Beyn lxalq Oftalmologiya urası (International Council of Ophthalmology)
Yüklə 1,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1 Beyn lxalq Oftalmologiya urası (International Council of Ophthalmology)
OFTALMOLOG YANI ÖYR N N T L B L R ÜÇÜN V SA T
2009
Beyn lxalq Oftalmologiya urasının çi Qrupu t r find n t rtib edilmi t l b l r üçün oftalmoloji t hsil üzr t dris planınına sas n hazırlanmı dır.
2
ziz T l b ,
x st likl ri v görm yin lazım olan sas oftalmoloji patologiyalar bar d m lumatları yerl dirmi ik. Buarada qırmızı göz v görm nin k skin itm sin s b b olan halların izahları v r ngli kill ri verilmi dir. V sait Beyn lxalq Oftalmologiya urasının çi Qrupu t r find n hazırlanmı oftalmologiya üzr t dris planının sasında t rtib olunmu dur.
Ümidvarıq bu v sait sizin üçün faydalı olacaq. Oftalmologiya insanı valeh ed n bir sah dir. Bel ki, patoloji prossesi siz birba a mü ahid ed bilirsiniz. Biz ümid edirik ki, sizin daha çox mütali etm nizi, h mçinin bilik v bacarıqlarınızı inki af etdirm nizi h v sl ndir bil cik.
Siz u urlar arzu edirik!
Beyn lxalq Oftalmologiya urası adından Syu Laytman v Piter MakKluski – 2009-cu il. 3
Görmüsünüzmü? g r
görmüsünüzs i ar qoyun. Bunun s b bini v nec müalic olundu unu bilirsinizmi?
g r bilirsinizs i ar qoyun.
Özün üçün qeyd: lav m lumat ld et.
Qırmızı göz
tdirs yi
Xalazion
K skin uveit
Herpetik keratit
Konyunktivitl r: bakterial, virus, allergik, neonatal
nfeksion keratitl r
Blefaritl r
Quru göz
Pterigium
Subkonyunktival qansızma
Buynuz qi anın eroziyası
Göz almasının travması v göz almasının penetrasiyasının lam tl ri
Katarakta
OL implantasiyası il katarakta m liyyatı
B b kl r-afferent b b k defekti
Gen lmi b b k
Horner v ya Adi sindromu
K ll -beyin sinirl rinin iflici
Üz sinirinin iflici v göz lam tl ri
3-cü cüt k ll -beyin sinirinin iflici
6-cı cüt k ll -beyin sinirinin iflici
Görm siniri m m ciyi
Normal
Sol un
Ekskovasiya il
Ödemli
Tor qi a
4 Normal
M rk zi vena v onun ax l rinin okkluziyası
M rk zi arteriyanın okkluziyası/emboliyası
Diabetik retinopatiya
Hipertonik retinopatiya
Ya la laq dar makulyar x st likl r
Ç pgözlük
Xarici ç pgözlük
Daxili ç pgözlük
Ç plik buca ının t yini
Refraksiya qüsurları
Skioskopiya
Avtorefraktometriya
stifad olunan linzaların növl ri
Presbiopiya
Dig r göz probleml ri
Zob zamanı göz lam tl ri
Nistaqm
Leykokoriya
Etmisinizmi? g r etmisinizs i ar qoyun. Yoxlama üçün xallar Normal gözün xarici müayin si
Görm itiliyinin t yini
ixara c dv ll ri il r ng duy usunun t yini
ıqla b b k refleksl rinin t yini
Göz almasının h r kiliyinin müayin si
B b yin geni l ndirilm si
Birba a oftalmoskopiya
Ç hrayı refleksin alınması
Görm siniri m m ciyinin müayin si
Tor qi a v onun damarlarının t yini
5 K SK N QIRMIZI GÖZ Gözl rin qızarmasına s b b ola bil c k bir sıra ciddi v qeyri ciddi v ziyy tl r mövcuddur. Bu v ziyy tl r a rılı v ya a rısız ola bil r. Buna gör d qırmızı gözün s b bini aydınla dırmaq üçün görm üzvü tam h cmd müayin olunmalıdır.
A rısız. g r qırmızı göz a rısız mü ayi t olunursa bu t xir salınmaz oftalmoloji yardım t l b etmir.
Diffuz konyunktival qızartı Blefaritl r: ks r hallarda göz qapaqlarının qeyri spesifik iltihabi x st liyidir. Müalic si göz qapaqlarının günd lik gigiyenası, kiçik dozalarda tetrasiklin/doksisiklin t yini, h mçinin göst ri olduqda m lh ml rd n istifad etm kl h yata keçirilir.
Ektropion: Konyunktiva kis sinin açılması il mü ayi t olunan göz qapa ının xaric çevirilm sidir. Bu zaman gözd narahatlıqla yana ı ya arma mü ahid oluna bil r. Müalic si c rrahi yolla h yata keçirilir.
6 Entropion: Bu zaman göz qapaqları daxil çevrilir v ad t n kirpikl r buynuz qi anı sürtdüyünd n ön seqmentin flüoressein müayin si h yata keçirilm lidir. g r buynuz qi ada r ngl nm mü ahid olunarsa, t cili m liyyat göst ri dir.
Trixiaz: Bu zaman kirpikikl r anormal istiqam td çıxaraq buynuz qi anı qıcıqlandırır. Bu halda göz m lh m qoyaraq x st ni nizamlı kild oftalmoloqa gönd rm li.
Xalazion v ya itdirs yi: Göz qapaqlarının infeksion – iltihabi x st likl ri olub, bu zaman göz almaları prosses c lb olunmur. Yerli antibiotikl r t yin ed r k, nizamlı kild oftalmoloqa gönd rm li.
7 Pterigium
A ımtıl/sarımtıl r ngd tli tör m olub limb nahiyy sind yerl ir v iltihabla an zaman a rılı olub qızara bil r. lkin müalic si m lh ml r v gün eyn yind n istifad etm kl h yata keçirilir. Növb ti müalic üçün nizamlı kild oftalmoloqa gönd rm li.
Buynuz qi anın yad cisimi v gözün travması.
Yad cisimi çıxarmalı v yerli antibiotikl rl müalic etm li. Göz almasının de ilm si kimi a ır travmanı istisna etm k üçün gözü müayin etm li. Travma sah si kiçikdirs , yerli antibiotikl rl müalic etm li, ks t qdird t cili oftalmoloqa gönd rm li.
Göz almasının de ilm sinin sas lam tl ri – göz alması yum aqdır, qüzehli qi a bayıra çıxıb, b b k qeyri düzgün formalıdır.
8 Subkonyunktival qansızma: Konyunktiva altında qan – ad t n birt r flidir, lokal olub, k narları girintili-çıxıntılıdır. Qansızmanın altındakı sklera görünmür.
Heç bir iltihab, ifrazat v ya a rı mü ahid edilmir. Görm y t sir etmir. Sürtünm d daxil olmaqla, kiçik travmalar n tic sind meydana g l bil r. Antitrombositar agentl ri v antikoaqulyantları q bul ed n s xsl rd daha çox mü ahid edilir. Müalic si: x st ni sakitl dirm li. Qan t zyiqini v qanın laxtalanma amill rini v ya göst ri olduqda
protrombin indeksini yoxlamalı. V ziyy t a ırla arsa, v ya a rı meydana g l rs nizamlı kild oftalmoloqa gönd rm li.
A rı – ks r konyunktivitl rin sas lam tl rind ndir. Ancaq a rı il mü ahid olunan dig r hallar da mövcuddur.
Buynuz qi anın eroziyası
Simptomalar: gözd yad cisim hissiyyatı, a rı, ya arma ++. lam tl ri: gözd qızartı v ya arma, buynuz qi anın epitelinin h r hansı bir sah sinin flüoresseinl boyanması.
9 Müalic si: yad cisimin olub-olmamasını t yin etm li, yerli antibiotikl rd n istifad etm li v göz sar ı qoymalı. A rının artması v ya görm nin z ifl m si hallarında oftalmoloqa gönd rm li.
Herpetik keratitl r:
Simptomlar: a rılı qörmızı göz.
lam tl r: Flüoressein il buynuz qi a epitelinin infiltrat v eroziyalarının a acvari formada boyanması. Müalic si: Yerli asiklovir t yin etm li v növb ti gün t krar oftalmoloq t r find n müayin olunmalı.
Buynuz qi anın bakterial infeksiyaları
Simptomalar: a rılı qırmızı göz, ad t n kontakt linzalardan istifad ed nl rd mü ahid olunur, görm nin z ifl m si qeyd edilir.
lam tl r: buynuz qi a üz rind m rk zi v ya periferik a r ngli infiltrat. Müalic si: t cili oftalmoloqa gönd rm li.
10
K nari keratitl r
Simptomlar: a rılı qırmızı göz, ifrazat mü ahid edil bil r, b z n görm bulana bil r.
lam tl r: buynuz qi anın periferiyasında olan a r ngli infiltrat b z n blefaritl rl laq dar olan hallarla müqayis d daha nazik olur.
Müalic si: x st ni h min gün oftalmoloqa gönd rm li. Virus konyunktivitl ri
Virus konyunktiviti olan xsl kontakt v ya yuxarı t n ffüs yollarının infeksiyası hallarında mü ahid oluna bil r (xüsusi il u aqlarda). Yüks k kontagiozdur.
Simptomları: gözd yandırma hissiyyatı v seroz ifrazat (bakterial infeksiyalar zamanı irinli ifrazat). Klassik olaraq bir gözd ba layır v sür tl dig r gözü d z d l yir. Ad t n qulaq önü limfaadenopatiya il mü ahid olunur.
lam tl ri: qırmızı göz v ya arma. Xüsusi il göz qapaqlarının konyunktivasının ödeml m si. Müalic si: Ad t n özü sa alır. Müalic v ziyy tin rahatla dırılması m qs di il h yata keçirilir. Soyuq kompressl r, müt madi m lh ml rin istifad si (konservantsız m lh ml r). Göst ri olduqda antibiotik damcılardan istifad etm li. Heç vaxt steroidl rd n istifad etm m li! 11
Sa alma bir neç h ft ç k bil r. g r fotofobiya v görm nin z ifl m si mü ahid edil rs , x st ni oftalmoloqa gönd rm li. A ır hallarda x st liyin sa alması 3 h ft d n artıq davam ed bil r.
Allergik konyunktivitl r
Simptomlar: gözl rin qa ınması + + v qırmızı göz. lam tl r: ödem v dig r allergiya lam tl ri (bronxial astma, ekzema).
Müalic si: Mümkün q d r bütün allergenl ri k narla dırmalı, yerli anti-histaminl rin istifad si, soyuq kompressl r. g r 3 gün müdd tind yax ıla ma mü ahid edilm zs , oftalmoloqa gönd rm li.
Bakterial konyunktivitl r
Simptomlar: Ad t n ikit r fli olub, gözl r qırmızı v ifrazatlıdır.
12
lam tl r: irinli ifrazatla mü ahid olunan qırmızı gözl r. Buynuz qi ada v ön kamerada, h mçinin x st nin ümumi v ziyy tind patoloji d yi iklik qeyd edilmir. Müalic si: göz qapaqlarının münt z m gigiyenası, 5 gün müdd tin yerli antibiotik damcılardan istifad . g r 2 günlük müalic d n sonra yax ıla ma mü ahid edilm zs , v ya müalic d n 5 gün sonra pisl m qeyd edil rs , h mçinin görm z ifl y rs , x st ni oftalmoloqa gönd rm li.
Quru gözl r
Geni yayılmı xronik göz x st liyi olub ad t n s rb st, v yaxud dig r göz x st likl ri il yana ı mü ahid olunur.
Simptomlar: h ssaslıq, ax ama do ru artan gözd yad cisim hissiyyatı. lam tl r: qurulu un s viyy sind n asılıdır. g r a ır deyils , göz nazik göz ya ı p rd si il örtülür. Flüoressein buynuz qi anın epitelini r ngl yir.
Müalic si: Ad t n ya layıcı vasit l rl simptomlar aradan qaldırılır. Bunun üçün günd 4 d f olmaqla konservantsız d rman vasit l rind n istifad etm li v gec yatmazdan vv l göz m lh m qoymalı. g r simptomlar aradan qalxmazsa, nizamlı kild oftalmoloqa gönd rm li.
K skin qapalı bucaqlı qlaukoma
Simptomlar: Ba a rısı, ür kbulanma v qusma kimi ümumi lam tl rl mü ayi t olunan a rılı göz. 13
lam tl r: Asiyalılarda daha geni yayılıb, qırmızı göz, palpasiya zamanı s rt, ödemli v dumanlı buynuz qi a, dar ön kamera v qeyri b rab r, yarım gen lm mi b b k.
Müalic si: T cili oftalmoloqa gönd rm li. Siliar inyeksiya / Skleranın c lb olunması il
Skleritl r
Diffuz Düyünlü Nekrozla an
Simptomlar: ba a irradiasiya ed n göz a rıları. X st l r a rıdan gec l r oyanır. lam tl r: Qırmızı göz, düyünlü v nekrozlu sah l r qeyd edilir. Skleranın r ngi d yi v palpasiya zamanı h ssaslıq arta bil r. Revmatoid atrtrit, damar v birl dirici toxuma x st likl ri il laq dar ola bil r.
Müalic si: T cili oftalmoloqa gönd rm li.
K skin ön uveitl r ( ritl r)
Simptomlar: fotofobiya, göz qırmızı v a rılı, görm ya z ifl y , ya da d yi ilm z qala bil r.
14
lam tl r: qüzehli qi a trafında siliar inyeksiya il hat olunmu qırmızı göz, bulanıq ön kamera mayesi.
Müalic si: T cili oftalmoloqa gönd rm li.
Hipopion
A ır d r c li uveitl r zamanı ön kameranın a a ı hiss sind irinin toplanması.
nfeksiyanı, iltihabı v ya gözd b d xass li prossesi t yin etm k üçün t cili oftalmoloqa gönd rm li. Hifema
Simptomlar: Travma n tic sind yaranan qırmızı göz v görm nin k skin itm si. 15
lam tl r: Ön kamerada gözl görün n qan. Göz daxili t zyiq artarsa, göz çox a rılı ola bil r.
Müalic si: yataq rejimi, göz sar ı qoyulması. T xir salınmadan oftalmoloqun müayin si.
Görm nin k skin pozulmaları / Görm nin k skin itm si
Tranzitor i emik tutmalar (Amaurisis Fugax)
Simptomalar: Ad t n bir neç saniyy d n, bir neç d qiq y b z n is 1-2 saatad k davam ed n görm nin monookulyar itm sidir. Görm tutmadan sonra vv lki kimi normal olur.
lam tl r: Normal göz dibi (tor qi anın arteriolunda görün n embol yalnız t sadüf n tic sind a kar olunub) . Dig r nevroloji lam tl r beyin yarımkür l rinin i emiyası il laq dardır. Müayin v müalic si: Kardiovaskulyar risk faktorlarını (qanın hüceyr vi elementl rinin miqdarı, elektrolitl r, qanda k r, trombofiliyanın skrininqi, EKQ müayin , yuxu arteriyalarının doppler müayin si) qiym tl ndirm li. Müalic aspirinin t yini nevropatoloqa, kardioloqa v ya ehtiyac olarsa, damar c rrahına gönd rm li. X st l rd qeyd olunan patologiyanın t krarlanması zamanı t xir salınmadan diaqnostik v terapevtik müdaxil l r h yata keçirilm lidir.
16
Tor qi anın m rk zi venasının okkluziyası
Simptomlar: Görm nin q fil v a rısız itm si.
lam tl r: gen lmi v qıvrılmı venalar, yum aq eksudatlar, ödemli görm siniri m m ciyi, retinal qansızmalar tor qi anın bütün kvadratlarında qeyd edilir v göz dibinin dig r strukturlarını müayin etm y mane olur. Meyllik yaradan amill r: yuxarı ya , hipertoniya, k rli diabet.
Müayin v müalic si: Qlaukoma istisna olunmaqla, x st l rin k rli diabet v hipertoniyadan ziyy t ç km l rini d qiql dirm li. Nizamlı kild oftalmoloqa gönd rm li.
Tor qi anın m rk zi aretriyasının okkluziyası
Simptomlar: Görm nin q fil v a rısız itm si.
lam tl r: Görm itiliyi 0.1-d n a a ı. Afferent b b k defekti. Göz dibinin müayin si: tor qi anın sol unla ması (anormal v assimetrik qırmızı refleks), “albalı ç yird yi” simptomu.
Müayin v müalic : T xir salınmadan N h ng Hüceyr li Artriti istisna etm k üçün EÇS v C-reaktiv zülalı t yin etm li, t cili olaraq mümkün müalic ni t min etm k üçün oftalmoloqa gönd rm li. 17
Optik nevrit.
Simptomlar: Bir neç saatdan, bir neç gün q d r görm nin a rısız itm si. Z if v ya yüks k d r c li görm poz unlu u. Gözl rin h r k ti ad t n orbitada a rı il mü ayi t olunur.
lam tl r: Ad t n 18-45 ya lı qadınlar, dig r m rk zi nevroloji lam tl r, görm itiliyinin v r ng duy usunun z ifl m si. Afferent B b k Defekti, m rk zi skotoma, görm siniri m m ciyi normal (retrobulbar nevrit) v ya ödemli ola bil r.
Müayin v müalic si: Tam oftalmoloji v nevroloji müayin . Qanın hüceyr vi elementl rinin müayin si, eritrositl rin çökm sür tinin t yini. Növb ti MRT müayin sin göst ri olduqda t cili oftalmoloqa gönd rm li v venadaxilin steroidl rl müalic ni h yata keçirm li. Ba lan ıc müalic kimi oral kortikosteriodl rin istifad si göst ri DEY L.
Ön emik Optik Neyropatiya (Ö ON) / N h ng Hüceyr li Artrit
18
Görm nin tranzitor poz unlu u i emik optik neyropatiya, v ya tor qi anın m rk zi arteriyasının okkluziyasından vv l mü ahid edil bil r.
Simptomlar: Gicgah nahiyy sind a rı, ba ın tüklü hiss sinin d risinin h ssaslı ının artması, ç n nin h r k tliliyind qüsur, h rar t v gec t rl m l ri, yayılmı z l a rıları v z iflik.
lam tl r: Ad t n 50 ya ından yuxarı xsl r ziyy t ç kir.A a ıdakılar mü ahid oluna bil r: Afferent b b k defekti, görm itiliyinin z ifl m si (ad t n barmaq sayı), palpasiya olunan v n bz döyüntüsü t yin edilm y n gicgah arteriyası, sol un v ödemli görm siniri m m ciyi.
Müayin v Müalic si: T xir salınmadan EÇS v C-reaktiv zülalı müayin etm li ( bu göst ricil r ad t n normal s viyy d olub N h ng Hüceyr li Artril r zamanı artmır),
t cili olaraq steroid terapiya v gicgah arteriysının biopsiyası üçün oftalmoloqa gönd rm li.
Tor qi anın qopması Tor qi anın qopması onun sensor hiss sinin tor qi anın piqment hüceyr l rind n ayrılması zamanı ba verir. Etiologiyasında meyllik yaradan amill r ad t n miopiya, b z n is travma n tic sind m l g lmi tor qi anın d likl rl ri aiddir.
Simptomlar: görm nin a rısız itm si. X st l r göz önünd uçu an z rr cikl rin v /v ya qı ılcımların artmasından ıkay t edirl r. Bu zaman z d l nmi gözün görm sah sind “qara p rd ” meydana çıxır.
lam tl r: tor qi anın qopdu u nahiyy d bozumtul sah , g r qopma sah si makula nahiyy sind yerl rs , görm itiliyi a a ı dü c k.
Müalic sı: t cili oftalmoloqa gönd rm li. 19
Arterial hipertoniya zamanı gözd ba ver n d yi iklikl r (TY Wong v P Mitçelin icaz si il istifad edilmi dir. Hipertenziv retinopatiya. NEJM Noyabr 2004-cü il. 25;351 (22):2310-7)
Yüngül d r c li hipertonik retinopatiya
Tor qi anın arteriollarının yayılmı daralması, arteriolların fokal daralması, arteriolların divarının qalınla ması (mis m ftil).Ümumi lam tl r: 1-2 ür k tutması, ür yin koronar damarlarının x st liyi v ölüm.
Müxt lif tipli hemorragiyalar, mikroanevrizml r, eksudatlar v ya onların kombinasiyası. Ümumi lam tl r: ür k tutmaları > 2 v ya ür k-damar probleml ri m n li ölüm.
A ır d r c li hipertonik retinopatiya Orta d r c li hipertonik retinopatiyanın lam tl ri plus görm siniri m m ciyinin ödemi. Yüks k letallıq. 20
k rli diabet zamanı gözd ba ver n d yi iklikl r
Tor qi ada bir neç eksudatla mü ayi t edil n klassik retinopatiya (soldakı kil) v daha a ır (sa dakı kil) qansızmalar, venoz t sbehl r v yum aq eksudatlar.
Eksudatlarla mü ayi t olunan a ır d r c li diabetik makulopatiya v klinik h miyy tli makulyar ödem (soldakı kil) v dig r göz lazer koaqulyasıyadan sonra (sa dakı kil).
Görm siniri m m ciyind n inki af ed n damarlarla mü ahid edil n a ır d r c li proliferativ retinopatiya (soldakı kil) v tor qi anın periferiyasında lazer yanıqları vasit si il i emik zonaları da ıdan v bununla da yeni damarların m l g lm sin mane olan lazer koaqulyatlar (sa dakı kil). Yüklə 1,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|