2-Mustaqil Ish
Mahamadiyev Ibrohim
1
2
3
4
5
Gudvill hisobi.
AKT sohasidagi
korxonalarda
xo‘jalik
mablag‘larning
tarkibi.
AKT sohasidagi
korxonalarda
asosiy vositalar
va nomoddiy
aktivlarni
hisobga olish.
Asosiy
vositalarni
ijaraga berish
hisobi.
Asosiy
vositalarni qayta
baholash
usullari va uning
hisobi.
Reja
Gudvill - noaniq nomoddiy aktiv hisoblanadi. Hisobga
olish maqsadida gudvill - kompaniyaning sotib olingan
haqiqiy bahosi bilan identifikatsiya-lanadigan sof
aktivlarning bozordagi bahosi o`rtasidagi farqdir. U
eng ko`p tar-qalgan va muhim nomoddiy aktiv
hisoblanadi. Gudvill kompaniyaning ijobiy
tavsiflaridan kelib chiqadigan qiymat bo`lib,
kompaniyaning aniq aktivlaridan kutilayotgan
daromadlarning qo`shimcha ravishda ko`paytirishga
xizmat qiladi. Kompaniyaning o`zi tomonidan yuzaga
keltirilgan gudvill aktiv sifatida aks ettirilmaydi.
Gudvill hisobi.
ikkinchi
birinchi
Chunki bu kompaniya sotib olinayotganda sotib olish
bahosi va kompaniya aktivlarining haqiqiy bahosi
o`rtasidagi farq sifatida yuzaga chiqadi. Gudvill asosan
kompaniyaning oddiy ko`rsatkichlaridan yukori
bo`lgan moliyaviy ko`rsatkichlarining taxmin
qilinayotgan qiymatini aks ettiradi. Bu taxminlar
kompaniya yoki uning operatsion muhitiga aloqador
bo`lgan nomoddiy ijobiy tavsiflar yoki omillar bunday
daromadlar olishiga ishonch tugdiradi. Ular
kompaniyalar uchun o`rtachadan yuqori bo`ladi.
Korxonaning hisob-kitob schyotidagi ma’lum mablag’lar boshqa xo’jalik yuritish subyektlari yoki
shaxslarining qarzlaridan ham iborat bo’ladi. Bunday mablag’larga, birinchi navbatda, mazkur
korxonadan xaridor tomonidan sotib olingan mahsulotlar uchun qarzlari hamda korxona xizmatchilariga
har xil xarajatlarini qoplash maqsadida hisoblashish sharti bilan berilgan pul summalari bo’yicha hisob-
kitoblar kiradi. Тopshiriqni bajarib bo’lgandan keyin, xodim tomonidan olingan summalarning
sarflanganligi to’g’risida bo’nak hisoboti topshiriladi va ishlatilmay qolgan pullar korxona kassasiga
qaytariladi. Bunday hisob-kitoblar hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar deb ataladi. Korxonaga qarzlar
boshqa operatsiyalar bo’yicha ham bo’lishi mumkin. Ularga, mol yetkazib beruvchilarga taqdim etilgan
da’volar bo’yicha qarzlari, ishchi va xizmatchilarning o’z extiyojlari uchun olgan bo’nak summalari
bo’yicha qarzlari kiradi. Bunday qarzdorlar boshqa debitorlar deb nomlanadi.
AKT sohasidagi korxonalarda
xo‘jalik mablag‘larning tarkibi.
Nomoddiy aktivlar (nomoddiy aktivlar) predmeti korxonaning
buxgalteriya hisobida nisbatan yaqinda paydo bo'lgan. Bu bu
aktivning ma'lum darajada ekzotik yoki kamdan-kam
ekanligini anglatmaydi. Boshqa tomondan, ko'rib chiqilayotgan
nomoddiy aktivlar doirasi juda keng va amalda qonun bilan
hech qanday cheklanmagan, ammo aktiv ushbu toifaga kirishi
uchun ma'lum talablarga javob berishi kerak.
AKT sohasidagi korxonalarda asosiy
vositalar va nomoddiy aktivlarni
hisobga olish.
Tarixchilarning ma’lumotiga ko’ra, ijara (lizing)
kelishuvlari haqida birinchi bor 1066 yillardagi
tarixiy asarlarda ma’lumotlar keltirilgan. Unga
ko’ra, Vilgelm Britaniya orollarini egallash uchun
Normandiyaliklardan kemalarni lizingga olgan.
Ushbu tarixiy tajribalar asosida ikki asrdan so’ng,
1248 yilda birinchi rasmiy lizing kelishuvi ro’yxatga
olindi, salibdorlar navbatdagi yurishga tayyorlanish
asnosida shu yo’l bilan harbiy qurol-aslaha va kiyim-
kechakka ega bo’lganlar.
Asosiy vositalarni ijaraga berish hisobi.
“Lizing” atamasi inglizcha “to lease” so’zidan
olingan bo’lib “ijaraga olish” degan ma’noni
bildiradi. Mazkur atamani iktisodiy muoamalaga
kirib kelishi, “Bell” telefon kompaniyasi bilan
bog’liq. Ushbu kompaniyaning rahbariyati 1877
yilda o’zining telefon apparatlarini sotmasdan,
lizingga berish haqida qaror qabul qilgan edi.
Ammo, asosiy faoliyatini lizing operatsiyalari
tashkil etuvchi birinchi kompaniya 1952 yilda
Amerika Qo’shma Shtatlarida tashkil etilgan
“United States leasing Corporation” kompaniyasi
hisoblanadi.
Asosiy
vositalarni
qayta
baholash
usullari va
uning hisobi.
Dostları ilə paylaş: | 
