  və  toxumalarının  quruluşunun 
əsasını  təşkil  edir  və  onların  başlıca  elementi  20  amin  turşusundan  ibarətdir. 
DNT  irsiyyətin  əsas  maddi  daşıyıcısı  olmaqla  ilk  dəfə  1868-ci  ildə  İsveçrə 
həkimi İ.F.Mişer tərəfindən kəşf edilib. O, hüceyrənin nüvəsindən turşu xassəli 
xüsusi  maddə  ayıraraq  onu  «nuklein»  adlandırmışdır.  Nukleinin  tərkibində  isə 
çoxlu  miqdarda  fosfor  aşkar  olunmuşdur.  Sonralar  isə  kimyaçı  alimlər  Altman 
1889-cu  ildə  mayadan,  Lilenfeld  isə  buzovun  qalxanabənzər  vəzindən  nuklein 
turşusu  ayırmışlar.  1900-1932-ci  illərdə  nuklein  turşusunun  kimyəvi  tərkibinin 
fosfat  turşusundan  əlavə  purin  (adenin,  quanin)  və  pirimidin  (timin,  sitozin) 
əsaslarından  və  karbohidratdan  ibarət  olması  aşkar  olunmuşdur.  Nuklein 
turşusunun  tərkibində  riboza  olduğuna  görə  onu  ribonuklein  turşusu  –  RNT 
adlandırmışlar.  Buzovun  timus  vəzindən  ayrılan  nuklein  turşusunun  tərkibində 
dezoksiriboza 
aşkar 
olunduğundan 
həmin 
turşu