T o z a lo v c h i h u q n a . avval yuqoriga va oldinga 8—10 sm kiritiladi, so‘ngra aylanm a yengil harakatlar bilan tashqi sfmkter qarshiligini yengib, birmuncha orqaga buriladi.
5. Esm arx krujkasi 1 m balandlikkacha ko'tariladi va suv bosim ostida yo'g'on ichakka tushadi.
6. Eritma kirtilgandan so'ng jo 'm ra k yopiladi va aylanm a harakat qilib uchlik asta-sekin chiqariladi.
7. Muolaja tugagach, krujka yuviladi, quriguncha artiladi va ustiga doka yoki sochiq yopib qo'yiladi.
8. Ayrim hollarda axlat yig'indisi shunchalik qattiq bo'ladiki, h u q n a qilishga imkon bo'lmaydi.
Bunday hollarda axlatni to'g'ri ichakdan vazelin surtilgan rezina qo'lqop taqib, barmoq bilan chiqarishga to'g'ri keladi (65- rasm, a, b, d, e). To'g'ri ichakka yel haydovchi naycha kiritish Kerakli ashyolar: yel haydovchi naycha, sudno (tuvak), kleyonka, vazelin, salfetka. Muolaja algoritmi: 1. Yel haydovchi naycha, tagga qo'yadigan tuvak, vazelin, kleyonka tayyorlanadi. 2. Bem or oyoqlari bukilgan holda, tagiga to'rt buklangan oqliq solib chap yonboshi bilan yotqiziladi. 3. N a y ch an in g y u m aloqlangan uchiga vazelin surtilib, to 'g 'ri ichakka 2 0 -4 0 sm ichkariga kiritiladi. Yel haydovchi naychaning tashqi uchi bemorning tagiga qo'yilgan yoki yonboshida turgan tuvakka tushiriladi. 208 a b cl e
6 6 - rasm.
Yel h a y d o v ch i n a y c h a kiritish. N aycha ichakdagi yel chiqib ketm aguncha turishi kerak. Bir soat o ‘tg ach , n a y ch an i ehtiyotlik bilan chiqarib, orqa ch iq aru v teshigi nam doka bilan artiladi, vazelin surtiladi (66- rasm, a, b, d, e). Sifonli huqna O datdagi tozalash huqnalari ta ’sir qilm agan hollarda sifonli h u q n a lar qo'llaniladi. Kerakli ashyolar: rezina naycha, voronka, k o ‘za, uchlik, paqir, iliq suv, tog'ora, kleyonka, kushetka. Ко‘rsatmalar:
1) ichakning tutilib qolishi;
2) zaharlanish;
3) davolash m aqsadida gazlarni haydash va y o 'g ‘on ichakning yuqori qismini yuvish. ic h a k n in g tez b o ‘shalishi u c h u n sifon usuli (ichakni k o 'p marta yuvish) eng yaxshi usul hisoblanadi, bu usulda tutashadigan idishlardan foydalaniladi. Bunday idishning biri ichak, ikkinchisi to'g'ri ichakka kiritiiadigan rezina naychaning tashqi uchidagi voronkadir. Muolaja algoritmi:
1. Sifonli h u q n a u c h u n uzunligi 1,5 m , d iam etri 1,5 sm steril rezina naycha, 0,5 litr suyuqlik sig'adigan voronka, zararsizlantiruvchi eritma yoki qaynatilgan suv, ko'zacha, chelak, vazelin tayyorlanadi.
2. Bcmor chap yonboshi bilan yoki chalqancha yotqiziladi, tagiga kleyonka to'shaladi, karavoti yoniga chelak va suyuqlik solingan ko'za qo'yiladi.
3. R ezina naycha uchiga yaxshilab vazelin suriladi, to'g'ri ichakka aylanma harakat bilan kiritiladi.
4. Voronkani bem or tanasidan ozgina pastda qiya holda tutish lozim. So'ngra uni suyuqlik bilan to'ldirib tana ustidan 0,5 m masofaga ko'tariladi (suv ichakka kctadi). 14 -318 209 b d 67- rasm. e 67- rasm. Sifonli huqna. Suv kamayib voronkaning toraygan qismiga yetgach, uni tog'ora tepasidan tushiriladi va voronka suvga to'lm aguncha to'nkarilmaydi. Voronkaning bu holatida havo pufakchalari, axlat boNakchalari yaxshi ko'rinib turadi.
5. V oronkani goh ko'tarib, g o h tushirib, yel chiqishi to 'x tag u n ch a va voronkaga toza suv tu sh m ag u n ch a ichak yuviladi. Ba’zan sifonli h u q n a u ch u n 10 litr suv sarflanadi.
6. Muolaja tugagandan so'ng voronka olib yuviladi va qaynatiladi, rezina naychasi esa 10-12 daqiqa to'g'ri ichakda qoldiriladi. Zondning tashqi uchini qolgan suyuqlik va yelning ichakdan chiqib ketishi uchun tog'oraga tushirib qo'yiladi
(67- rasm, a, b, d, e).
Dorili huqna Dori moddalarini og'iz orqali kiritishga monelik qiladigan hollar bo'lsa, ularni to'g'ri ichak orqali kiritish mumkin, bunda ular so'riladi va jigarni chetlab o'tib tezda qonga o'tadi. Dori huqnalari mahalliy ta ’sir qiladigan bo'ladi:
1) y o 'g 'o n ichakka yallig'lanish jarayonini kamaytirish m aqsadida;
2) organizm ga b a ’zan uzoq vaqtgacha dori yoki oziq moddalarini kiritish uchun qo'llaniladi. Ularning miqdori 50-100 ml dan oshmasligi kerak. Kerakli ashyolar: 20 ml li shpris, Ja n e shprisi, rezina balloncha, dori moddasi, vazelin, rezina naycha. Muolaja algoritmi: I. Dorili huqna bajarishdan oldin bem orga tozalovchi huqna qilinadi. Dori moddasi shpris yoki noksimon rezina ballonchaga tortiladi. 210 2. B cm or ch ap yonboshi bilan oyoqlari ni tizzasidan bukib, qorniga tortgan holda yotadi.
3. H a m sh ira vazelin surilgan rezina naychani t o ‘g ‘ri ichakka 1 0 - 12 sm ga kiritadi.
4. So'ngra rezina naycha dori moddasi tortilgan shprisga ulanadi va bu eritma uncha katta bo'lmagan bosim ostida asta-sekin yuboriladi. Rezina naychadan suyuqlik qaytib chiqmasligi uchun uni ichakdan chiqarmay, tashqi uchidan siqib turib, shpris naychadan chiqariladi, unga havo tortiladi va yana naychaga kiritilib unda qolgan suyuqlikni chiqarish uchun puflanadi. Rezina naycha to'g'ri ichakdan chiqarilgandan so'ng, iliq suv ostida sovun bilan yuviladi, so'ngra qaynatiladi. Eslatma:
1. Eritm a harorati 4()°C dan past bo'lm asiigi kerak.
2. Dorili h u q nalardan 3 0 - 4 0 daqiqa oldin tozalash huqnasi qilinadi.
3. K ichik hajm dagi h u q n alard a k o 'p in c h a og'riqsizlantiruvchi, tinchlantiruvchi va uxlatuvchi m oddalar yuboriladi. M oyli huqna Ko'rsatma: qattiq qabziyatlarda. Kerakli ashyolar: rezina balloncha, shpris yoki rezina nay, 5 0 - 100 ml m oy (o'sim lik moyi). Muolaja algoritmi:
1. Bitta h u q n a u c h u n 37—38°C h a ro ra td a ilitilgan 50—100 ml kungaboqar, zaytun yoki zig'ir, vazelin moyidan foydalaniladi.
2. Moyli huqna qattiq qabziyatlarda qo'llaniladi. a b e 68- rasm. M oyli h u q n a .
3. H am shira qoMiga q o 'lq o p kiyadi va noksim on ballonchaga 1 0 0 - 200 ml ilitilgan moy lortadi.
4. Rezina naychaga vazelin surtadi.
5. B em or ch ap yonboshi bilan, oyoqlari ni tizzadan bukib qorniga tortgan holda yotadi.
6. Chap qo'l bilan bem or dumbalari keriladi va vazelin surtiladi.
7. R ezina naycha bem orning to'g'ri ichagiga 1 5 - 2 0 sm ga kiritiladi, tashqi uchi moyli rezina ballonchaga ulanadi va asta-sekin yuboriladi.
8. Rezina balloncha siqilgan holda naychadan chiqariladi, so'ngra naycha to'g'ri ichakdan chiqariladi.
9. D um balar bo'shatiladi.
10. M oy oqib tushmasligi uchun b cm o r 1 0 -1 5 daqiqa qim irlam ay yotishi kerak.
1 1. R ezina naycha, balloncha o q a r suv o stida sovun bilan yuviladi, so'ngra zararsizlantiruvchi eritmaga bo'ktirib qo'yikdi.
12. H am sh ira q o 'lq o p n i yechadi
(68- rasm , a, b, d, e).
Oziqlantiruvchi huqna Oziq moddalarni og'iz orqali kiritib bo'lm agan hollarda ularni to'g'ri ichak orqali yuboriladi. Oziqlantiruvchi huqnalarni qo'llash juda chegaralangan, chunki huqna yordamida suyuqlik tushadigan yo'g'on ichak pastki bo'limida faqat suv, natriy xloridning izotonik eritmasi, glukoza eirtmasi, go'sht bulyoni, qaym oq va qism an oqsillar, aminokislotalar so'riladi. Oziqli huqnaning hajmi bir stakandan oshmasligi kerak. Odatda, oziqli huqna tozalash huqnasidan bir soat key in va ichak b a ta m o m bo'shalgach qilinadi. Suyuqlik harorati 38— 40°С bo'lishi kerak. K era kli ashyolar: rezina balloncha, uchlik, oziqa mahsuloti, tuvak, rezina qo'lqop, vazelin.