Berkinov b. B., Yakubov I. O., Sunnatov m. N. Institutsional iqtisodiyot

Asosiy vositalarining qiymatini indeksatsiyalash – 
asosiy vositalarini 
inflyatsiya, ma’naviy eskirish va boshqa omillarni hisobga olgan xolda qayta 
baholash va balansga aks ettirish.
 
Asosiy vositalarinining faol qismi
– savdo texnologik jarayonida bevosita 
ishlatiladigan mashina, mexanizm va uskunalar.
 
Balans foyda – 
korxonaning savdo va bashqa faoliyat turlaridan oladigan 
foydasining soliqlar va boshqa majburiy ajratmalarni to’lashdan oldingi umumiy 
summasi. 
Debitor –
korxona, tashkilot yoki muassasadan qarzi bo’lgan yuridik yoki 
jismoniy shaxs.
 
Debitorlik qarzi –
o’zaro xo’jalik aloqalarini olib boruvchi korxona, 
tashkilotlarning bir-biridan qarzi summasi.
 
Debitorlik qarzning qayta moliyalashtirish –
debitorlik qarzlarini pul 
aktivlariga aylanishini tezlashtirish bo’yicha moliyaviy operatsiya.
 
Kredit 
– pul vositalarini
,
tovar va xizmatlarini ma’lum ustama (foiz) to’lab 
qaytarib berish sharti bilan noma’lam muddatga qarz berish. 
Kredit munosabatlari – 
ssuda fondini shakllantirish va undan
foydalanish munosabatlari.
Kredit pullari – 
kredit aloqalarida ishlatiladigan qog’oz pullar, kredit
pullar oltin o’rniga paydo bo’lgan qarz beruvchi va qarzdor o’rtasidagi
amalga oshadigan xarakatlarda qo’llanadi.
Passivlar –
korxona tomonidan o’z xo’jalik faoliyatini moliyalashtirish uchun 
ishlatiladigan, qarzga olingan pul mablag’lari. 

---

68 
Hisob-kitoblarning pulsiz shakli
– barter almashuvi, o’zaro hisob-kitob 
(kliring) sxemalari, shuningdek notijorat yo’li bilan kreditlashning barcha turlari 
(shu jumladan, to’lamasliklar).