Berkinov b. B., Yakubov I. O., Sunnatov m. N. Institutsional iqtisodiyot

Multidivizional tuzilma
– mahsulotning xili, savdo markasiga qarab yoki 
jug’rofiy belgi bo’yicha o’z xarajatini qoplash va o’zini o’zi moliyalash tamoyili 
asosida faoliyat ko’rsatuvchi yarim muxtor ishlab chiqarish bo’linmalarini tashkil 
etishni nazarda tutadi. 
Xolding tuzilmasi
– qarorlar qabul qilish va «agentlar» harakatlari ustidan 
nazorat qilish jarayonini imkon qadar markazlashgan tizimdan chiqarishni o’zida 
namoyon etadi. 
Unitar tuzilma
–
hukmronlik munosabatlarining maksimal darajada 
markazlashuvini nazarda tutadi. 
Xususiy mulkchilik
– individning jamoaviy xo’jalik faoliyatidan ajralib 
chiqishini o’zida namoyon etadi
Aktsiyalarning nazorat paketi – 
aktsiya egasiga aktsioner jamiyatda
amaldagi xukmronligini ta’minlaydigan aktsiyalar miqdori. 

---

82 
Aktsioner jamiyat – 
turli korxona, tashkilot, bank, kompaniya va
ayrim shaxslar pul mablag’larini sherikchilik asosida va sohibkorlik
maqsadida birlashtiradigan jamiyat. 
Auditor firma – 
korxona va tashkilotlarning moliyaviy xo’jalik
faoliyatini tekshirib beruvchi, ular ishining iqtisodiy ekspertizasini
o’tkazuvchi firma.
Kartel 
– monopolistik birlashma shakli, kartel bitimlari ko’proq yirik
trest va kontsernlar o’rtasida tuziladi.
 
Konsalting – 
bu ishlab chiqarishga ish yuzasidan xizmat ko’rsatish soxasida 
ixtisoslashgan firmalarning o’z mijozlariga maslaxat xizmati ko’rsatish va 
texnikaviy loyixalarni ekspertizi qilish bilan bog’liq iqtisodiy faoliyatdir.
Konsortsium - 
firmalar yoki firmalar bilan hukumat o’rtasida muayyan
amaliy, juda keng qo’llamdagi iqtisodiy loyixalarni amalga oshirish
maqsadida shartnoma asosida tuzilgan vaqtinchalik birlashma.