Bilim sohasi: 100000- gumanitar fanlar Ta’lim sohasi: 110000 –Pedagogika Ta’lim yo’nalishi: 5110900- pedagogika va psixologiya

Sotsiometrik metod. Bu metod kichik guruh a’zoalri o‘rtasidagi bevosita emotsional munosabatlarni o‘rganish va ularnnig darajasini o‘lchashda qo‘llanadi. Unga amerikalik sotsiolog Djon Morenko asos solgan. Mazkur metod yordamida muayyan guruhdagi har bir a’zoning o‘zaro munosabatini aniqlash uchun uning qaysi faoliyatda kim bilan birga qatnashishi so‘raladi. Olingan ma’lumolar matritsa, grafik, sxema, jadval shaklida ifodalanadi. Ulardagi miqdor ko‘rsatkichlari guruhdagi kishilarning shaxslararo munosabatlar to‘g‘risida tasavvur hosil qiladi. Bu ma’lumolar guruhiy munosabatlarning tashqi ko‘rinishini aks ettiradi xolos. shuning uchun hozir Ya.L.Kolominskiy va I.P.Volkov tomonidan sotsiometrining yosh davri psixologiyasiga moslab o‘zgartirilagan turlari ishlab chiqilgan. Bu shaxslarning bir birini tanlashi motivlarini keng ifodalash imkonini beradi. Ayniqsa sotsiometriyaning Ya.L.Kolominskiy ishlab chiqqan o‘zgartirilgan turi bolalar jamoasidagi shaxslararo munosabatlar haqida to‘laroq axborot beradi.
Shu bilan birga guruhlardagi shaxslarning yaqqol, aniq nuqtai nazar, guruhbozlik, og‘machilik, qarama-qarshilik, his-tuyg‘uning zo‘riqishi, guruhiy jipslik, moslik, munosabatning motivlari, qurilishi, jinslar o‘rdasidagi muloqotlarning zamini hamda sehri manna shu kalit bilan ochiladi.
Umuman ayganda, sotsiometrii metodidan turli yoshdagi, ikki xil jinsdagi, saviyasi xar xil kishilar guruhlardagi psixologik qonunlarni tadqiq etishda unumli foydalanish mumkin.
Nazorat savollari:
3.1. Anketa metodini izohlang.
3.2. Suhbat metodiga ta’rif bering.
3.3. Faoliyat mahsullarini tahlil qilish metodi qanday metod
3.4. Test metodi qanday tashkil qilinadi.
4-savol bo’yicha o’quv maqsadi: Rivojlantirishpsixologiyasiningempirik tadqiqot sxemasihaqidatalabalardatushinchanishakllantirish.
4- savolbayoni
Rivojlanish psixologiyasida tadqiqot o’tkazishning 4 ta bosqichi ajratib ko’rsatiladi.

1. 
   Tayyorgarlik bosqichi.
   
2. 
   Tadqiqot (eksperiment) bosqichi.
   
3. 
   Ma’lumotlarni qayta ishlash bosqichi.
   
4. 
   Ma’lumotlarni tushuntirib berish bosqichi.
   

Birinchi bosqich-tayyorgarlik bosqichi. Bunda har xil vositalar yordamida material o’rganiladi, dastlabki ma’lumotlar to’planadi (o’quv mashg’ulotlari va mehnat faoliyati chog’ida, turmushda ataylab uyushtirilgan suhbatlar jarayonida kuzatuvidan foydalaniladi, ba’zan maxsus tanlangan savollar yozilgan anketalar qo’llaniladi, biografik ma’lumotlar aniqlanadi, anemnez to’planadi, ya’ni tadqiq qilinayotgan faktning hosil bo’lishiga qadar mavjud shart-sharoitlar ta’riflanadi va h.k).
Ikkinchi bosqich-xususan eksperimental bosqich bo’lib, tadqiqotningkonkret metodikasiamal qiladi va o’z navbatida bu bosqich birin ketin qo’llaniladigan qator bo’g’inlarga –eksperiment seriyalariga bo’linadi.
Tadqiqotning uchinchi bosqichi-tadqiqot ma’lumotlarini sifat jihatidan qayta ishlashdir. U psixologiyaning matematik apparati dastlab ilgari surilgan farazning tasdig’i tarzida olingan xulosalarning haqqoniyligi haqida hukm chiqarish imkonini beradigan turli xildagi statistik usullar va ehtimollik nazariyasining asosiy qoidalarini qo’llanishini taqozo etadi.
Tadqiqotning to’rtinchi bosqichi-olingan ma’lumotlarni izohlab berish, ularni psixologik nazariya asosida talqin qilish, farazning to’g’ri yoki noto’g’riligini uzil-kesil aniqlashdan iborat.