Beş günlük rezident ol
Yüklə 258,71 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Arif MƏMMƏDLI 2013-cü ildə yerinə yetirilmiş elmi-tədqiqat işlərinin nəticələri müzakirə olunub Böyük Elmi Şurada 15 aprel 2014-ъц ил http://www.amu.edu.az 5 Fotolar Cənnətalı Çingizindir u
elmi Cəmiyyətinin 82-ci konfransı keçirilmişdir. Konfransın işinə başlanmazdan əvvəl fakültə dekanı, professor Tahir Süleymanov 31 mart tarixinin Dünya Azərbaycanlılarının soyqırım günü olduğunu qeyd etdi və soyqırım qurbanlarının xatirəsi 1 dəqiqəlik sükutla yad edildi. Konfransın işində fakültənin professor- müəllim heyəti və tələbələr iştirak etdilər. Konfransa 21 tələbə 17 məruzə ilə qatılmışdı. Qiy- mət ləndirmə münsiflər heyəti tərəfindən obyektiv keçirildi. Hər bir tələbə diqqətlə dinlənildi və tələbələrə mövzu ətrafında suallar verildi. Məmmədzadə Aysel İlham qızı və Ələkbərova Aysel Aydın qızı (ƏTTİ kafedrası, elmi rəhbər dosent S.Mehralıyeva) I yerə, Hacıyeva Sərvinaz Faiq qızı və Parfyonova Yana Vyaçeslavovna (farmakoqnoziya və botanika kafedrası, elmi rəhbərlər professor Y.Kərimov, professor Ü.Həsənova) II yerə, Novruzov Tural Sürəddin oğlu və İsmayılova Gülnar Azad qızı (ƏTTİ kafedrası, elmi rəhbər baş müəllim S.Tağıyev) III yerə layiq görüldülər. Bu il əczaçılıq fakültəsinin konfransını “Herba Flora” şirkəti dəstəkləyib spon sorluq etdi. Qaliblər elmi rəhbərləri ilə birgə pul mükafatı və hədiyyələrlə mükafatlandırıldılar. 10 elmi iş 2-ci tura vəsiqə qazandı. Bunlar aşağıdakı tələbələrin elmi işləridir: Məmmədzadə Aysel İlham qızı və Ələkbərova Aysel Aydın qızı, Hacıyeva Sərvinaz Faiq qızı və Parfyonova Yana Vyaçeslavovna, Novruzov Tural Sürəddin oğlu və İsmayılova Gülnar Azad qızı, Fərzullayev Səid Yaşar oğlu, Abdullayeva Nilufer Qəribağa qızı, Qədimli Aydan İsrafil qızı, Fərəcova Jalə Aftandil qızı, Əzizli Xumar Tərlan qızı, Janah Panah Shahzad Akbar və Hacıyeva Nuranə Əfqan qızı. Ümumilikdə konfransın işi əczaçılıq fakültəsinin müəllim və tələbə heyəti tərəfindən yüksək qiymətləndirildi. A.İSMAyILOVA Konfrans 2 bölmədən-kliniki və xarici dillər bölməsindən ibarət olub, müvafiq olaraq ATU-nun Stomatoloji Klinikasında və xarici dillər kafedrasın- da keçirilib. Fakültənin dekanı, professor Zöhrab Qaraye- vin sədrliyi ilə açılan kliniki bölmədə 11 məruzə dinlənilib. Məruzələrin hamısı kliniki xüsusiyyətlərə malik olub, stomatologiyanın müxtəlif sahələrinin aktual problemlərinə həsr edilib. Konfransda terapevtik stomatologiya üzrə 3, ağız və üz-çənə cərrahiyyəsi üzrə 3, uşaq stomatolo- giyası üzrə 3 və ortopedik stomatologiya üzrə 2 məruzə dinlənilib. Məruzəçi tələbələr kliniki materiallarını, gördükləri işləri əyani surətdə kompyuter görüntüləri ilə nüma- yiş etdiriblər. Münsiflər heyətinin rəyinə görə Günel Abbasova, Bayram Süleymanlı, Məmməd Əmin Məmmədli və Nərgiz Piriyeva məzmunlu çıxışları ilə ilk yerləri tu- tublar. Konfransa yekun vuran fakültənin dekanı, pro- fessor Zöhrab Qarayev edilən çıxışlara münasibət bildirərək məruzəçilərin və elmi rəhbərlərin işlərini müsbət qiymətləndirib. Konfransda fərqlənən məruzəçilər diplom və sertifikatlarla təltif olunublar. Kliniki bölmədə fərqlənən tələbələrin məruzələri gənc həkimlərin və tələbələrin I Beynəlxalq Tibb Konqresinə təqdim olunub.
u
profilaktika fakültəsinin nəzəri təbabət bölməsi üzrə Tələbə elmi Cəmiyyətinin konfransı keçirilib. Konfransı fakültənin dekanı, professor Abuzər Qazıyev açaraq bildirib ki, uzun illərdir Azərbaycan Tibb Universitetində Tələbə Elmi Cəmiyyətinin konfranslarını keçirməkdə əsas məqsəd gələcəkdə həkim olmaqla yanaşı, həm də elmi tədqiqatlara həvəs göstərən bacarıqlı gənc tələbələrə şərait yara tmaqdır. Bu konfranslar ilk növbədə tələbələrin elmi tədqiqatla məşğul olmaq səriştəsini üzə çıxarır. Formalaşmış alim potensialının böyük əksəriyyətinin tələbə vaxtı ilk addımlarını TEC-də atdığını söyləyən dekan qeyd edib ki, bu günkü konfransda da yer tutan tələbələrin tərcümeyi- halına bir cümlə əlavə olunacaq: “Tələbə vaxtı TEC-in işində fəal iştirakına və maraqlı çıxışına görə diplomlar alıb”. Dekan münsiflər heyətini tədbir iştirakçılarına təqdim edib və konfransın işinə uğurlar arzulayıb. Bundan sonra söz tədqiqatçı tələbələrə verilib. Ümumilikdə 7 məruzə dinlənilib. İctimai fənlər kafedrası üzrə I müalicə-profilaktika fakültəsinin I kurs, 104 a qrup tələbəsi Fariz Cəfərov, II kurs, 110 a qrup
tələbəsi Səxavət Yusifli, II kurs, 120 a qrup tələbəsi Leylan Məmmədova, tibbi biologiya və genetika kafedrası üzrə I müalicə-profilaktika fakültəsinin I kurs, 75 b qrup tələbəsi Vasim Qurbanzadə və II müalicə-pofilaktika fakültəsinin I kurs, 273 a
qrup tələbəsi Məhərrəm Alimli diploma layiq görülüblər. İctimai fənlər kafedrası üzrə I müalicə-profilaktika fakültəsinin I kurs, 77 b
a qrup tələbəsi Mehdi Həsənzadə və I kurs, 78a qrup tələbəsi Leyla Vəliyevaya isə sertifikatlar təqdim olunub .
Xatırladaq ki, layihədə iştirak edənlərin əksəriyyəti III, IV və V kurslarda təhsil alan tələbələr idi. Layihəyə qoşulmaq üçün 153 nəfər müraciət etsə də, on- lardan yalnız 50–nə savadına, biliyinə və dünyagörüşünə görə üstünlük veril- mişdir. Qalib tələbələr universitetimizin 20 kafedrasında tibbin müxtəlif sahələri üzrə fevralın 5-dən 13- dək rezident həkim kimi fəaliyyət göstərmişlər. İlk öncə tələbələrin bu vaxt ərzində rezident kimi fəaliyyət göstərdikləri kafedralarda gördükləri avadanlıq- lar, öyrəndikləri yeniliklər, yaxından təmasda olduqları xəstələrlə bağlı video çarx nümayiş olundu. Qalib tələbələri təbrik edən akademik Ə.Əmiraslanov belə proqramların əhəmiyyətindən söhbət açaraq bu layihənin iştirakçıların gələcəkdə ixtisas seçiminə də kömək edəcəyini, tələbələrin indidən xəstələrlə yaxından təmasda olması isə onların peşəkar həkim kimi fəaliyyət göstərmələrinə ha- zırlıq üçün bir əsas olacağını söylədi. Görüş zamanı digər məsə lə- lər dən də danışan rektor bu günlərdə bütün fakültələrdə müəllim və tələbələrlə keçirdiyi toplantılardan da bəhs etdi. O, dedi ki, həmin toplantılarda tələbələrin təhsil səviyyəsi, sosial həyatı, həmçinin onların qarşılaşdığı bir sıra problemlər müzakirə olunmuş, tələbələrin univer- sitetimizin ictimai həyatında fəal işti- rak etməsi üçün geniş fikir mübadiləsi aparılmışdır. Sonra
akademik Ə.Əmiraslanov bu layihədə fərqlənən tələbələrə xüsusi sertifikatlar təqdim edərək on la ra təhsillərində mü vəf- fəqiyyətlər arzuladı. Mərasimdə universite- tin tədris işləri üzrə pro- rektoru, professor Sabir Əliyev, Həmkarlar İttifaqı Komitəsinin sədri, dosent Cahangir Qasımov, rezi- dentura şöbəsinin müdiri, dosent Rizvan Məmmədov və Tələbə Həmkarlar İttifa- qı Komitəsinin sədri Elşad Novruzov iştirak edirdilər. M.CAVADOV “Beş günlük rezident ol” layihəsinin qaliblərinə sertifikatlar təqdim olundu u
http://www.amu.edu.az 15 aprel 2014-ъц ил 6 m
Bəzi vəziyyətlər və ya obyektlərdə duyulan məntiqsiz və həddindən artıq qorxuya spesifik fobiya deyilir. Fobiyalar qadınlarda kişilərə nisbətən 2-3 dəfə daha çox ortaya çıxar. Xüsusi fobiyanın 16 yaşından başlayır. Bir çoxları uşaqlığından bəri qorxularının olduğunu, bir qismi isə yetkinlik dövründən sonra meydana gəldiyini söyləyər. Qorxuların səbəbi genetik, yəni irsi ola bilər. Xü- susi fobiyaların əmələ gəlməsində insanların ya- şadığı mənfi hadisələrin rolu olduğunu düşünsək, doğru olmaz. Məsələn, liftdə qapalı qaldıqdan sonra lift qorxusu yaşayan, it tərəfindən qovalan- dıqdan sonra it fobiyası inkişaf edən insanlardan hamımızın xəbəri var. Ancaq bu cür təcrübələri ol- mayanlarda da fobiyalara rast gəlinir. Məntiqsiz qorxunun əlamətləri - məntiqli və məntiqsiz qorxu əsnasında yaşananlar, yəni bədənimizlə zehnimizdə olan dəyişikliklər eynidir. Xüsusi fobiyalarda duyulan qorxu məntiqsizdir. Yüksək bir yerdən aşağı baxmaq bir çox insan üçün həyəcanverici, qorxuducu ola bilər, ancaq fobik adamda qorxu o qədər yüksəksir ki, yüksək binalara belə çıxa bilməzlər. Bəzən də normalda kimsənin qorxmayacağı vəziyyətlərdən qorxma kimi məntiqsiz qorxular ola bilər. Məsələn, şüşə qırıqlarının, bıçaq kimi kəsici alətlərin batacaq qor- xusu kimi. İnsanlar bunların bir az gülünc hal oldu- ğunun fərqindədir və bundan utandığı üçün fobiya- larından danışmaq istəməyə bilərlər.
Ən çox görülən spesifik fobiya növüdür. Ən çox qorxulan heyvanlara pişik, it, quş, həşəratlar aiddir. Fobiyalar adamda qaçma davranışı inkişaf etdirir - heyvan saxlayan dostlarının evinə getməzlər.
İkinci ən məşhur spesifik fobiya növüdür. İnsan yüksək binalara çıxa bilməz, yüksəkdən baxa bilməz, hətta otaqda pəncərəyə yaxın otura bilməz. Bir çox insan üçün keflə oturub istirahət edəcəyi eyvanlar belə insanlar üçün əziyyətdir. Qan və yaralanma fobiyası Xalq arasında “qan tutması“ olaraq da adlanan vəziyyətdir. Qan görəndə narahatlıq hissi çox in- sanda rast gəlinən bir xüsusiyyətdir. Bu zaman hu- şun itməsi baş verə bilər. Belə fobiklər həyat qurta- rıcı müdaxilələrdən belə qaçarlar. Bir çox insan bu qorxuya görə xəstəxanaya getməz, xəstə insanlara baxa bilməz, tibbi mövzularla əlaqədar televiziya proqramlarını seyr etməz. Bu cür insanlar həkimlik və tibb bacısı peşəsini seçməzlər. Udma fobiyası Bu xəstələrin tək qorxusu bir şey udarkən boğul- maqdır. Yemək yeyərkən, su içərkən boğazlarında nəsə qalar və boğular deyə qorxurlar. Yemək və içməkdən qorxduqları şeylərin siyahısı ola bilər. Çox vaxt ləpələrdən, fındıq, qoz və s. kiçik dənəli şeylərdən uzaq durarlar. Yemək-içməkdən qaçma- ğın nəticəsində çox arıqlayarlar. Qaranlıq fobiyası Bağlı, qaranlıq və sıxlıq olan yerlərdə duyulan qorxudur. Bu vəziyyətlərdə tipik nümunələr ara- sında lift, bağlı tavanlı otaqlar və dəhlizlər, qapıla- rı bağlı və sıxlıq olan avtobuslar, yeraltı keçidlər, metro sayıla bilər. Əsas qorxuları bu yerlərdə sı- xılıb qalmaq, çıxa bilməmək, nəfəs ala bilməmək, boğulmaqdır. Belə insanlar kinoya və teatra gedə bilməz, getsələr də qıraq kreslolarda oturar. Bo- ğazlı geyimlərdə narahat ola bilərlər. Nələrdən qorxuruq? Obyektiv fobiya: həşərat, kəpənək, it, iti uclu əşya və s. Vəziyyət fobiyası: Bağlı yer, açıq yer, lift, yüksək yer, qaranlıq və s. Funksiya fobiyası: Yerini islatma, qaz çıxarma, tərləmə və s. Bu vəziyyətləri yaşayan bir çox insan həkimə müraciət etmir. Bunun da ən əhəmiyyətli səbəbi fobiyaların xəstəlik deyil, xasiyyət, ya da şəxsiyyət xüsusiyyəti olduğunu düşünüməsidir. Fobiyanın müalicə edilə bilmədiyinin düşünülməsi də bir baş- qa əhəmiyyətli faktordur. Halbuki, spesifik fobiya- ların müalicəsi mümkündür, üstəlik, müvəffəqiyyət nisbətləri yüksəkdir. Bu qorxuların müalicəsində dərmanların rolu azdır. Fobiyalarımıza özümüz də qalib gələ bilərik, sadəcə istəmək kifayətdir. qadın.net “Nevrologiya: praktiki məşğələlər” dərsliyi ən yeni elmi nailiyyətlər əsasında, nevrologiya elmi tarixinin təcrübəsi və digər müasir elm sahələrində aparılan araşdırmaların nəticələri nəzərə alınmaqla yazılmışdır. Nevrologiya - sinir sisteminin normal və patoloji vəziyyətləri barədə elmdir. Klinik nevrologiya isə tibbin sinir sistemi xəstəliklərinin klinik təzahürünü, epidemio- logiyasını və patogenezini öyrənən, xəstəliklərin diaqno- zu, müalicəsi və profilaktikası üçün metodlar hazırlayan sahəsidir. Nevrologiya - ən vacib tibb sahələrindən biridir. Sinir sisteminin patologiyası orqanizmdə bir sıra funksional po- zuntulara səbəb olur ki, bu da əksər hallarda xəstəliklərin yaranmasına gətirib çıxarır. Hal-hazırda klinik nevrologiya sahəsində elmi araşdırma üsullarının differensasiyası və inteqrasiyası prosesləri gedir ki, bu da yeni tədqiqat me- todlarının yaranması ilə bağlıdır. Kliniki nevrologiyanın əsaslarının öyrənilməsi ümumi profilli həkimlər üçün də vacibdir. Bu təkcə bir sıra hal- larda, xüsusilə təxirəsalınmaz vəziyyətlərdə sinir sistemi, onun normal və patoloji vəziyyətlərdə yerinə yetirdiyi funk- siyanın rolu ilə deyil, həm də sinir sistemi xəstəliklərinin tibbi-sosial xarakteri ilə müəyyən olunur. Əvvəllər yalnız diaqnoz qoyula biləcək sinir xəstəlikləri artıq son onillikdə ən çox öyrənilmiş xəstəliklər sırasına daxil olmuşdur. İn- san beyni kimyəvi, anatomik, fizioloji, inkişaf nəzəriyyəsi və psixoloji yanaşma metodlarından istifadə edilməklə ən müxtəlif səviyyələrdə öyrənilir. Ali tibb məktəblərində sinir sistemi xəstəlikləri kursunun tədrisi zamanı qarşıya qoyulan məqsədlər tələbələrə si- nir sistemi xəstəliklərinə düçar olmuş xəstənin müayinəsi, bu zaman nevroloji əlamətlərin müəyyənləşdirilməsi, pa- toloji prosesin xarakteri və lokalizasiyasının müəy yənləş- dirilməsi, köməkçi tədqiqat metodlarının nəticələrinin düz gün şərh edilməsi, ən geniş yayılmış sinir siste- mi xəstəliklərinin diaqnozunun qoyulması və onların müalicə və profilaktikası metodlarının əsaslarının mə nim- sənilməsindən ibarətdir. Dərslik Azərbaycanın və Rusiyanın tanınmış nevroloqu professor Zəhra Məmməd qızı Salayevanın xatirəsinə it- haf edilmişdir. y.QUSeV, Rusiya Dövlət Tibb Universitetinin nevrologiya və neyrocərrahiyyə kafedrasının müdiri, Rusiya TEA-nın akademiki, professor “Nevrologiya: praktiki məşğələlər” Dosent Dilarə Gülablının (Dilarə Mahmudova) təqdim edilən bu kitabı Tibb Universitetinin Nevrolojı Klinikasında ali məktəb proqramına uyğun III-IV kurs tələbələrinin sərbəst işləməsi və xəstələrin nevrolojı statusunu müayinə etmək vərdişlərinə yiyələnmək, patolojı prosesin topik diaqnostikasını öyrənmək üçün nəzərdə tutulub. Kitaba norma və patologiyada hərəki aktivlik, hissiyyat, vegetativ innervasiya və ali psixi funksiyaların tədqiqi metodikaları daxil edilmiş- dir. Kitabı rezidenturaya hazırlıq dövründə sinir sis- teminin morfo-funksional xüsusiyyətlərinə aid bilik səviyyəsini artırmaq məqsədilə hər bir həkim istifadə edə bilər. Məntiqsiz qorxu – fobiya 15 aprel 2014-ъц ил http://www.amu.edu.az 7 Doğru nəfəs alıb verməyin əhəmiyyətini daha yaxşı anlamaq üçün ilk əvvəl qeyri-kafi və ni- zamsız nəfəs alıb verməyin zərərlərinə bir nəzər salmaq lazımdır. Orqanlarımıza oksigen da- şınmasına kömək edən ürəyimiz bu kimi bir vəziyyətdə çətinliyə düşən ilk orqanımız ola bilər; yəni, infarkt keçirmə ehtimalımız artacaq. Qan təzyiqinin yüksəlməsi, xərçəng, ani sancılar, sətəlcəm, astma, danışma problemləri, stresslə mübarizə nizamsız nəfəs alıb verməklə yaranan problemlərdir. Digər tərəfdən, doğru və idarəli nəfəs alıb verməyimizin bir çox faydası vardır. Məsələn, ürəyin ritminin düzəlməsi ilə qan təzyiqinin düşməsi, qan dövranının sürətlənməsi, həzmin asanlaşması, stresslə daha asan mübarizə, anti- depressiya dərmanlarından asılılığı və yuxu poz- ğunluğunu məhv etmək bunlardan bir neçəsidir. Bu faydaları düşünərkən gündəlik yaşama- mızda «Necə doğru nəfəs alıb verməliyik?» sualını cavablandırmalıyıq. Dünya Sağlamlıq Təşkilatının standartlarına görə doğru nəfəs alma dedikdə aşağıdakılar nəzərdə tutulur: 1. Ciyərləri dəqiqədə 4 və ya 6 litr hava ilə doldurmaq; 2. Nəfəs alıb verərkən sinə yerinə diafraqmanı hərəkət etdirmək: Çünki diafraqmanın istifadə edilməsi daha ağır və hər dəfə daha çox hava tənəffüs etməyimizi təmin edir. Diafraqmanın hərəkət etməsi qarın bölgəsindəki orqanları masaj edərək sinə və qarın boşluğundakı təzyiq fərqliliyini aradan qaldırır. Mədə və öd kisəsinin yuxarı hərəkətinə maneə törədərək reflyuks (mədə suyunun yemək borusuna və daha yuxarıya qalxması) və müxtəlif öd kisəsi xəstəliklərinə qarşı faydalıdır. 3. Tənəffüsü ağız əvəzinə burundan etmək ( Ağızdan nəfəs almaq nazal bölgədə və bronxlarda arzuolunmaz mukozal ifraza yol aça bilər). Doğru nəfəs alıb verə bilməyən insanlar karbondioksidə daha həssasdırlar; karbondioksid- li mühitlərdə daha tez və qısa nəfəs alıb verirlər. Daima doğru tənəffüs edən insanlar karbondi- oksidli mühitlərdə, həyəcan və stress əsnasında daha normal reaksiyalar verir və qırmızı qan hüceyrələri oksigeni orqanlara daha asanlıqla da- şıyır. Vaxtaşırı edilən tənəffüs məşqi də doğru nəfəs alıb verməyimizə köməkçi olacaqdır. Sadə, lakin faydalı bir nəfəs idmanı: 1. Burnunuzdan yavaş bir şəkildə, amma bacardığınız qədər çox nəfəs alın. 2. Sonra yenə yavaş bir şəkildə ağzınızdan verin. 3. 1 və 2-ni bir daha təkrarlayın. 4. İndi də burnunuzdan nəfəs almağa başlayarkən ağır-ağır dördə qədər sayın. 5. Nəfəs verməyə başlayarkən də altıya qədər sayın. 6. Nəfəs verməyi, nəfəs almaqdan daha yavaş etdiyinizdən əmin olun. 7. Nəfəs verərkən əzələlərinizin rahatladığını və boşaldığını hiss edin. 8. Bu nəfəs məşqini sıxıldığınız hər hansı bir yerdə və zamanda edə bilərsiniz. 9. Gündə ən az 40 dəfə dərindən nəfəs alıb verin. Şübhəsiz ki, nəfəs alıb vermək sağlam insanlar üçün çox asan bir işdir. Çox vaxt «Necə nəfəs alıb verməliyik?» mövzusunda danışmırıq, çünki nəfəs alıb vermək hər zaman etdiyimiz bir fəaliyyətdir. Bizim həyatda qalmağımızı təmin edən ən əhəmiyyətli hadisə tənəffüsdür. yatmadan, yemək yemədən, ya da su içmədən günlərlə yaşaya bilərik, amma nəfəs almadan bir neçə dəqiqə belə həyatda qala bilmərik. Buna görə də danışılması zəruri olan ən əhəmiyyətli mövzulardan biri doğru nəfəs alıb verməyi öyrənməkdir. NƏFƏSİ DÜZGÜN ALMAQ LAZIMDIR u Azərbaycan Milli elmlər Akademiyasının (AMeA) 7 alimi adlı mükafatlara layiq görülmüşdür. AzərTAc xəbər verir ki, bu barə- də qərar aprelin 9-da AMeA-nın Yüklə 258,71 Kb. Dostları ilə paylaş:
|